Nhà ở giá rẻ: Nhu cầu cao, nguồn cung 'nhỏ giọt'

Dự án Nhà ở xã hội A6-A7 dự kiến hoàn thành cuối năm nay. Ảnh: L.An

Chưa đạt 2/10 mục tiêu

Xác định nhà ở là một trong những chính sách an sinh xã hội cho người dân, tháng 8-2022, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 07-NQ/TU với mục tiêu giai đoạn 2021-2025 phát triển 10 ngàn căn hộ cho công nhân, người dân. Cũng trong năm 2022, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 49/NQ-HĐND với mục tiêu đến năm 2025 xây dựng 10 ngàn căn hộ và đến năm 2030 xây dựng ít nhất 40 ngàn căn hộ cho công nhân và người có thu nhập thấp. Thế nhưng, hiện đã qua hơn 2/3 chặng đường nhưng mới chỉ có khoảng 1,3 ngàn căn hộ.

Phó trưởng phòng Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Sở Xây dựng) Thái Doãn Hòa cho rằng, kết quả phát triển nhà ở giá rẻ còn hạn chế, tiến độ chưa đạt yêu cầu đề ra. Thực tế này có cả nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan. Về khách quan, chính sách ưu đãi kinh doanh 20% thương mại trong dự án nhà ở xã hội (NƠXH) không ổn định, gây khó khăn cho địa phương khi làm chủ trương và thu hút đầu tư; bất cập trong quy định phải có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 trước khi lựa chọn chủ đầu tư; thay đổi quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục đấu thầu làm chậm tiến độ lựa chọn chủ đầu tư, điển hình là Đồng Nai có 2 dự án đã phê duyệt hồ sơ yêu cầu năng lực kinh nghiệm nhưng phải bỏ đi làm lại theo mẫu hồ sơ mời quan tâm.

Tháng 5-2024, các Sở: Xây dựng, Kế hoạch và đầu tư, Tài nguyên và môi trường cùng 5 địa phương: Biên Hòa, Long Thành, Nhơn Trạch, Trảng Bom và Vĩnh Cửu đã ký cam kết trong năm 2024 và 2025 sẽ khởi công, động thổ 12 dự án nhà ở giá rẻ với quy mô 18 ngàn căn hộ.

Về chủ quan, việc bố trí quỹ đất chưa đáp ứng nhu cầu, vị trí chưa hợp lý. Cụ thể, các khu công nghiệp hình thành trước đây không bố trí quỹ đất làm nhà ở công nhân đi kèm. Các địa phương có nhu cầu cao về nhà ở như: Biên Hòa, Nhơn Trạch, Long Thành, Trảng Bom, Vĩnh Cửu, quỹ đất chưa đáp ứng hoặc chưa phải đất sạch. Trên địa bàn tỉnh có hơn 180 dự án nhà ở thương mại đang tạm dừng theo các kết luận thanh tra, kiểm toán dẫn đến việc bàn giao quỹ đất 20% để làm NƠXH chưa triển khai được. Tình trạng chưa đồng bộ các cấp độ quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch sử dụng đất với quy hoạch xây dựng cũng khiến công tác lập hồ sơ chủ trương đầu tư gặp khó khăn.

Dưới góc độ nhà đầu tư, không ít doanh nghiệp cho rằng, họ gặp khó khăn trong tiếp cận đất đai, nguồn vốn, thủ tục triển khai dự án mất nhiều thời gian và dự án nhà ở giá rẻ bị hạn chế lãi suất sinh lời.

Cần phải nỗ lực nhiều hơn

Theo Sở Xây dựng, từ nay đến năm 2030, tổng số người có nhu cầu nhà ở giá rẻ trên địa bàn tỉnh là hơn 578 ngàn.

Giám đốc Sở Xây dựng Hồ Văn Hà cho biết, thời gian qua, UBND tỉnh đã có nhiều chỉ đạo nhằm tháo gỡ vướng mắc và thúc đẩy triển khai các dự án nhà ở giá rẻ. Nhờ đó, đến nay đã có 17 dự án, quy mô khoảng 23 ngàn căn hộ được các địa phương trình hồ sơ chủ trương. Trong đó, 2 dự án đã lựa chọn nhà đầu tư, 7 dự án đã có chủ trương đầu tư và đang lựa chọn nhà đầu tư, còn lại chưa phê duyệt chủ trương đầu tư. Các sở, ngành, địa phương đã ký cam kết từ nay đến hết năm 2025 sẽ khởi công, động thổ 12 dự án, quy mô 18 ngàn căn.

Giải pháp để thúc đẩy các dự án nhà ở giá rẻ là 4 địa phương có nhu cầu lớn về nhà ở nói trên rà soát, đề xuất ít nhất một khu đất có diện tích trên 10 hécta hình thành các khu đô thị NƠXH với đầy đủ các công trình nhà ở, hạ tầng xã hội.

Riêng với thành phố Biên Hòa, hiện có dự án khoảng 46 hécta tại phường Tam Phước có thể hình thành khu đô thị NƠXH; có 2 dự án tái định cư tại phường Phước Tân 49 hécta và phường Tam Phước 32 hécta đã có chủ trương đầu tư trước ngày 1-8-2024.

Theo Luật Nhà ở năm 2023 thì từ ngày 1-8-2024, thành phố Biên Hòa sẽ không được thực hiện dự án tái định cư mà phải dùng NƠXH hoặc nhà ở thương mại để bố trí tái định cư. Do đó, áp lực NƠXH càng tăng, thành phố cần rà soát để chuyển đổi mục đích các khu đất dự kiến làm tái định cư sang NƠXH.

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức nhấn mạnh, phát triển nhà ở cho công nhân, người dân là chính sách của Đảng và Nhà nước. Đồng Nai đã có chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch với mục tiêu cụ thể, do đó các sở, ngành phải nỗ lực thực hiện. Trong đó, Sở Xây dựng khẩn trương hướng dẫn các địa phương rà soát quỹ đất thuận lợi để phát triển NƠXH, phù hợp với quy định; đôn đốc đẩy nhanh tiến độ các dự án đã có chủ trương, đang triển khai. Kịp thời nắm bắt vướng mắc để có giải pháp tháo gỡ cho các dự án.

Tỉnh đang kỳ vọng những điểm mới từ các Luật: Đất đai năm 2024, Nhà ở năm 2023, Kinh doanh bất động sản năm 2023 đã có hiệu lực, nhiều vướng mắc liên quan đến thủ tục, nguồn vốn được tháo gỡ thì nguồn cung nhà ở giá rẻ tới đây sẽ khả quan hơn.

Lê An