Nhặt 'sạn' tại 2 dự án đường bộ sử dụng vốn đầu tư công

Thi công Dự án Đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh, đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận.

Tính trùng nhiều khối lượng

Thanh tra Bộ Xây dựng vừa ban hành Kết luận thanh tra số 161/TTr-BXD về việc chấp hành quy định pháp luật về hoạt động đầu tư xây dựng của Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh, Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT).

Giai đoạn 2018 - 2023, Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh được giao làm chủ đầu tư 8 dự án bằng nguồn vốn ngân sách Trung ương, trái phiếu Chính phủ và vốn của nhà đầu tư (BOT, BT). Trong số này, có 3 công trình đã hoàn thành, gồm: Dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đoạn Cam Lộ - La Sơn; Dự án Đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan theo hình thức hợp đồng BT; Dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đoạn Nha Trang - Cam Lâm.

Có 5 công trình đang được Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh triển khai đầu tư, gồm: Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Chợ Chu - ngã ba Trung Sơn; Dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đoạn Vạn Ninh - Cam Lộ; Dự án Xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đoạn Hòa Liên - Túy Loan (gọi tắt là Dự án cao tốc Hòa Liên - Túy Loan); Dự án Đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh, đoạn Chơn Thành - Đức Hòa và Dự án Đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh, đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận (gọi tắt là Dự án Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận).

Trong đợt thanh tra này, Thanh tra Bộ Xây dựng chỉ tập trung đánh giá việc chấp hành quy định pháp luật về hoạt động đầu tư xây dựng Dự án cao tốc Hòa Liên - Túy Loan và Dự án Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận. Đây đều là những công trình vừa được đầu tư bằng nguồn vốn đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 và triển khai xây dựng trong vòng 1 năm qua.

Điểm đáng chú ý nhất trong Kết luận số 161 là Thanh tra Bộ Xây dựng không phải dùng cụm từ “sai phạm” một lần nào. Những kiến nghị đối với cơ quan quản lý dự án chỉ ở mức kiểm điểm, rút kinh nghiệm cho những sai sót được phát hiện.

Cụ thể, sai sót đầu tiên tại Dự án cao tốc Hòa Liên - Túy Loan được Thanh tra Bộ Xây dựng chỉ ra là đường gom song hành của Dự án được phê duyệt có các thông số vận tốc thiết kế, module đàn hồi, bề rộng nền đường, bề rộng mặt đường chưa phù hợp so với Quy hoạch được phê duyệt điều chỉnh 2 đường gom song hành 2 bên tuyến đường cao tốc.

Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh và nhà đầu tư (Công ty TNHH Đầu tư BT Cam Lộ - Túy Loan) chưa thực hiện xong việc nghiệm thu, quyết toán khối lượng tại điểm dừng kỹ thuật đối với hợp đồng BT Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan theo yêu cầu của Bộ GTVT.

Chủ đầu tư và đơn vị tư vấn tính sai khối lượng một số công việc làm sai tăng 2,202 tỷ đồng. Điều này là vi phạm quy định tại khoản 1.1., Mục 1, Phụ lục III ban hành kèm theo Thông tư 11/2021/TT-BXD.

Liên quan việc ký kết thực hiện hợp đồng, Thanh tra Bộ Xây dựng cho rằng, Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh ký hợp đồng tư vấn thẩm tra với Công ty TNHH Giao thông vận tải trước khi có yêu cầu của cơ quan chuyên môn về xây dựng (Cục Quản lý đầu tư xây dựng, Bộ GTVT).

Tại Hợp đồng số 301/2023/HĐTCXD, ngày 21/8/2023 giữa Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh với Liên danh Tổng công ty xây dựng Trường Sơn, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 5 - CTCP và Công ty TNHH Một thành viên 17 thiếu nội dung về kế hoạch giải phóng mặt bằng theo quy định tại khoản 2, Điều 18, Nghị định số 37/2015/NĐ-CP về hợp đồng xây dựng.

Theo quy định, đối với hợp đồng thi công xây dựng, phải có cả kế hoạch giải phóng mặt bằng theo đúng thỏa thuận trong hợp đồng.

Cũng tại Hợp đồng số 301/2023/HĐTCXD, khối lượng 660 m đường gom trùng quy hoạch với Dự án Xây dựng khu tái định cư Tân Ninh mở rộng giai đoạn II, tương ứng với giá trị 4,823 tỷ đồng.

