Nhạc sĩ Cát Vận: Âm nhạc trên sóng VOV kết nối triệu triệu trái tim

Nhắc đến 80 năm hình thành và phát triển của Đài Tiếng nói Việt Nam, nhạc sĩ Cát Vận không chỉ nhớ đến một chặng đường lịch sử vẻ vang của cơ quan báo chí – phát thanh quốc gia, mà còn nhớ về những kỷ niệm gắn bó sâu đậm của gần 40 năm làm việc, sáng tạo tại Ban Âm nhạc. Với ông, ký ức về Đài luôn gắn với niềm tự hào, tình yêu nghề và những khoảnh khắc xúc động khó quên.

Trong số những chương trình mà nhạc sĩ Cát Vận tham gia, ông đặc biệt nhớ đến “Khắp nơi ca hát”. Đây là chương trình có tính tương tác đầu tiên của Đài TNVN, nối dài qua nhiều thế hệ, phản ánh tiếng nói đời sống xã hội qua âm nhạc. Các nghệ sĩ, phóng viên đã đi khắp mọi miền Tổ quốc, ghi lại tiếng hát của chiến sĩ, đồng bào dân tộc thiểu số, công nhân, nông dân… để mang đến cho thính giả một bức tranh sống động, kịp thời về đời sống văn hóa, văn nghệ của nhân dân.

Theo nhạc sĩ, “Khắp nơi ca hát” không chỉ đơn thuần là một chương trình ca nhạc, mà còn là cầu nối tinh thần giữa Đài và người dân. Chính từ nền tảng ấy, nhiều chương trình tương tác sau này ra đời, như Câu lạc bộ bạn yêu nhạc hay Ca nhạc theo yêu cầu thính giả.

Trong chuỗi ký ức gắn bó với Đài TNVN, nhạc sĩ Cát Vận dành nhiều tình cảm cho chương trình Ca nhạc theo yêu cầu thính giả. Không chỉ là nơi gửi tặng bài hát, chia sẻ tâm sự, đây còn là chương trình phát thanh đầu tiên thực hiện cầu nối trực tiếp giữa đất liền và các chiến sĩ Trường Sa.

Ông xúc động nhớ lại: “Trước khi chương trình cầu phát thanh trực tiếp đầu tiên với Trường Sa ấy, tất cả mọi người trong ekip cũng như người dân cả nước chưa bao giờ thấy được Trường Sa gần đến thế”. Trong buổi phát sóng ấy, những ca khúc, tác phẩm văn học nghệ thuật cùng lời tâm sự của chiến sĩ vang lên qua làn sóng, lan tỏa khắp mọi miền đất nước. Với ông, đó là minh chứng sống động cho sức mạnh của phát thanh – đưa trái tim của hàng triệu người đến gần nhau, vượt qua mọi khoảng cách địa lý.

Hành trình của nhạc sĩ Cát Vận gắn liền với âm nhạc và sóng phát thanh từ năm 1973, khi ông về công tác tại Đài TNVN, đảm nhiệm biên tập ca nhạc nước ngoài rồi ca nhạc Việt Nam.

Năm 1978, ông sáng lập chương trình Nhạc không lời Việt Nam, giữ cương vị Chủ nhiệm chương trình FM Âm nhạc và Tin tức, Trưởng đoàn ca nhạc Đài TNVN. Trong sự nghiệp, ông đã sáng tác nhiều ca khúc, hợp xướng, nhạc không lời được trao giải thưởng, cùng nhạc phim, nhạc múa rối, nhạc múa, để lại dấu ấn ở nhiều thể loại.

Nói về chương trình FM, nhạc sĩ Cát Vận cho biết: “Chương trình FM Âm nhạc và Tin tức ra đời cùng với sự ra đời của Trung tâm Âm thanh vào tháng 9/1990. Đây là chương trình phát thanh stereo đầu tiên của Đài TNVN, và tôi được cử làm Chủ nhiệm chương tình. Lúc đó nhà báo Phan Quang yêu cầu: Chương trình âm nhạc phục vụ nhiều đối tượng, cần đa dạng, bao gồm ca khúc và nhạc không lời, cổ điển và hiện đại, dân tộc và thời thượng…, tùy các nhạc sĩ quyết định. Điều kiện duy nhất lãnh đạo Đài đề ra là trước mắt bảo đảm phát theo tối thiểu 30% nhạc Việt Nam, 70% nhạc nước ngoài, phấn đấu sau một thời gian, tiến tới cân bằng 50-50”.

