Nhạc sĩ Trịnh Minh Hiền: Cánh đồng hoa cúc tỏa hương

1. Không phải đến bây giờ Trịnh Minh Hiền mới sáng tác, mà từ 20 năm trước chị đã viết những ca khúc đầu tiên. Ngày đó, khi gặp nhạc sĩ Nguyễn Cường ở nhà một người bạn, chị đã ngập ngừng hát sáng tác đầu tiên cho nhạc sĩ nghe. Trái với sự e ngại của Hiền, nhạc sĩ Nguyễn Cường, với tâm hồn luôn tràn năng lượng đã ngay lập tức nhận xét: “Con có khả năng sáng tác, con hãy bắt đầu nhé!”.

Và từ đó về sau, ông luôn là người động viên, cho chị những lời khuyên trong quá trình sáng tác, và điều khiến Trịnh Minh Hiền nhớ mãi, đó là: “Con hãy đừng từ bỏ, hãy là con sói đi một mình, dù chỉ có một người nghe bài hát của con, thì cũng là tuyệt vời lắm đó nhé. Bố luôn tin tưởng con!" (Chị thường gọi ông là người bố trong âm nhạc).

Nhạc sĩ Trịnh Minh Hiền trong buổi ra mắt album do chị sáng tác.

Trên hành trình sáng tạo của mình, nhờ những động viên như thế, Trịnh Minh Hiền có thêm động lực để tiếp tục, để kiên trì. Các nhạc sĩ gạo cội như Dương Thụ, Phó Đức Phương, Trần Tiến, Lê Minh Sơn, Trần Mạnh Hùng, Lưu Hà An, Nguyễn Vĩnh Tiến, Giáng Son... đều coi Hiền là một nhạc sĩ và luôn đánh giá cao những sáng tác của chị.

Và phải 24 năm, từ những sáng tác đầu tay (“Khép cửa Bình Minh” - từng xuất hiện trong chương trình Bài hát Việt năm đầu tiên) đến những ca khúc mới nhất, là một hành trình đầy cảm hứng và thi vị của Trịnh Minh Hiền trên lĩnh vực sáng tác. Chị chậm rãi bước đi, vun xới cho khu vườn âm nhạc của mình ngày càng đầy hương sắc. Không chạy theo danh tiếng, cũng chẳng đua trend, chị viết từ chính những trải nghiệm của mình.

24 năm, chị lặng lẽ gom nhặt, nâng niu những xúc cảm, để biên tập album ca khúc đầu tiên của mình về Hà Nội (sau album “Phượng Linh” về violin) và chắc chắn không phải là album cuối cùng, trong sự nghiệp âm nhạc nhiều hoạt động và đầy khám phá của mình. Sự xuất hiện của tác giả như Trịnh Minh Hiền cũng cho thấy những đóng góp đáng trân trọng của các nhạc sĩ nữ trong dòng chảy nghệ thuật nước nhà. Với những sáng tạo đậm tính nữ, Trịnh Minh Hiền đã định vị một cá tính riêng trong âm nhạc.

Album “Hà Nội Hà Nội” giới thiệu tới khán giả 10 ca khúc là những sáng tác lấy cảm hứng từ Hà Nội, là những rung động của tác giả về nơi cô sinh ra, nơi cô Sống, Yêu và cháy bỏng hết mình với đam mê nghệ thuật trải dài hơn 20 năm. Đến với những ca khúc trong album “Hà Nội Hà Nội”, người nghe có thể cảm nhận được rõ ràng tính nguyên khôi trong ca từ và cảm xúc. Khán giả thường thấy một Trịnh Minh Hiền luôn mãnh liệt, quyến rũ và bùng cháy trong những màn trình diễn với cây đàn violin và những dự án âm nhạc mà cô từng giới thiệu, thì với những sáng tác này, Trịnh Minh Hiền xuất hiện nữ tính, đa chiều và đầy tự sự.

