Nhà thơ Nguyễn Duy đọc và diễn xướng thơ 'Tìm thân nhân'

Chương trình dự kiến bắt đầu vào lúc 8g30 ngày 20.4 tại Hội trường Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật (81 Trần Quốc Thảo, quận 3, TP.HCM). Sau đó, nhà thơ Nguyễn Duy sẽ tiếp tục đến Hà Nội, Huế, Thanh Hóa và Nha Trang đọc, diễn xướng thơ đến cuối tháng 4.

Mỗi chương trình dự định từ 120 phút, số lượng bài thơ tùy thuộc vào thời lượng thực tế ở mỗi địa điểm. Nhà thơ cho biết, mở đầu chương trình, nhà thơ sẽ ngâm bài Tre Việt Nam như một khúc dạo đầu, sau đó là 18 bài khác.

Nhà thơ Nguyễn Duy. Ảnh: tư liệu.

Danh sách các bài thơ dự kiến có: Đò lèn, Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa, Cầu bố, Buổi sáng sau chiến tranh, Tìm thân nhân, Nghe tắc kè kêu trong thành phố, Ánh trăng, Nhớ bạn, Ông già Nam Bộ, Xuồng đầy, Mười năm bấm đốt ngón tay, Đám mây dừng lại trên trời, Sông Thao, Đà Lạt một lần trăng, Hoa hậu vườn nhà ta, Lời ru đồng đội, Đá ơi, Đánh thức tiềm lực.

Mỗi người, tùy theo hoàn cảnh, số phận và cảm thức có cách nhớ về thời điểm tháng 4 năm 1975 ở Việt Nam. Cách nhớ của Nguyễn Duy là thực hiện chương trình đọc thơ, ngâm thơ xuyên Việt với chính các bài thơ được ông chọn ra trong hàng trăm bài anh sáng tác sau thời điểm 30.4.1975 (trừ bài Tre Việt Nam viết trong các năm 1970 - 1972, đã tin trong tập Cát trắng năm 1973).

Cách nhớ của Nguyễn Duy về chiến tranh, về hậu chiến, về thân phận, về tình bạn - tình yêu - tình đồng đội, về niềm lạc quan cần nhiều thử thách và về niềm hi vọng lúc đầy lúc vơi... Cách nhớ ấy của Nguyễn Duy chắc được nhiều người chia sẻ mà cũng có thể không ở nhiều người. Như thơ anh có bài vẫn còn đang trong những tranh cãi chưa dứt.

Nhưng, đó là Nguyễn Duy. Một Nguyễn Duy chiến sĩ và thi sĩ tận cùng, như những câu thơ ông viết trong bài Tìm thân nhân tháng 10.1975 ở Sài Gòn tại nhà Trịnh Công Sơn 47C Duy Tân: "...Hai mươi mốt năm dài/ Không có ai ngồi chờ đợi ai/ Không có ai ngồi nhớ mong hoài/ Nam đi tìm Bắc/ Bắc đi tìm Nam/ Tìm nhau dưới bể/ Tìm nhau trên ngàn/ Tìm nhau trong mỗi việc mình làm/....Ơi ai không gặp thân nhân/ Xin tới cùng tôi trong mái nhà ấm áp/ Cùng tôi hát lên lời ca này/ điều lớn lao còn lại hôm nay/ Là nguyên vẹn/ Nhân Dân/ Tổ quốc/ Ta hành hương trên đất đai sum họp/ nơi nào cũng có thân nhân./.

Trong quá khứ, nhà thơ Nguyễn Duy đã từng thực hiện nhiều chương trình đọc thơ, hát thơ, diễn thơ độc đáo.

Nhà báo Nguyễn Hàng Tình, có viết trên báo Tuổi trẻ, ngày 3.4.2010, Nguyễn Duy độc xướng thơ giữa trời giá lạnh bên rừng thông trên đường Trần Hưng Đạo, Đà Lạt.

Rất nhiều chương trình đọc, hát, diễn thơ đã diễn ra. Chương trình Hát thơ Nguyễn Duy có sự tham gia của các nghệ sĩ nổi tiếng, bằng cách kết hợp thơ và làn điệu dân ca và âm nhạc cổ truyền diễn ra vào năm 2016 tại TP.HCM. Chương trình Tiếng thơ và cõi nhạc do Soul Live Project diễn ra năm 2018 tại TP.HCM. Chương trình Thơ Nguyễn Duy với Huế diễn ra năm 2022. Nhà thơ đã diễn thơ tại Trung tâm văn hóa phố cổ Hà Nội, đình cổ Kim Ngân, hát thơ tại Trung tâm văn hóa Pháp L’Espace, các trường đại học…

Phạm Vi