Kết quả là, chương trình FM Âm nhạc và Tin tức phát trên sóng FM 100 MHz của Đài TNVN chính thức phát sóng vào ngày 7/9/1990. Đây là hệ chương trình đầu tiên của Đài phát trên sóng FM với chất lượng âm thanh stereo, và nhanh chóng được khán giả đón nhận, đặc biệt là giới trẻ. Trong đó, riêng phần âm nhạc chiếm 90% thời lượng, phầm tin tức chỉ chiếm 10%.

Nói về giai đoạn làm Trưởng Đoàn ca nhạc Đài TNVN, nhạc sĩ Cát Vận tâm sự: Đoàn ca nhạc của Đài thực sự là cái nôi nghệ thuật đầu tiên tại Việt Nam giúp nhiều thế hệ nghệ sĩ trưởng thành... Các nghệ sĩ, ca sĩ của Đài đã tạo nên một kho tư liệu lịch sử âm nhạc, âm thanh kỳ vĩ mà ở Việt Nam không nơi nào có được. May mắn về công tác ở môi trường hội tụ nhiều nhạc sĩ và các ca sĩ tài năng, tôi luôn được nuôi dưỡng nguồn cảm hứng sáng tác và có điều kiện thuận lợi để làm nghề.

Nhạc sĩ Cát Vận cũng nói về một chương trình âm nhạc ngoài trời do Chương trình FM tổ chức ở Triển lãm Giảng Võ đã để lại cho ông nhiều kỷ niệm khó quên. “Ngày ấy ở Việt Nam rất hiếm có những chương trình như thế, và đây cũng là chương trình âm nhạc ngoài trời đầu tiên do Chương trình FM tổ chức. Hôm đó ngay trước chương trình thì trời mưa, đến giờ giới thiệu ca sĩ Mỹ Linh lên diễn mà chị bị mưa, tắc đường không đến kịp được. Tôi phải mời nhạc sĩ Lương Nguyên ra nói chuyện âm nhạc với khán giả để “câu giờ”, chờ đến lúc liên lạc được với Mỹ Linh. Lúc ấy có hàng vạn khán giả ngồi chật cứng sân triển lãm Giảng Võ, đều là khán giả trẻ đội mưa đến xem chương trình. Cũng may, màn nói “câu giờ” của nhạc sĩ Lương Nguyên được khán giả rất hoan nghênh. Điều này cho thấy sự khát khao của thính giả đối với âm nhạc và sự thiếu thốn các chương trình âm nhạc, nghệ thuật phục vụ khán giả, đặc biệt là khán giả trẻ trẻ lúc bấy giờ”, nhạc sĩ Cát Vận nhớ lại.

Từ những ngày đầu cầm micro thu âm ở các vùng miền xa xôi, đến lúc ngồi trước bàn biên tập, nhạc sĩ Cát Vận luôn mang trong mình tinh thần trách nhiệm, sự tận tụy và niềm yêu nghề bền bỉ. Những chương trình ông tham gia không chỉ phục vụ nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền, mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, tình cảm của hàng triệu thính giả.

Nhìn lại quãng đời gắn bó với Đài TNVN, nhạc sĩ Cát Vận thấy mình may mắn khi được đồng hành cùng sự trưởng thành của âm nhạc phát thanh Việt Nam. Ông chia sẻ: “Công tác ở Ban âm nhạc của Đài gần 40 năm, cho đến hôm nay, khi Đài chuẩn bị kỷ niệm 80 năm, tôi rất tự hào vì đã góp phần vào hành trình ấy”.

Những ký ức về “Khắp nơi ca hát”, “Ca nhạc theo yêu cầu thính giả”, “FM Âm nhạc và Tin tức”… và đặc biệt là cầu nối đất liền – Trường Sa, sẽ mãi là dấu son trong sự nghiệp của ông. Chúng không chỉ là câu chuyện của một cá nhân, mà còn là minh chứng cho sức sống bền bỉ của âm nhạc trên sóng phát thanh – nơi kết nối con người Việt Nam qua từng giai điệu, từng câu hát.

Thư Vũ/VOV.VN