Khắc phục sớm các sai sót

Đối với Dự án Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận, Thanh tra Bộ Xây dựng cho rằng, Báo cáo Nghiên cứu khả thi thiếu các nội dung về giải pháp tổ chức quản lý thực hiện Dự án, vận hành, sử dụng công trình và bảo vệ môi trường; đánh giá tác động của Dự án liên quan đến an toàn trong xây dựng, phòng, chống cháy, nổ và các nội dung cần thiết khác; phân tích tài chính, rủi ro, chi phí khai thác sử dụng công trình; kiến nghị cơ chế phối hợp, chính sách ưu đãi, hỗ trợ thực hiện Dự án.

Điều này là vi phạm quy định tại điểm b, c và d, khoản 2, Điều 54, Luật Xây dựng số 50/2014/QH13.

Chủ đầu tư và đơn vị tư vấn tính sai khối lượng một số công việc (khối lượng dọn dẹp mặt bằng; khối lượng bê tông bịt đáy trụ cầu Cái Lớn; khối lượng quét nhựa bitum nóng vào cọc dự ứng lực), dẫn đến sai tăng số tiền 338,856 triệu đồng.

Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh và tư vấn áp sai giá gỗ ván; giá bản thoát nước ngang T-200; giá ca máy đào 1,25 m3, dẫn đến sai tăng giá trị tại Dự án Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận số tiền là 8,6 tỷ đồng.

Thanh tra Bộ Xây dựng đánh giá, chủ đầu tư đã vi phạm quy định tại khoản 1, Điều 12, Nghị định số 10/2021/NĐ-CP về quản lý chi phí dự toán xây dựng công trình được xác định theo khối lượng tính toán từ thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở hoặc thiết kế bản vẽ thi công trong trường hợp dự án chỉ yêu cầu lập Báo cáo Kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng, các chỉ dẫn kỹ thuật, yêu cầu công việc phải thực hiện, kế hoạch thực hiện của công trình, điều kiện thi công, biện pháp thi công của công trình và định mức xây dựng, giá xây dựng công trình.

Một số công việc không có trong bộ định mức xây dựng, nhưng Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh không xác định định mức mới, bao gồm: công tác bốc xếp thép bằng cần cẩu; gia công lắp dựng cốt thép cọc khoan nhồi khi sử dụng cóc nối; gia công ván khuôn thép dầm cầu super T. Điều này là vi phạm quy định tại khoản 4, Điều 21, Nghị định số 10/2021/NĐ-CP.

Tại Kết luận số 161, Thanh tra Bộ Xây dựng đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo Cục Quản lý đầu tư xây dựng, Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh và các cơ quan, đơn vị, tổ chức có liên quan tổ chức kiểm điểm do để xảy ra các vi phạm, tồn tại, theo nội dung Kết luận thanh tra.

Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh có trách nhiệm chỉ đạo nhà thầu tư vấn giám sát kiểm tra, đôn đốc nhà thầu thi công xây dựng thực hiện các quy định về quản lý chất lượng thi công xây dựng; đồng thời hối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát khối lượng các công tác, hạng mục thi công theo hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công được duyệt, thực tế thi công để làm cơ sở nghiệm thu, thanh toán, quyết toán.

Đối với các công tác, hạng mục tạm tính chưa được quy định trong hợp đồng về nội dung thanh toán, Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh kiểm tra, khẩn trương ký phụ lục hợp đồng bổ sung nội dung quy định điều kiện nghiệm thu, thanh toán để bảo đảm công tác nghiệm thu, thanh toán, quyết toán theo quy định của pháp luật và hợp đồng xây dựng đã ký.

“Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh và các cơ quan, tổ chức, đơn vị liên quan có trách nhiệm thực hiện nghiêm túc Kết luận thanh tra và báo cáo kết quả thực hiện Kết luận thanh tra theo quy định tại Điều 104, Luật Thanh tra số 11/2022/QH15. Kết quả thực hiện báo cáo bằng văn bản gửi về Thanh tra Bộ Xây dựng để tổng hợp báo cáo Bộ trưởng Bộ Xây dựng”, ông Chu Hồng Uy, Chánh thanh tra Bộ Xây dựng yêu cầu.

Anh Minh