Nhân loại sẽ ra sao trước vũ trụ bất định?

Hãy tưởng tượng thế giới một ngày kia, bầu trời đêm bất ngờ bùng lên một mặt trời thứ hai, chói rực, đẹp đẽ nhưng cũng mang theo lời nguyền hủy diệt. Đó chính là cánh cửa mà Lưu Từ Hân, bậc thầy của khoa học viễn tưởng Trung Quốc, mở ra để đưa chúng ta vào Kỷ nguyên Siêu Tân tinh - một thiên tiểu thuyết táo bạo, sâu sắc về tương lai của nhân loại trước vũ trụ bất định.

Trước khi đi sâu vào câu chuyện, không thể không nhắc đến Lưu Từ Hân - một kỹ sư trước khi viết văn, và chính nền tảng khoa học vững chắc này cho phép ông xây dựng nên những thế giới viễn tưởng với độ chân thực đáng kinh ngạc.

Nổi tiếng toàn cầu với bộ ba Tam thể, gần đây thì Địa cầu lưu lạc (tác phẩm có cùng những mối quan tâm về sinh thái) đã được chuyển thể thành phim ăn khách và cũng tương tự trở thành một bom tấn toàn cầu, đã khẳng định tầm quan trọng điện ảnh khoa học viễn tưởng Trung Quốc - vốn bị coi lép vế trước phương Tây.

Thí nghiệm xã hội

Kỷ nguyên Siêu Tân tinh vẫn quan tâm đến đề tài trật tự con người trong những hỗn loạn giả tưởng, thể hiện đầy đủ những gì Lưu Từ Hân quan tâm nhất trong sự nghiệp của mình.

Tiểu thuyết Kỷ nguyên Siêu Tân tinh của tác giả Lưu Từ Hân. Ảnh: P.M.

Câu chuyện bắt đầu với một sự kiện thiên văn vĩ đại: Cách Trái Đất tám năm ánh sáng, một ngôi sao khổng lồ đã chết. Vụ nổ siêu tân tinh của nó giải phóng một luồng bức xạ năng lượng cao khủng khiếp, và sau hành trình tám năm xuyên qua vũ trụ, cơn bão hạt chết chóc ấy cuối cùng cũng đến được hành tinh của chúng ta. Bầu trời đêm bừng sáng như ban ngày, một cảnh tượng huy hoàng báo hiệu cho sự kết thúc của một kỷ nguyên.

Trong vòng một năm, mọi người trưởng thành trên mười ba tuổi sẽ qua đời. Các nhiễm sắc thể trong tế bào của họ đã bị tổn thương không thể phục hồi. Nhưng kỳ lạ thay, những đứa trẻ dưới mười ba tuổi lại miễn nhiễm. Cơ thể non nớt của chúng có khả năng tự sửa chữa những tổn thương di truyền này. Và thế là, đồng hồ đếm ngược bắt đầu. Nhân loại chỉ có một năm để chuẩn bị cho một thế giới không còn người lớn.

Một cuộc "Đại Học tập" (Great Learning) vĩ đại và điên cuồng diễn ra trên toàn cầu. Các bậc cha mẹ trở thành người học việc của chính con cái mình, cố gắng nhồi nhét tất cả kiến thức, kỹ năng và trí tuệ tích lũy hàng nghìn năm vào những bộ não non nớt, từ việc vận hành một nhà máy điện hạt nhân, lái một chiếc xe tăng, cho đến việc nấu ăn và cắt tóc.

Thế nhưng, liệu thế hệ cuối cùng có muốn tiếp nối di sản của cha ông? Hay chúng sẽ xây dựng một thế giới hoàn toàn mới, một thế giới dựa trên trò chơi, sự ngẫu hứng và những bản năng nguyên thủy nhất của con người?

Bản chất khoa học

Tác giả mô tả chi tiết quá trình tiến hóa và cái chết của một ngôi sao khối lượng lớn, biến nó thành một bài học thiên văn rất sống động. Cuộc đời của một ngôi sao là một cuộc giằng co vĩ đại giữa hai thế lực: Lực hấp dẫn khổng lồ luôn tìm cách kéo mọi vật chất vào tâm, và áp suất bức xạ từ các phản ứng nhiệt hạch ở lõi luôn đẩy ra ngoài.

