Nhân rộng mô hình chợ văn minh thương mại và an toàn thực phẩm

Nâng cao nhận thức cộng đồng về an toàn thực phẩm

Sáng sớm trung tuần tháng 9, chúng tôi đã đến chợ Thượng Thanh và chợ Kim Quan của quận Long Biên. Đây là hai mô hình chợ được hỗ trợ bởi Dự án SAFEGRO của Chính phủ Cannada. Tại đây, các ngành hàng được phân khu chức năng, sắp xếp một cách quy củ theo mức độ rủi ro an toàn thực phẩm (ATTP). Sự sắp xếp này giúp người tiêu dùng dễ dàng lựa chọn thực phẩm và các mặt hàng cũng được bảo đảm vệ sinh hơn. Đặc biệt, tất cả các quầy thịt tươi sống đều được trang bị bàn inox, chậu đựng cá; toàn bộ sạp bán rau, củ quả đều sử dụng kệ inox thay vì kệ gỗ như trước đây; chợ có hệ thống bồn rửa tay, xe chở rác, người bán hàng được trang bị mũ, tạp dề, găng tay để cải thiện vệ sinh cá nhân. Đặc biệt, quy trình vệ sinh dụng cụ, thiết bị bán hàng của các tiểu thương cũng được thực hiện bài bản, chuyên nghiệp với các hóa chất làm sạch và khử trùng bảo đảm an toàn cho các sản phẩm.

Một góc chợ Thượng Thanh (Long Biên) - mô hình chợ văn minh thương mại và an toàn thực phẩm do Dự án SAFEGRO tài trợ. Ảnh: Mỹ Hạnh

Chị Đinh Thị Tuyết Minh, tiểu thương ngành hàng thịt tươi sống, chợ Thượng Thanh chia sẻ: “Chúng tôi đánh giá rất cao mô hình chợ văn minh thương mại và ATTP đang được áp dụng tại chợ Thượng Thanh. Mô hình này đã đem lại nhiều giá trị thiết thực, ý nghĩa cho tiểu thương cũng như người dân địa phương. Ban Quản lý Dự án SAFEGRO không chỉ hỗ trợ chúng tôi về trang thiết bị mà còn thường xuyên tổ chức các buổi chuyên sâu về ATTP. Nhờ đó, tiểu thương chúng tôi nâng cao kiến thức và thay đổi hành vi trong kinh doanh, buôn bán thực phẩm an toàn. Chúng tôi mong rằng mô hình này sẽ tiếp tục phát triển, nhân rộng ở tất cả các địa bàn của quận Long Biên nói riêng, thủ đô Hà Nội nói chung”.

Được biết, trên địa bàn quận Long Biên hiện có 26 chợ dân sinh đang hoạt động, tạo việc làm cho hơn 2.000 hộ dân. Long Biên là quận duy nhất có tất cả các chợ được đầu tư bằng nguồn vốn xã hội hóa. Bên cạnh việc đầu tư phát triển hệ thống chợ dân sinh, công tác quản lý hoạt động kinh doanh chợ cũng được thực hiện bài bản, từng bước đi vào nền nếp, chuyên nghiệp và hướng tới văn minh hiện đại. Chợ Thượng Thanh và Kim Quan đã được UBND quận Long Biên công nhận đạt tiêu chí “Chợ văn minh thương mại, an toàn thực phẩm” và trong thời gian qua đã nhận được sự hỗ trợ của Đại sứ quán Canada, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thông qua Dự án SAFEGRO.

