Nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam thâm nhập thị trường châu Âu

Đại sứ Việt Nam tại Phần Lan Phạm Thị Thanh Bình phát biểu trực tuyến tại Hội thảo 'Tăng cường vai trò của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trong hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia hiệu quả, thực chất vào thị trường quốc tế' được tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh chiều 26/12.

Phần Lan ưu tiên các sản phẩm thân thiện với môi trường

Theo Đại sứ Việt Nam tại Phần Lan Phạm Thị Thanh Bình, Phần Lan thuộc khu vực Bắc Âu, là thị trường nhỏ với hơn 5 triệu dân. Kinh tế nước này đặc trưng bởi các công ty gia đình. Các doanh nghiệp vừa (1,1%), nhỏ (5,6%) và siêu nhỏ (93,1%) chiếm tới 99,8% số doanh nghiệp đang hoạt động.

Phần Lan duy trì mối quan hệ thương mại chặt chẽ với Thụy Điển, Na Uy và Đan Mạch. Sự liên kết vùng này giúp thúc đẩy thương mại hàng hóa và dịch vụ trong khu vực Bắc Âu.

Hiện Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Phần Lan ở khu vực Đông Nam Á. Theo số liệu từ cơ quan Hải quan Phần Lan, thương mại hai nước năm 2022 đạt gần 1,1 tỷ Euro, năm 2023 đạt gần 780 triệu Euro, 9 tháng đầu năm 2024 đạt gần 710 triệu Euro với cán cân nhập siêu từ Việt Nam.

Phần Lan chủ yếu nhập nguyên liệu sắt thép, thiết bị điện tử (máy tính, điện thoại), tỉ lệ nhỏ hàng may mặc, giày dép và sản phẩm từ nông nghiệp.

Về cơ hội với các SME Việt Nam, Đại sứ Phạm Thị Thanh Bình cho rằng, Phần Lan là thị trường tiềm năng và ổn định do quốc gia này có nền kinh tế ổn định, với mức sống cao và nhu cầu tiêu dùng chất lượng.

Đặc biệt, với việc Hiệp định thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA) có hiệu lực, Việt Nam được hưởng lợi từ việc giảm hoặc miễn thuế đối với nhiều sản phẩm xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU), bao gồm Phần Lan. Điều này tạo điều kiện cạnh tranh tốt hơn cho các SME Việt Nam.

Thực tế, nhiều mặt hàng đã có tốc độ tăng trưởng cao hơn trong giai đoạn 2020-2022 so với giai đoạn 2017-2019 như: máy móc thiết bị, điện tử, và sắt thép. Việt Nam cũng có lợi thế tương đối trong xuất khẩu sang Bắc Âu đối với các mặt hàng thực phẩm, nguyên liệu thô và các sản phẩm công nghiệp nhẹ đòi hỏi nhiều lao động.

Ngoài ra, các sản phẩm như: nông sản, gỗ và thủy sản của Việt Nam đã được đón nhận tích cực nhờ vào việc đảm bảo chất lượng và đáp ứng được các tiêu chuẩn môi trường và an toàn thực phẩm.

Hiện, Phần Lan có xu hướng mở rộng nguồn cung, người tiêu dùng ưu tiên các sản phẩm thân thiện với môi trường và có nguồn gốc bền vững. Các SME Việt Nam có thể tận dụng thế mạnh trong sản xuất thủ công và sản phẩm sinh thái để thu hút thị trường này.

Phần Lan cũng nổi tiếng về công nghệ và đổi mới sáng tạo. Việc hợp tác với các doanh nghiệp Phần Lan có thể mang lại cơ hội chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực sản xuất cho SME Việt Nam. Thương mại điện tử cũng tạo thuận lợi để sản phẩm của Việt Nam được biết đến và tiếp cận vào thị trường nước ngoài.

Nói về thách thức, Đại sứ Phạm Thị Thanh Bình cũng chỉ rõ, thị trường Phần Lan nói riêng và EU nói chung có các tiêu chuẩn cao về chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc. SME Việt Nam cần đầu tư vào cải thiện quy trình sản xuất để đáp ứng các yêu cầu này.

Hội thảo 'Tăng cường vai trò của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trong hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia hiệu quả, thực chất vào thị trường quốc tế' tại TP. Hồ Chí Minh chiều 26/12.

Chưa kể, 99% điều kiện tiêu chuẩn hàng nhập khẩu của Phần Lan đã được hài hòa hóa với EU, ngoài ra, Phần Lan còn áp dụng thêm một số quy định riêng. Quốc gia này cũng chú trọng vào bền vững và trách nhiệm xã hội nên đặt yêu cầu giảm thiểu tác động môi trường.

Các yếu tố như: sự khác biệt về văn hóa kinh doanh, quy định pháp luật, và thói quen tiêu dùng, đặc biệt việc thị trường Phần Lan nhỏ, vị trí địa lý xa xôi, chuộng các sản phẩm nội địa và nội khối… cũng là thách thức đối với các doanh nghiệp SME Việt Nam.

Đại sứ Phạm Thị Thanh Bình khẳng định, quán triệt tư duy phục vụ, triển khai công tác ngoại giao kinh tế lấy người dân, địa phương và doanh nghiệp là trung tâm phục vụ, Đại sứ quán Việt Nam tại Phần Lan luôn chủ động và kịp thời hỗ trợ, cung cấp, cập nhật thông tin cho các doanh nghiệp và địa phương.

