Nhân lên niềm tự hào từ tác phẩm mừng Ngày Độc lập

Cách mạng Tháng Tám thành công và thời khắc Bác Hồ đọc "Tuyên ngôn Độc lập" ngày 2-9-1945 là mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc. Ký ức về khoảnh khắc thiêng liêng ấy vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho giới nghệ sĩ

Trên sân khấu, nhiều tác phẩm đã ra đời, không chỉ khắc họa lịch sử bằng ngôn ngữ nghệ thuật mà còn khơi dậy niềm tự hào, hun đúc tinh thần tự tôn dân tộc trong công chúng.

Hơi thở từ những năm tháng anh dũng

Nghệ sĩ sân khấu đã tạo những nét son sâu đậm trong ký ức công chúng về ngày Tết Độc lập của dân tộc thông qua những sáng tạo trong diễn xuất, làm nên diện mạo sàn diễn chủ đề cách mạng thu hút người xem. Khán giả TP HCM đã có dịp thưởng thức nhiều vở diễn gắn với dấu ấn độc lập. "Cánh đồng rực lửa" của Sân khấu Kịch Quốc Thảo tái hiện sự hy sinh bi tráng của dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc (huyện Bình Chánh cũ).

Một cảnh trong vở kịch “Khát vọng hòa bình” của Nhà hát Kịch TP HCM

Những cô gái, chàng trai tuổi đôi mươi mang cả tuổi xuân vào khát vọng giành hòa bình. NSƯT Tuyết Thu xúc động: "Đây là câu chuyện về sự cống hiến lặng thầm, là lời nhắc nhớ về thế hệ trẻ đã đi qua chiến tranh để hôm nay ta có ngày độc lập".

Với "Khát vọng hòa bình", Nhà hát Kịch TP HCM mang đến hình ảnh người nữ du kích Võ Thị Mô (Bảy Mô). Cao trào nhất là khoảnh khắc chị tha chết cho 4 lính Mỹ sau một trận giao tranh, gieo mầm nhân văn từ trái tim người chiến sĩ.

NSND Trần Ngọc Giàu khẳng định: "Điều đọng lại không chỉ là chiến công, mà là tấm lòng nhân hậu, khát vọng về một ngày mai không còn bom đạn".

Sân khấu cải lương cũng có nhiều tác phẩm đáng chú ý. "Đêm trắng" khắc họa hình tượng Bác Hồ trong kháng chiến chống Pháp. Vở diễn nhắc nhớ công lao của Người, không để trong quân đội có kẻ sống xa hoa và án tử dành cho người cán bộ từng được Bác đặt trọn niềm tin là bài học khắc cốt ghi tâm đối với việc phòng chống tham nhũng.

NSND Thanh Điền chia sẻ: "Khi hóa thân thành Bác Hồ, tôi như được sống lại từng khoảnh khắc lịch sử. Đó không chỉ là một vai diễn, mà là niềm vinh dự, tự hào lớn nhất của đời nghệ sĩ. Tôi luôn nghĩ mang hình tượng Bác lên sân khấu cũng là một cách để tri ân Tổ quốc, nhắc mọi người nhớ về giá trị của độc lập hôm nay".

Vở cải lương "San hô đỏ" lại chuyển góc nhìn ra biển đảo, ca ngợi sự kiên cường của chiến sĩ hải quân bám trụ nhà giàn DK1, làm nên tượng đài bất khuất giữa sóng gió. Còn vở "Chiến binh", chuyển thể từ tác phẩm của nhà văn Chu Lai, đưa khán giả trở về chiến trường miền Nam, nơi những chiến sĩ biệt động sống chết cùng lý tưởng độc lập.

NSƯT Minh Nhí, người nhiều lần tham gia các tác phẩm về chiến tranh cách mạng, tâm sự: "Mỗi lần tham gia những vở diễn về độc lập dân tộc, tôi như được trở về quá khứ, được nghe tiếng bước chân của cha ông trong hành trình giữ nước. Cảm xúc ấy khiến tôi và đồng nghiệp luôn dốc hết sức, để thế hệ trẻ bây giờ hiểu và tự hào hơn về lịch sử nước nhà".