Ghi nhận những ý nghĩa, giá trị thiết thực từ Dự án SAFEGRO, Phó Chủ tịch UBND quận Long Biên Vũ Xuân Trường chia sẻ, nhờ sự hỗ trợ của Dự án SAFEGRO, chợ Thượng Thanh và Kim Quan đã được đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất, đồng thời làm thay đổi nhận thức, hành vi của người dân về ATTP, tiến tới bảo đảm các tiêu chí ATTP tiêu chuẩn quốc tế. Theo đó, để duy trì mô hình mẫu về chợ văn minh thương mại và ATTP, quận Long Biên yêu cầu UBND các phường, ban quản lý chợ, các phòng ban của huyện và các hộ kinh doanh tiếp tục tuyên truyền để nâng cao ý thức của người dân về ATTP; các sản phẩm kinh doanh tại chợ phải có nguồn gốc, xuất xứ; công tác vệ sinh môi trường được bảo đảm; bố trí cán bộ ATTP tại các chợ và xây dựng kế hoạch kiểm tra định kỳ về ATTP. “Quận Long Biên cam kết với Đại sứ quán Canada và Ban quản lý Dự án SAFEGRO đây là dự án không phải mang ra để diễn mà sẽ được triển khai, nhân rộng tại các địa bàn khác,” ông Trường khẳng định.

Duy trì tính bền vững của mô hình

Thực tế, ATTP hiện đang là một trong những ưu tiên hàng đầu tại Việt Nam, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Với sự phát triển kinh tế - xã hội, nhu cầu tiêu dùng thực phẩm an toàn của người dân ngày càng tăng cao. Chợ đầu mối và chợ dân sinh hiện đang phân phối khoảng 90% lượng thực phẩm và bảo đảm sinh kế cho nhiều hộ dân kinh doanh. Tuy nhiên, nhiều chợ tại các địa phương đang gặp phải tình trạng xuống cấp về cơ sở hạ tầng, thiết bị phục vụ kinh doanh thiếu thốn và chưa đáp ứng yêu cầu ATTP. Bên cạnh đó, việc sắp xếp ngành hàng chưa hợp lý và nhận thức về văn hóa kinh doanh lành mạnh của tiểu thương và người tiêu dùng còn chưa cao. Tất cả những vấn đề này đang là thách thức lớn đối với công tác quản lý và bảo đảm ATTP tại các chợ truyền thống.

Nhằm góp phần giải quyết những thách thức này, Dự án SAFEGRO đã phối hợp cùng UBND quận Long Biên, và các Công ty quản lý chợ thực hiện cải tạo, nâng cấp các điều kiện ATTP cho chợ Thượng Thanh và chợ Kim Quan. Mục tiêu Dự án hỗ trợ mang lại cho người dân Thủ đô những sản phẩm thực phẩm an toàn, chất lượng, với giá cả phải chăng, và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Dự án đã hỗ trợ rà soát, xây dựng các quy trình, thủ tục bảo đảm ATTP tại chợ, tuân thủ quy định của Việt Nam và học tập kinh nghiệm quốc tế. Trong thời gian tới, Dự án vẫn tiếp tục đồng hành với UBND quận và các Công ty quản lý để hoàn thiện quy chế quản lý chợ, tập huấn cho các bên liên quan để áp dụng các thực hành tốt về ATTP, kết nối các đơn vị dịch vụ làm vệ sinh, và quản lý hiệu quả ATTP theo một số chuỗi ngành hàng thực phẩm chính.

Bà Francesca Bellone - Trưởng ban Hợp tác, Tham tán Phát triển Đại sứ quán Canada tại Việt Nam nhấn mạnh, quản lý ATTP luôn là ưu tiên hàng đầu của Chính phủ Việt Nam. Chính phủ Canada thông qua Dự án SAFEGRO sẽ hỗ trợ các nỗ lực của Việt Nam trong quản lý ATTP tại các chợ với mong muốn mô hình sẽ được nhân rộng tại nhiều địa bàn. “Những mô hình đang thực hiện là điểm khởi đầu của hành trình dài tiếp theo, nơi mà chúng ta sẽ chấp hành nghiêm ngặt các quy định về ATTP. Tính bền vững của Dự án đòi hỏi sự vào cuộc của chính quyền, các tiểu thương và người tiêu dùng” - Bà Francesca Bellone khẳng định.

Đào Cảnh