Nhiều cơ hội phát triển cho SV ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước trong kỷ nguyên mới

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội mạnh mẽ của Việt Nam hiện nay, ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước đang đóng vai trò huyết mạch trong việc đảm bảo cuộc sống sinh hoạt và sản xuất bền vững. Trước bối cảnh đó, công tác đào tạo nguồn nhân lực Cấp thoát nước càng trở nên quan trọng và cấp thiết hơn bao giờ hết.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Nguyễn Huy Cương - Chủ nhiệm bộ môn Kỹ thuật Cấp thoát nước, Trường Đại học Tài nguyên và Môi Trường Thành phố Hồ Chí Minh (HCMUNRE) bày tỏ, từ câu nói quen thuộc "đường, điện, nước đi trước - Các lĩnh vực khác tiếp bước theo sau", có thể thấy rõ tầm quan trọng mang tính thiết yếu của ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước trong quy hoạch, đầu tư, xây dựng, quản lý và vận hành khai thác nhóm hạ tầng kỹ thuật. Thực tế hiện nay, Kỹ thuật Cấp thoát nước đang có vai trò và sứ mệnh quan trọng trong xã hội, tạo nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn đối cũng như những định hướng phát triển để ngành ngày càng vững mạnh trong kỷ nguyên mới.

Trường Đại học Tài nguyên và Môi Trường Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những cơ sở đào tạo ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước có uy tín tại khu vực phía Nam. Đến 2025, ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước của Nhà trường có 02 bậc đào tạo đại học và thạc sĩ cùng 2 hình thức đào tạo là hệ chính quy và hệ liên thông (vừa học vừa làm). Có thể nói rằng, Nhà trường đã góp phần cung cấp nguồn nhân lực là các thế hệ Kỹ sư Cấp thoát nước cho thị trường lao động.

Sinh viên ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước, Trường Đại học Tài nguyên và Môi Trường Thành phố Hồ Chí Minh thực tập, tham quan tại các đơn vị cấp nước uy tín. Ảnh: NTCC.

Chia sẻ thêm về vai trò của ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước tại đô thị và nông thôn trong giai đoạn trước đây và hiện nay, Tiến sĩ Cương cho hay, nguồn nước là tài sản vô giá. Chính vì vậy, ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước đóng vai trò rất quan trọng trong quản lý, bảo tồn và khai thác nguồn nước một cách bền vững, đảm bảo nguồn cung cho các thế hệ hiện tại và tương lai.

Trước hết là đảm bảo cấp nước an toàn. Cung cấp nước sạch, đạt tiêu chuẩn cho sinh hoạt và sản xuất là những nhiệm vụ hàng đầu của ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước. Những nhiệm vụ này được đặt ra nhằm góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Bên cạnh đó, ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước còn giúp thực hiện công việc thoát nước và xử lý nước thải thông qua thu gom, vận chuyển và xử lý nước thải một cách hiệu quả. Từ đó giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ các nguồn tài nguyên và hệ sinh thái.

Không những vậy, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước càng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các giải pháp thích ứng như quản lý lũ lụt, hạn hán, và xâm nhập mặn, đảm bảo an toàn cấp nước và thoát nước cho các khu vực dân cư và sản xuất.

Ngoài ra, ngành này còn góp phần thúc đẩy phát triển hạ tầng kỹ thuật thông minh. Hiện nay, Kỹ thuật Cấp thoát nước đang hướng tới việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến, như IoT, AI, và GIS, và các phần mềm thủy lực của ngành nhằm xây dựng và vận hành các hệ thống cấp thoát nước thông minh, hiệu quả và bền vững.

Việc tham quan thực tế giúp sinh viên triển khai đồ án thiết kế tốt hơn. Ảnh: NTCC.

Theo Tiến sĩ Cương, để đáp ứng nhu cầu lao động chất lượng cao trong ngành cấp thoát nước, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh nói chung và bộ môn Kỹ thuật Cấp thoát nước nói riêng đã luôn chủ động cập nhật và đổi mới chương trình đào tạo.

Nhờ sự chỉ đạo sát sao của nhà trường, sự tham gia tích cực của giảng viên Bộ môn Kỹ thuật Cấp thoát nước tại những hội chuyên ngành uy tín như Hội Cấp thoát nước Việt Nam, Hội Nước và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh cũng như sự hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp trong ngành, sinh viên Kỹ thuật Cấp thoát nước luôn được tiếp cận những thông tin và xu hướng mới nhất.