Trong lời đề từ của album, Trịnh Minh Hiền chia sẻ: “Một cô bé ôm chiếc vĩ cầm tươi rói trong hiệu ảnh Quốc tế cạnh Bờ Hồ, chính là tôi mùa Đông năm 1987. Hà Nội bồng bềnh trôi qua tuổi thơ, trôi qua nhiều mùa tôi Sống và Yêu, với từng hạt “khí” xúc cảm. Chứng nhân ấy đã bồi trải tôi từ lúc nào, để Hà Nội trong ca khúc tôi viết thường gợi nhiều kí ức, lưu luyến như phải ra đi, rồi vồi vội khi được trở về.

Trưởng thành, là khi ta chạm gặp lớp xúc cảm sau cùng, của nỗi nhớ mang tên Hà Nội, Hà Nội. Hình ảnh đại diện của album là một cô gái, mặc áo dài đỏ, ôm cây đàn vĩ cầm, dẫn dắt những người đến với Hà Nội, yêu Hà Nội, cảm về Hà Nội. Đó không phải là những chỉ dẫn thông thường về mặt địa danh, đó là những chỉ dẫn về cảm xúc, được gợi lên bởi những câu chuyện, những hình dung đặc biệt về Hà Nội.

Điều thú vị là Trịnh Minh Hiền mang đến một Hà Nội bằng âm nhạc đa phong cách, đa màu sắc, với tiếng violin như một mạch dẫn dắt, vừa đủ để giới thiệu tiếng đàn của nghệ sĩ Trịnh Minh Hiền, lại vừa như một album tập hợp các ca khúc sử dụng tiếng violin với nhiều sắc thái, kỹ thuật khác nhau, từ Cổ điển (Hà Nội Hà Nội) đến Latin Blues Jazz (Ồ Mất điện) đến Pop (Vết ướt), Rock alternative (Gọi tôi Hà Nội), Country (Khi mình đan ngón tay)...

Điều thú vị là album cũng giới thiệu tiếng guitar của những nghệ sĩ guitar hàng đầu và quen thuộc, mỗi người một phong cách, như nghệ sĩ Lê Minh Sơn (Hà Nội Hà Nội), nghệ sĩ Doãn Việt Dũng (Ồ Mất điện), nghệ sĩ Đặng Anh Tuấn ("Hà Nội đêm nghiêng bão", "Khi mình đan ngón tay"), nghệ sĩ Hữu Hiệp (Mẹ ru tàu lá)...

Phải có một trái tim yêu Hà Nội, một tâm hồn giàu cảm xúc, chị mới có thể kể câu chuyện về Hà Nội thơ mộng, mới mẻ và ngân vang như thế. Ở đó có những tưởng tượng trong vắt, những mảng màu rực rỡ hoặc trầm buồn, những yêu thương và trông đợi, những ra đi và trở về. Trong thị trường âm nhạc, khi mà ngày càng nhiều những ca khúc dễ dãi, với ca từ nhạt nhẽo, sáo mòn, thậm chí dung tục... cả những giai điệu cũng na ná như nhau, dễ thuộc mà cũng dễ quên, thì những sáng tác của Trịnh Minh Hiền đưa đến cho người nghe nhiều cảm nhận tinh tế và sâu sắc. Nhưng ở đó, ta cũng nhìn thấy một Trịnh Minh Hiền tinh quái, lí lắc và diệu vợi.

2. Nhạc sĩ, nghệ sĩ violin Trịnh Minh Hiền sinh năm 1980, tại Hà Nội. Năm 2003, chị tốt nghiệp thủ khoa hệ Đại học, Khoa Dây, Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam. Từ năm 2004 - 2018, nghệ sĩ tham gia Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam. Từ năm 2018 - 2020, chị tham gia Dàn nhạc giao hưởng Mặt trời. Nhưng trong chị luôn thôi thúc sự sáng tạo và độc lập. Hiện chị là hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam.