Các yêu cầu của doanh nghiệp có thể được gửi trực tiếp đến Đại sứ quán hoặc thông qua cơ quan đầu mối về ngoại giao kinh tế của Bộ Ngoại giao tổng hợp để được hỗ trợ.

Thị trường đông dân Ba Lan là cửa ngõ vào các nước Baltics

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong 11 tháng 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Ba Lan đạt 3,15 tỷ USD, tăng 21,6% so với năm cùng kỳ 2023. Trong đó, Việt Nam xuất khẩu 2,8 tỷ USD sang Ba Lan, tăng 24,5% so với cùng kỳ 2023 và nhập khẩu 350 triệu USD từ Ba Lan, tăng 3,0% so với cùng kỳ 2023.

Việt Nam chủ yếu xuất khẩu các sản phẩm máy vi tính, sản phẩm điện tử, linh kiện, máy móc, điện thoại và linh kiện, phương tiện vận tải và phụ tùng, chiếm khoảng 64% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Ba Lan.

Các mặt hàng khác gồm: bánh kẹo và các sản phẩm từ ngũ cốc, cà phê, hạt tiêu, cao su, chè… phần lớn được xuất khẩu từ các công ty vừa và nhỏ của Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm này trong 11 tháng năm 2024 đạt khoảng 135 triệu USD, tăng 53% so với cùng kỳ 2023. So với tổng trị giá xuất khẩu của Việt Nam đi Ba Lan thì con số này không lớn, tuy nhiên, lại tăng trưởng ổn định qua các năm.

Đại sứ Hà Hoàng Hải phát biểu trực tuyến tại hội thảo 'Tăng cường vai trò của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trong hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia hiệu quả, thực chất vào thị trường quốc tế' được tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh chiều 26/12.

Chia sẻ về cơ hội các doanh nghiệp SME Việt Nam thâm nhập thị trường, theo Đại sứ Việt Nam tại Ba Lan Hà Hoàng Hải, Ba Lan là nền kinh tế lớn thứ 6 tại châu Âu với mức tăng trưởng dương hằng năm và dân số lớn (khoảng 39 triệu dân). Với sức tiêu dùng lớn của người dân Ba Lan, đặc biệt số lượng cộng đồng Việt kiều tại Ba Lan khá lớn (khoảng 30.000 người), đây được coi là thị trường lớn cho các doanh nghiệp SME có thể khai thác.

Bên cạnh đó, hàng hóa Ba Lan còn cung cấp cho các nước Baltics như Lithuania, Latvia, Estonia và Ukraine. Do vậy, nếu có thể cung cấp hàng hóa vào Ba Lan cũng chính là cung cấp hàng hóa cho gần như toàn bộ khu vực Đông Âu.

Đặc biệt, Hiệp định EVFTA có hiệu lực với nhiều ưu đãi thuế quan, được loại bỏ dần đều thuế nhập khẩu cho nhiều mặt hàng của Việt Nam, khiến hàng hóa Việt Nam có nhiều lợi thế cạnh tranh hơn so với các quốc gia trong khu vực.

Về thách thức, Đại sứ Hà Hoàng Hải cũng cho rằng, Ba Lan là thành viên của EU, do vậy, để xuất khẩu hàng hóa vào nước này, các doanh nghiệp cần phải đáp ứng đầy đủ và chính xác các tiêu chuẩn nhập khẩu của liên minh. Đặc biệt, các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần hết sức lưu ý để có thể đạt được các tiêu chuẩn này.

Trong thời gian vừa qua, Đại sứ quán phối hợp cùng Thương vụ Việt Nam tại Ba Lan triển khai nhiều hoạt động để hỗ trợ các doanh nghiệp SME Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường Ba Lan, như: hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các hội chợ để người tiêu dùng Ba Lan biết đến sản phẩm Việt Nam; hỗ trợ cung cấp thông tin hoặc xác minh doanh nghiệp cho các SME Việt Nam; làm việc với các địa phương của Ba Lan cũng như tham dự các hội thảo để giới thiệu tiềm năng hợp tác giữa hai nước...

Trong thời gian tới, để các doanh nghiệp SME Việt Nam có thể thâm nhập thị trường Ba Lan nói riêng, châu Âu nói chung, Đại sứ Hà Hoàng Hải cho rằng, doanh nghiệp cần ứng dụng công nghệ hiện đại, nâng cao năng lực quản lý và chất lượng hàng hóa, giảm giá thành sản phẩm để có thể cạnh tranh tốt.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải đảm bảo tốt các tiêu chuẩn, quy chuẩn của châu Âu khi xuất khẩu hàng hóa vào Ba Lan nói riêng và EU nói chung.

Các doanh nghiệp hoặc hiệp hội doanh nghiệp có thể phối hợp để Đại sứ quán cung cấp thông tin kịp thời về những thay đổi trong địa chính trị, xung đột, thiên tai, biến đổi khí hậu, quy định mới của EU về việc xuất khẩu các sản phẩm vào EU như: Thỏa thuận xanh của EU (EU green deal), Cơ chế điều chỉnh biên giới Cacbon (CBAM) và các quy định khác...

Đại sứ quán cũng sẽ hỗ trợ doanh nghiệp SME Việt Nam trong xác minh doanh nghiệp nước sở tại trước khi ký kết hợp đồng để tránh những rủi ro có thể xảy ra.

Hoàng Nam