Cụ thể, Chương trình đào tạo được điều chỉnh liên tục, bổ sung kiến thức hiện đại, đồng thời, tăng cường trải nghiệm thực tế thông qua 4 học phần ngoại khóa tại doanh nghiệp và công trường. Bên cạnh đó, 5 học phần đồ án môn học thiết kế và 1 đồ án tốt nghiệp chuyên sâu trong chương trình đã giúp sinh viên vững vàng kiến thức nền tảng, tự tin đáp ứng yêu cầu công việc trong ngành sau khi tốt nghiệp.

Sinh viên được tiếp cận sớm các mô hình chuyển đổi số mới nhất trong ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước. Ảnh: NTCC.

Về cơ hội nghề nghiệp, thầy Cương cho hay, ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước mang đến nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn cho sinh viên sau khi tốt nghiệp với nhu cầu tuyển dụng ổn định và đa dạng.

Theo đó, sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể làm việc tại các cơ quan nhà nước về xây dựng, giao thông, nông nghiệp, tài nguyên và môi trường, cũng như các đơn vị cấp thoát nước công ích, các ban quản lý dự án.

Hơn nữa, các em có thể tham gia vào những doanh nghiệp tư nhân như doanh nghiệp tư vấn, thiết kế, xây dựng, vận hành các công trình cấp thoát nước, các công ty sản xuất thiết bị và vật tư ngành nước, các đơn vị khai thác và kinh doanh nước. Đây là những môi trường làm việc năng động và nhiều thử thách cho kỹ sư Kỹ thuật Cấp thoát nước.

Kỹ sư Kỹ thuật Cấp thoát nước có thể tham gia vào các dự án phát triển cộng đồng, các tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực nước và môi trường, góp phần giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường.

Đặc biệt, với kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm thực tế, kỹ sư Cấp thoát nước có thể tự khởi nghiệp hoặc tham gia đầu tư vào các dự án cấp thoát nước, tạo ra những giá trị kinh tế và xã hội.

Sinh viên được các chuyên gia trong ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước trực tiếp chia sẻ kinh nghiệm. Ảnh: NTCC

Với sự gắn kết giữa các giảng viên, cựu sinh viên và các doanh nghiệp, cơ hội việc làm và phát triển sự nghiệp của người học ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước thường diễn ra theo từng giai đoạn. Thứ nhất là, ở giai đoạn sinh viên, sinh viên đang học từ năm thứ 2 ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước có thể tìm kiếm các cơ hội làm thêm, thực tập ngoài giờ học tại các công ty, dự án liên quan đến ngành để tích lũy kinh nghiệm thực tế, nâng cao kỹ năng mềm với thu nhập từ 4-6 triệu đồng/tháng.

Thứ hai là, giai đoạn kỹ sư mới tốt nghiệp. Kỹ sư Cấp thoát nước mới ra trường có nhiều cơ hội việc làm với mức lương khởi điểm khá hấp dẫn. Đặc biệt, tại những thành phố lớn và các khu công nghiệp, mức thu nhập còn dao động từ 12-15 triệu đồng/ tháng. Qua khảo sát của Hội cấp thoát nước Việt Nam trong năm 2025, 100% kỹ sư Kỹ thuật Cấp thoát nước ra trường có việc làm và tỷ lệ làm đúng chuyên môn trong lĩnh vực Kỹ thuật Cấp thoát nước cũng rất cao.

Thứ ba là, giai đoạn kỹ sư có chứng chỉ hành nghề. Khi có chứng chỉ hành nghề, kỹ sư Kỹ thuật Cấp thoát nước có thể đảm nhận các vị trí quản lý, tư vấn, thiết kế các dự án lớn, có kỹ năng chuyên môn sâu sẽ đạt mức thu nhập từ 25-30 triệu đồng/ tháng cùng nhiều cơ hội thăng tiến cao.

“Với kinh nghiệm và trải nghiệm thực tế, tập thể bộ môn Kỹ thuật Cấp thoát nước, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh tin rằng, khi Luật Cấp thoát nước được ban hành (dự kiến khoảng cuối năm 2025) cùng với các chính sách đồng bộ, nhất là quá trình hợp nhất các địa phương sẽ mở ra nhiều tiềm năng đầu tư và cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn cho ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước trong khoảng mười năm tới.

Ngày nay, cấp thoát nước không còn đơn thuần là một ngành kỹ thuật truyền thống mà còn là một lĩnh vực luôn vận động, sáng tạo để đáp ứng sự phát triển của xã hội hiện đại và giải quyết các vấn đề toàn cầu. Ngành học này xứng đáng là một hướng đi đầy hứa hẹn của các bậc phụ huynh, các bạn trẻ đam mê với lĩnh vực nước và mong muốn cống hiến cho cộng đồng, kiến tạo một tương lai phát triển bền vững cho đất nước”, thầy Cương khẳng định.

Tường San