Nhiệm vụ mới cho công nghiệp chế biến, chế tạo

Điểm nhấn từ công nghiệp chế biến, chế tạo

Theo Bộ Công Thương, sản xuất công nghiệp của Việt Nam vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng so với năm trước, quy mô sản xuất công nghiệp tiếp tục được mở rộng. Một trong những điểm sáng của sản xuất công nghiệp là ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, đây cũng là ngành quyết định chủ yếu đến tốc độ tăng trưởng toàn ngành công nghiệp, tạo ra giá trị gia tăng lớn nhất cho khu vực công nghiệp và là động lực chính trong tăng trưởng kinh tế của đất nước trong nhiều năm qua, góp phần cùng với cả nước thực hiện thắng lợi phát triển kinh tế - xã hội.

Công nghiệp chế biến chế tạo được đánh giá là lực đẩy số một trong mở rộng sản xuất và xuất khẩu của nền kinh tế. Ảnh: QN

Báo cáo từ Tổng cục Thống kê cho thấy, sản xuất công nghiệp quý IV/2024 tiếp tục xu hướng tăng trưởng tích cực, ước tính chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 7,9% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung năm 2024, chỉ số sản xuất ngành công nghiệp tăng cao nhất kể từ năm 2020 đến nay ước đạt 8,4%.

Trong đó, ngành chế biến, chế tạo tăng 9,6% (năm 2023 tăng 1,5%), đóng góp 8,4 điểm phần trăm vào mức tăng chung; ngành sản xuất và phân phối điện tăng 9,5%, đóng góp 0,8 điểm phần trăm; ngành cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải tăng 10,7%, đóng góp 0,2 điểm phần trăm; ngành khai khoáng giảm 6,5%, làm giảm 1,0 điểm phần trăm trong mức tăng chung.

Nhiều địa phương đã nỗ lực vượt qua khó khăn, từng bước phục hồi sản xuất, duy trì được thành tích công nghiệp khá với chỉ số sản xuất ngành công nghiệp tăng ở hầu hết các địa phương trên cả nước (tăng ở 60 địa phương và giảm ở 3 địa phương trên cả nước). Một số địa phương có chỉ số sản xuất công nghiệp đạt mức tăng khá cao do ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng cao.

Đáng chú ý, ngành công nghiệp chế biến chế tạo Việt Nam hiện có nhiều nhóm ngành trong top đầu thế giới như dệt may, da giày, chế biến đồ gỗ... tạo ra sức hấp dẫn mới để Việt Nam định vị và tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đối với ngành dệt may, năm 2024 từ kết quả xuất khẩu đạt gần 44 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu, theo đó năm 2025 ngành dệt may đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số (khoảng 10%), tương ứng xuất khẩu từ 47-48 tỷ USD.

Tiến sỹ Lương Văn Khôi, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) nhìn nhận, với ngành dệt may, một lĩnh vực đóng góp lớn vào tăng trưởng của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo cũng như tăng trưởng của cả nền kinh tế, nếu có sự quan tâm đầu tư ở cả góc độ doanh nghiệp và chính sách, sự điều hành của Nhà nước sẽ góp phần quan trọng đưa tăng trưởng GDP năm 2025 đạt tăng trưởng 2 con số như mục tiêu đề ra.

Hay địa phương như Ninh Thuận, ông Trịnh Minh Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, năm 2024 Ninh Thuận là địa phương có tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn ước đạt 8,74%, đứng thứ 4/14 tỉnh khu vực và 16/63 tỉnh, thành cả nước. Đáng chú ý, năng lượng tái tạo và công nghiệp chế biến là một trong những khâu đột phá và trụ cột quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế của tỉnh.

Tập trung các giải pháp tăng trưởng trong dài hạn

Một số chuyên gia kinh tế nhìn nhận, công nghiệp chế biến chế tạo được đánh giá là lực đẩy số một trong mở rộng sản xuất và xuất khẩu của nền kinh tế. Đây cũng là ngành liên tục được mở rộng và chiếm tỷ trọng cao nhất trong các ngành công nghiệp với đóng góp trong GDP tăng liên tục qua các năm.

Theo Bộ Công Thương, bước sang năm 2025 vẫn còn nhiều thách thức mà nền kinh tế nói chung và sản xuất công nghiệp nói riêng sẽ phải đối diện, như nội lực của các ngành sản xuất trong nước vẫn còn yếu; sản xuất công nghiệp phục hồi chưa toàn diện; tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp và khó lường; thị trường trong nước tăng trưởng thấp hơn cùng kỳ, chỉ số giá trong nước chịu áp lực tăng sau khi thực hiện một số chính sách mới.

Do đó, năm 2025 công nghiệp chế biến chế tạo vẫn còn nhiều việc phải làm. Cụ thể, trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ triển khai 4 nhóm giải pháp để tiếp tục thúc đẩy sản xuất công nghiệp nói chung và công nghiệp chế biến, chế tạo nói riêng.

Thứ nhất, tiếp tục chủ động triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đã được Chính phủ thông qua, từ đó tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp - đặc biệt trong các ngành xuất khẩu chủ lực như dệt may, da - giày và các ngành nền tảng như ô tô, cơ khí, thép…; thúc đẩy đưa vào vận hành các dự án sản xuất công nghiệp mới nhằm phục vụ cho xuất khẩu và tiêu dùng trong nước, tạo thêm năng lực cho phát triển sản xuất và nguồn hàng cho xuất khẩu.

Thứ hai, tập trung tham mưu hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật, chiến lược phát triển một số ngành công nghiệp nền tảng, ưu tiên làm cơ sở cho các nguồn lực tăng trưởng mới trong các ngành công nghiệp trong ngắn hạn cũng như trong dài hạn.

Thứ ba, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả các chương trình làm việc với các địa phương và các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp hiện có nhằm khôi phục và phát huy đà tăng trưởng của công nghiệp tại các địa phương và vùng kinh tế trọng điểm.

Thứ tư, khuyến khích việc tăng cường mua sắm hàng hóa sản xuất trong nước, hạn chế tối đa việc sử dụng sản phẩm và nguyên liệu nhập khẩu mà trong nước đã sản xuất được; Đẩy mạnh tìm kiếm các thị trường mới cho các ngành hàng xuất khẩu chủ lực như dệt may, da - giày, điện tử...

Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cũng cho biết, cần có các chính sách, giải pháp hỗ trợ về tài chính với các doanh nghiệp công nghiệp, đặc biệt các doanh nghiệp chế biến, chế tạo để các doanh nghiệp có điều kiện sản xuất, kinh doanh ổn định. Doanh nghiệp tái cấu trúc, giảm chi phí và giá thành sản xuất để nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, qua đó cải thiện hiệu quả và thích ứng linh hoạt với tình hình mới.

Trên cơ sở đó, Bộ sẽ tập trung thực hiện cơ cấu lại ngành Công Thương, gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh, tính tự chủ, khả năng thích ứng và sức chống chịu của nền kinh tế.

Duy Anh