Nhật Bản có nữ thủ tướng đầu tiên

Trước đó vào sáng cùng ngày, cựu thủ tướng Shigeru Ishiba cùng toàn bộ nội các đã từ chức, chấm dứt ba tháng khủng hoảng chính trị và khoảng trống quyền lực kể từ sau thất bại nặng nề của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) trong cuộc bầu cử hồi tháng 7.

Bà Sanae Takaichi, nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản. Ảnh: Reuters

6 ngày sau khi bà Takaichi được bầu làm lãnh đạo LDP, đảng Komeito rời khỏi liên minh do không hài lòng với quan điểm bảo thủ của bà. Điều này buộc bà Takaichi thành lập liên minh với đảng Đổi mới Nhật Bản (JIP) theo đường lối cải cách, thiên hữu hôm 20/10.

Trong cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện, bà Takaichi nhận được 237 phiếu, vượt 4 phiếu so với mức cần thiết để giành đa số, trong khi đối thủ Yoshikoko Noda, lãnh đạo Đảng Dân chủ Lập hiến Nhật Bản (CDPJ), chỉ đạt 149 phiếu.

Liên minh vừa hình thành giữa LDP và Ishin no Kai giúp đảm bảo chiến thắng cho Takaichi, trong bối cảnh các đảng đối lập vẫn chia rẽ.

Dù vậy, liên minh mới này vẫn chưa có đa số ở cả hai viện của Quốc hội. Chính phủ của bà Takaichi sẽ cần thuyết phục thêm các nhóm đối lập khác để thông qua các dự luật, điều khiến khả năng tồn tại của nội các mới trở nên mong manh.

Chiến thắng của bà Takaichi được xem là dấu hiệu cho thấy Nhật Bản sẽ tiếp tục dịch chuyển sang cánh hữu, đặc biệt trong các vấn đề nhập cư và xã hội.

Bà cũng phải đối mặt với làn sóng bất mãn của người dân trước tình trạng giá cả leo thang sau nhiều năm thiểu phát, trong khi sự ủng hộ dành cho các đảng cực hữu như Sanseito đang tăng lên.

Trong ngày nhậm chức, bà Takaichi, 64 tuổi, dự kiến công bố danh sách nội các mới, trong đó có nhiều nhân vật thân cận với Phó thủ tướng quyền lực Taro Aso và các chính trị gia đã ủng hộ bà trong cuộc bầu chọn lãnh đạo đảng.

Phía Ishin no Kai tuyên bố sẽ chưa tham gia nội các cho đến khi hai bên củng cố được lòng tin trong liên minh.

Takaichi đang phải chạy đua với thời gian để chuẩn bị cho bài phát biểu chính sách đầu tiên trong tuần này, các cuộc hội đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhiều hội nghị khu vực sắp tới. Ưu tiên trước mắt của bà là giải quyết lạm phát và đưa ra gói biện pháp kích thích kinh tế trước cuối tháng 12 nhằm trấn an dư luận.

Dù trở thành người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo chính phủ Nhật Bản, Takaichi không được kỳ vọng sẽ thúc đẩy bình đẳng giới hay đa dạng xã hội. Bà từng nhiều lần phản đối các đề xuất cho phép phụ nữ dùng họ riêng sau khi kết hôn, không ủng hộ hôn nhân đồng giới và vẫn giữ lập trường bảo vệ chế độ kế vị nam giới trong hoàng gia.

Takaichi được xem là người kế thừa chính trị của cố Thủ tướng Shinzo Abe, người từng bị ám sát năm 2022. Bà ngưỡng mộ cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher và dự kiến theo đuổi đường lối tương tự ông Abe: củng cố sức mạnh quân sự, phát triển kinh tế và thúc đẩy sửa đổi hiến pháp hòa bình. Tuy nhiên, với quyền lực trong tay chưa thật sự vững, chưa rõ bà có thể hiện thực hóa bao nhiêu trong số các mục tiêu đó.

Ngọc An