Nhận diện những yếu tố gây tác động lên tỷ giá

Kiểm đếm đồng USD. Ảnh: Reuters

Cuối tuần qua, Ngân hàng Nhà nước bất ngờ nâng giá chào bán USD lên mức cao kỷ lục mới, trên 26.000 đồng. Dù đồng USD ghi nhận giảm điểm đáng kể so với cuối năm 2024, thế nhưng áp lực tỷ giá còn hiện hữu do nhiều nguyên nhân khác nhau; trong đó có việc giá vàng tăng mạnh trong thời gian gần đây.

Tỷ giá trung tâm do Ngân hàng Nhà nước niêm yết tiếp tục tăng trong ngày 25/3, lên mức 24.847 VND/USD, tăng 16 đồng so với sáng 24/3. Với biên độ +/-5%, tỷ giá trần hôm nay là 26.089 VND/USD và tỷ giá sàn là 23.605 VND/USD. Tỷ giá tham khảo tại Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước là 23.640 - 26.022 VND/USD (mua vào - bán ra).

Còn tại các ngân hàng thương mại sáng nay, Vietcombank và BIDV cùng niêm yết tỷ giá USD là 25.460 - 25.820 VND/USD (mua vào - bán ra), tăng 40 đồng ở cả hai chiều mua và bán so với cùng thời điểm này hôm qua. Trên thị trường tự do, giá USD cũng neo sát vùng 26.000 đồng.

Đáng chú ý, tính từ đầu năm đến nay, tỷ giá trung tâm đã được điều chỉnh tăng đáng kể, thêm 512 đồng, tương ứng mức tăng 2,1%. Trước đó, trong phiên cuối tuần trước (21/3), thị trường lần đầu tiên ghi nhận Ngân hàng Nhà nước tăng giá bán USD lên trên 26.000 đồng.

Trên thị trường quốc tế, chỉ số DXY (đo lường sức mạnh đồng bạc xanh) hiện duy trì trên ngưỡng 104 điểm. Tính đến ngày 24/3, DXY ghi nhận giảm 3,7% so với cuối năm 2024. Đồng USD giảm so với hầu hết các loại tiền tệ khi bị đè nặng bởi triển vọng tăng trưởng không chắc chắn của Mỹ, do lo ngại về tác động của thuế quan đối với lạm phát và nền kinh tế.

Trong báo cáo cập nhật thị trường mới đây của Maybank Investment Bank cho biết, cuối tuần qua, Ngân hàng Nhà nước đã nâng giá chào bán USD lên mức cao kỷ lục mới là 26.003 VND, đánh dấu mức tăng 2,1% kể từ đầu tháng 2/2025, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng trên thị trường ngoại hối trong nước.

Thực tế, trong tuần qua, thị trường vàng trong nước xác lập mức tăng kỷ lục, khi giá vàng vượt 100 triệu đồng/lượng trong bối cảnh giá vàng thế giới neo ở mức đỉnh lịch sử trên 3.000 USD/ounce.

So với cuối năm 2024, giá vàng trong nước đã tăng khoảng 19%, ít nhiều gây áp lực lên tỷ giá. Mặc dù thị trường vàng đang được Ngân hàng giám sát, quản lý chặt chẽ, tuy nhiên khi giá vàng tăng lên sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu mua vàng trong nước, các nhà kinh doanh vàng sẽ dùng ngoại tệ để mua vàng. Chưa kể, thị trường còn nhóm đối tượng buôn lậu vàng, dẫn đến ảnh hưởng nhất định đến tỷ giá.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Huân, chuyên gia tài chính, mặc dù đồng USD hiện có yếu đi so với cuối năm ngoái, song áp lực tỷ giá vẫn hiện hữu. Nguyên nhân là do giá vàng vừa qua ghi nhận mức tăng mạnh, gây áp lực lên thị trường ngoại hối.