Bên cạnh sự nghiệp biểu diễn, nhạc sĩ Trịnh Minh Hiền còn là người sáng tác và chuyển soạn nhiều tác phẩm âm nhạc. Trước album “Hà Nội Hà Nội”, cô đã giới thiệu đến khán giả album “Phượng Linh”, chuyển soạn những bài hát nổi tiếng trong lịch sử âm nhạc Việt Nam cho cây đàn violin. Chị kể về chuyến đi Trường Sa - một chuyến đi đầy ý nghĩa đối với một nghệ sĩ như chị. Và cũng trong chuyến đi ấy, chị đã thực hiện MV "Sóng Trường Sa" - ca khúc của Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Hồng Sơn. Chị cũng là người chuyển soạn sáng tác này cho đàn violin.

Hành trình của Hiền là hành trình không ngừng nỗ lực, mang đến những màu sắc mới của Việt Nam cho cây đàn violin cổ điển. Chị mang “Phượng Linh” giới thiệu tới khán giả quốc tế trong show diễn vòng quanh nước Ý. Liveshow “Phượng Linh” mà chị đứng ra sản xuất, trình diễn gây tiếng vang về chất lượng nghệ thuật và giành giải Chương trình xuất sắc của Hội Nhạc sĩ Việt Năm năm 2023.

Trong mảng sáng tác ca khúc, năm 2008, chị đoạt giải Nhạc sĩ ấn tượng của chương trình Bài hát Việt, trong đó bài “Gọi tôi Hà Nội” được khán giả biết đến rộng rãi. Mới đây, với tư cách là thành viên của Hội Nhạc sĩ Việt Nam, ca khúc “Hà Nội đêm nghiêng bão” của chị vừa được đề cử trong hạng mục MV xuất sắc của Giải thưởng Khóa Sol Vàng Hội Nhạc sĩ và được biểu diễn trong Lễ trao giải, diễn ra vào ngày 15/12 vừa qua. Với những đóng góp, cống hiến, Trịnh Minh Hiền đã có tên trong danh sách Nghệ sĩ tiêu biểu của năm 2024.

Chị được các nghệ sĩ trong giới yêu quý bởi tài năng và tình yêu cháy bỏng của chị dành cho âm nhạc. Nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến chia sẻ: “Vào năm 2006, khi được nghe các bài hát hay nhất trong chương trình "Bài hát Việt" của VTV, tôi tình cờ được nghe bài "Này đồng hoa cúc" của Trịnh Minh Hiền. Một không gian lạ lẫm, lãng mạn với những ca từ tuyệt đẹp được mở ra. Ấn tượng từ bài hát ban đầu ấy đã khiến tôi rất muốn nghe những tác phẩm tiếp theo của Hiền.

Đợi mãi, đợi mãi đến một ngày được nghe tiếp "Gọi tôi Hà Nội”. Lại một nét nhạc rất mới mẻ và hiện đại. Những hình ảnh của một cô bé áo bông giữa lòng Hà Nội những năm còn bao cấp đã được khắc họa một cách rất đáng yêu. Ca từ hiện đại, nhạc lôi cuốn. Nhịp điệu của Hà Nội, một Hà Nội chuyển tiếp thời kỳ đầu của Đổi mới đã được Trịnh Minh Hiền điêu khắc bằng âm nhạc. Rất cuốn hút, và khiến người ta luôn có cảm giác muốn được nghe lại...”.

Anh gọi Hiền là “cái cây ấp ủ bao ngày để dâng cho cuộc đời những trái ngọt, bởi tổng thể album chính là Trịnh Minh Hiền. Tính cách âm nhạc và cả tài năng đã định hình với tư cách một tác giả. Tôi tin vào những linh cảm của mình, và cô gái trên đồng hoa cúc ngày nào vẫn ở đó, vẫn đầy cá tính tiếp tục đi vào phố phường Hà Nội. Khám phá và khắc họa những góc nhìn mới lạ và cũng đầy quyến rũ”.

Có thể nói, Trịnh Minh Hiền đã vẽ nên một không gian của riêng mình. Không gian của cánh đồng hoa cúc rực rỡ, sâu lắng, mang những năng lượng an lành ngày càng trở nên rộng lớn hơn, đưa Hiền bay lên tới những chân trời sáng tạo.

Linh Nguyễn