Nhà văn Lưu Từ Hân được độc giả Việt Nam biết đến với bộ tiểu thuyết Tam thể. Ảnh minh họa: Millennialslife.

Bằng cách bám sát các nguyên lý vật lý thiên văn, Lưu Từ Hân đã biến một sự kiện vũ trụ xa xôi thành một mối đe dọa hữu hình, không thể tránh khỏi, tạo nên một tiền đề khoa học vững chắc cho thảm họa.

Nguyên lý cốt lõi của câu chuyện là tác động của bức xạ năng lượng cao lên DNA. Khi các hạt năng lượng cao này va chạm với phân tử trong cơ thể, chúng "đánh bật" các electron, tạo ra các gốc tự do cực kỳ hoạt động. Các gốc tự do này tấn công không phân biệt, nhưng mục tiêu mong manh nhất chính là phân tử DNA trong nhân tế bào, gây ra các đứt gãy trong chuỗi xoắn kép, làm xáo trộn mã di truyền - cuốn cẩm nang vận hành của sự sống.

Ở người trưởng thành, dù cơ thể có cơ chế sửa chữa DNA, nhưng khi tổn thương xảy ra đồng loạt trên quy mô lớn, hệ thống này sẽ bị quá tải, dẫn đến hiện tượng "tự sát tế bào" hoặc các đột biến gây ung thư hàng loạt.

Ở đây, Lưu Từ Hân đưa ra một bước nhảy vọt sáng tạo: Ông giả định rằng ở trẻ em, các enzyme sửa chữa DNA hoạt động với hiệu suất cao hơn nhiều lần, và các tế bào gốc của chúng có sự linh hoạt để thay thế các tế bào bị tổn thương nhanh chóng hơn.

Cơ chế sinh học này không chỉ là một chi tiết khoa học, nó chính là lưỡi hái của tử thần chọn lọc, tạo ra một kịch bản tiến hóa cưỡng bức tàn khốc, thiết lập một quy luật mới: Không phải kẻ mạnh nhất, mà là kẻ trẻ nhất mới được phép tồn tại. Chính tiền đề này đã trở thành động cơ mạnh mẽ, khởi động cho toàn bộ thí nghiệm xã hội vĩ đại sẽ diễn ra sau đó.

Vượt lên trên một câu chuyện thảm họa, Kỷ nguyên Siêu Tân tinh thực chất là một thí nghiệm tưởng tượng khổng lồ về xã hội và bản chất con người. Khi nền văn minh được đặt vào tay những đứa trẻ, những cấu trúc quyền lực, kinh tế, và đạo đức mà người lớn xây dựng bỗng trở nên vô nghĩa. Thay vào đó là một thế giới được vận hành bởi logic của trò chơi, của sự tò mò và cả sự tàn nhẫn ngây thơ.

Cuốn sách khám phá những câu hỏi gai góc: Liệu một xã hội không có ký ức lịch sử, không có gánh nặng của quá khứ, có trở nên tốt đẹp hơn? Hay nó sẽ lặp lại những sai lầm của cha ông, thậm chí còn ở một quy mô tàn khốc hơn?

Như chính Lưu Từ Hân đã gợi ý, cuốn tiểu thuyết này là một câu chuyện ngụ ngôn về sự va chạm giữa các thế hệ, và cũng là hình ảnh ẩn dụ cho chính tình trạng của nhân loại: một đứa trẻ non nớt, cô độc giữa vũ trụ bao la, không hề có một cuốn "sách hướng dẫn sử dụng" nào cho sự tồn tại của mình.

Kỷ nguyên Siêu Tân tinh sẽ khiến bạn phải choáng ngợp, suy ngẫm và tự hỏi: Nếu được trao quyền cai quản thế giới, liệu chúng ta có làm tốt hơn những đứa trẻ trong truyện?

Hải Vân