Bên cạnh đó, ông Huân cho rằng, áp lực chung về tỷ giá trong năm 2025 chủ yếu là do chính sách giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Trong cuộc họp tuần qua, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục giữ nguyên lãi suất cơ bản. Diễn biến này khiến chênh lệch lãi suất giữa VND và USD trên thị trường quốc tế vẫn còn cao, tạo sức ép lên tỷ giá.

“Những lo ngại liên quan đến chính sách thuế quan của ông Donald Trump có thể gây suy thoái kinh tế của Mỹ và lạm phát, khiến đồng USD yếu đi. Tuy nhiên, tỷ giá USD/VND không chỉ liên quan đến đồng USD, mà còn đặt trong mối quan hệ với dòng tiền trên thị trường. Khi chênh lệch lãi suất tăng cao sẽ gây áp lực lên dòng vốn ngoại và bằng chứng là khối ngoại vẫn liên tục bán ròng trong thời gian qua. Những điều này đã gây áp lực lên tỷ giá”, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân nhận định.

Theo thống kê mới đây của Công ty cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBanks), nhà đầu tư ngoại vẫn đang duy trì bán ròng trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Đặc biệt, trong tuần qua, thị trường ghi nhận sự rút ròng của khối ngoại mạnh nhất kể từ đầu năm đến nay, lên đến hơn 4.200 tỷ đồng. Lũy kế từ đầu năm, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng khoảng 22.000 tỷ đồng.

Mặt khác, tỷ giá cũng phải chịu áp lực từ nhu cầu ngoại tệ trong nước gia tăng khi các doanh nghiệp đẩy mạnh nhập khẩu nguyên liệu sản xuất. Theo dữ liệu của Cục Thống kê, cán cân thương mại hàng hóa trong tháng 2/2025 nhập siêu 1,55 tỷ USD, ghi nhận mức thâm hụt lần đầu tiên kể từ tháng 5/2024. Bên cạnh đó, Kho bạc Nhà nước thời gian qua cũng có các đợt chào mua USD từ các ngân hàng thương mại cũng phần nào khiến nguồn cung ngoại tệ càng bị thắt chặt và gây thêm áp lực lên tỷ giá.

Mặc dù áp lực tỷ giá vẫn hiện hữu và cần theo dõi sát, tuy nhiên giới phân tích kỳ vọng đà tăng của tỷ giá năm 2025 sẽ không đáng kể, dao động dưới 3%. Theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính, từ cuối năm 2024, Mỹ đã bắt đầu lộ trình giảm lãi suất khi nền kinh tế xấu đi. Thêm vào đó, lạm phát của Mỹ cũng đã giảm tạo dư địa cho Fed hạ lãi suất, dù lộ trình có thể chậm lại. Đồng USD cũng ghi nhận mất giá đáng kể từ đầu năm nay. Do đó, tỷ giá khả năng cao sẽ không phải câu chuyện cần lo lắng trong năm nay.

Các chuyên gia của Maybank Investment Bank cũng cho rằng, trên thực tế, về phía thị trường, tỷ giá chào bán USD chỉ tăng 0,5-0,8% từ đầu quý đến nay, thấp hơn nhiều so với các biến động quan sát được trong các quý 2022-2024, khi áp lực thị trường cao hơn.

Trong tương lai gần, công ty chứng khoán này kỳ vọng thị trường ngoại hối sẽ tiếp tục ổn định mà không làm gián đoạn các chính sách tiền tệ nới lỏng của Ngân hàng Nhà nước. Trong khi đó, lãi suất liên ngân hàng vẫn ổn định ở mức khoảng 4%, vì Ngân hàng Nhà nước gần đây đã giảm lãi suất tín phiếu Kho bạc trên thị trường OMO, động thái cho thấy Ngân hàng Nhà nước đang muốn các ngân hàng thương mại chủ động trong việc giảm lãi suất.

“Chúng tôi tin rằng thị trường ngoại hối vẫn đang nằm trong tầm kiểm soát của Ngân hàng Nhà nước. Do đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng và phát triển kinh tế trong nước”, Maybank Investment Bank nhận định.

Hứa Chung/TTXVN