Tham gia vở "Chiến binh", NSND Quế Trân bày tỏ: "Những vở diễn về cách mạng luôn để lại dấu ấn đặc biệt trong tim tôi. Cải lương vốn gắn bó với số phận con người nên khi cất tiếng ca trong vai người chiến sĩ, tôi như thấy rõ hơn sự hy sinh của cha ông. Tôi tin khán giả, nhất là khán giả trẻ, sẽ thêm yêu Tổ quốc từ những câu vọng cổ trầm hùng ấy".

Với NSƯT Việt Hà (Nhà hát Kịch TP HCM), mỗi lần xuất hiện trong vở diễn lịch sử là một lần bồi hồi: "Đó không chỉ là một vai diễn, mà là trách nhiệm của người nghệ sĩ đối với đất nước. Tôi tự hào vì được góp phần đưa lịch sử lên sân khấu, để cùng khán giả tưởng nhớ công ơn những người đi trước, để chúng ta thêm trân trọng từng ngày hòa bình, độc lập".

Hà Nội - bức tranh lịch sử bằng ngôn ngữ hiện đại

Không khí kỷ niệm Quốc khánh 2-9 tại TP Hà Nội cũng sôi động với nhiều vở diễn. Vở nhạc kịch "Cafe bánh mì" gây ấn tượng mạnh khi kết hợp nghệ sĩ Việt Nam và Hàn Quốc, trong đó nhạc trưởng Seo Sang Wan mặc áo dài và choàng khăn in cờ đỏ sao vàng chỉ huy dàn nhạc. Kết thúc vở diễn, cả khán phòng cùng hát Quốc ca trong niềm xúc động dâng trào.

Bên cạnh đó, các tác phẩm của PGS-TS Nguyễn Thế Kỷ do NSND Triệu Trung Kiên dàn dựng tiếp tục ghi dấu. "Từ Việt Bắc về Hà Nội" tái hiện hành trình từ ngày Nguyễn Ái Quốc trở về năm 1941 đến thời khắc lịch sử đọc "Tuyên ngôn Độc lập".

Trong khi đó, vở "Trái tim Người dẫn đường" kết hợp kịch, âm nhạc, tư liệu để dựng nên bức tranh toàn vẹn về Bác Hồ - từ khi ra đi tìm đường cứu nước cho đến ngày khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Đặc biệt, "Sấm dậy đồng chiêm" của Nhà hát Kịch nói Quân đội đã đưa khán giả về làng quê Bắc Bộ trong giai đoạn tiền khởi nghĩa. Hình tượng nhân vật cô Địch đại diện cho người nông dân vùng chiêm trũng - từ đấu tranh tự phát đến giác ngộ cách mạng - là minh chứng sống động cho sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong Tổng khởi nghĩa Tháng Tám.

Khẳng định sức sống của nghệ thuật lịch sử, PGS-TS Nguyễn Thế Kỷ cho rằng đưa lịch sử cách mạng lên sân khấu hiện đại là thử thách nhưng nhiều nghệ sĩ đã thành công: "Chính nghệ thuật đã giúp công chúng, nhất là thế hệ trẻ, thấm thía hơn giá trị của độc lập, nuôi dưỡng niềm tin và tự hào dân tộc".

Từ những "Cánh đồng rực lửa" ở vùng đất Vĩnh Lộc đến những "San hô đỏ" giữa biển khơi, từ "Đêm trắng" khắc họa hình tượng Bác đến "Khát vọng hòa bình" tôn vinh nữ du kích Củ Chi, hay "Sấm dậy đồng chiêm" tái hiện sức mạnh nông dân vùng chiêm trũng…, tất cả đã nối dài mạch cảm hứng cách mạng trên sân khấu.

Mỗi vở diễn là một lát cắt lịch sử, một lời tri ân với thế hệ cha anh, đồng thời gieo vào lòng công chúng niềm tự hào về độc lập, tự do. Từ đó, khát vọng dựng xây đất nước giàu mạnh, văn minh được nhân lên qua từng đêm diễn.

Bài và ảnh: Thanh Hiệp