Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang 'mò mẫm trong bóng tối'

Ông Stuart Livesey, Tổng giám đốc Copenhagen Offshore Partners (COP), Thành viên Tổ chuyên trách về Điện gió ngoài khơi của Nhóm Đối tác Năng lượng Việt Nam (VEPG)

Trả lời phỏng vấn bên lề diễn đàn Năng lượng xanh Việt Nam 2025 do Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy tổ chức, ông Stuart Livesey, Tổng giám đốc Copenhagen Offshore Partners (COP), Thành viên Tổ chuyên trách về Điện gió ngoài khơi của Nhóm Đối tác Năng lượng Việt Nam (VEPG), cho biết mặc dù Chính phủ đã thể hiện rõ quyết tâm phát triển hạ tầng năng lượng theo hướng xanh và bền vững, các nhà đầu tư nước ngoài vẫn đang phải “mò mẫm trong bóng tối” khi tham gia vào lĩnh vực điện gió ngoài khơi tại Việt Nam.

CẦN QUY TRÌNH PHÁP LÝ HOÀN CHỈNH

Theo ông Livesey, các nhà đầu tư nước ngoài đã thấy mục tiêu và quyết tâm của Việt Nam là đạt công suất khoảng 6 gigawatt năng lượng từ các trang trại điện gió ngoài khơi thông qua Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII) vào năm 2023.

Ngay cả khi các dự thảo sửa đổi quy hoạch năng lượng của Việt Nam lùi thời hạn đạt được mục tiêu trên xuống năm 2035, ông Livesey cho biết vẫn cần một khung pháp lý và quy trình hoàn chỉnh để các nhà đầu tư nước ngoài có thể tiến vào thị trường điện gió ngoài khơi của Việt Nam.

“Chúng ta mới chỉ bước qua vạch xuất phát trong lộ trình phát triển điện gió ngoài khơi của Việt Nam. Việt Nam đã cho các nhà đầu tư biết mục tiêu mà Chính phủ đang theo đuổi và cũng đã có cơ sở để rót vốn xin giấy phép khảo sát với việc Nghị định 65/NĐ-CP được ban hành trong năm nay”, ông Livesey chia sẻ.

“Tuy nhiên, sau bước đầu tiên đó, chúng tôi không rõ bước tiếp theo sẽ là gì. Điều mà chúng tôi cần là một cơ chế rõ ràng để biết dự án sẽ được cấp phép ra sao. Đây chính là vấn đề mà chính phủ cần sớm làm rõ”, ông bổ sung.

Đại diện VEPG nhấn mạnh nếu chính phủ muốn bắt đầu quá trình xây dựng hạ tầng điện gió ngoài khơi thì việc đầu tiên cần phải làm là cho phép doanh nghiệp ra khơi và tiến hành khảo sát.

“Điều quan trọng là phải có sự rõ ràng. Nếu một nhà đầu tư bỏ ra hàng triệu USD để khảo sát vùng biển, họ cần biết dự án sẽ được cấp phép theo cơ chế nào. Họ phải đáp ứng những tiêu chí gì, Liệu có phải tham gia đấu thầu hay không, Nếu có, họ cần chứng minh điều gì? Cần có sự minh bạch hơn trong quá trình này”, ông phân tích.

Cần triển khai ngay từ bây giờ

Bên cạnh nhu cầu có một lộ trình đầu tư và cấp phép rõ ràng, đại diện doanh nghiệp nước ngoài cũng nhận định rằng để đạt được mục tiêu về phát triển điện gió ngoài khơi, Việt Nam cần phải hành động ngay từ bây giờ. Theo đó, một dự án điện gió ngoài khơi cần khoảng 7-8 năm để đi vào hoạt động từ bước lên kế hoạch.

Chính vì vậy, đại diện nhà đầu tư nước ngoài nhận định mục tiêu có một trang trại điện gió ngoài khơi vận hành hoàn chỉnh vào năm 2030 theo như Quy hoạch điện VIII là không khả thi. Tuy nhiên, ông Livesey khuyến nghị Việt Nam cần hành động ngay để đảm bảo các quyết định đầu tư tài chính được đưa ra trong khung thời gian này.

Chỉ cần chính phủ cho phép doanh nghiệp bắt đầu khảo sát ngoài khơi, cung cấp bản đồ quy hoạch, hướng dẫn về cơ chế tiêu thụ điện, lộ trình triển khai và các yêu cầu pháp lý, các nhà đầu tư sẽ đưa ra cam kết tài chính vững chắc, mang tính ràng buộc với các cổ đông của họ. Khi đó, hàng tỷ USD vốn đầu tư cho các dự án năng lượng bền vững sẽ đổ về Việt nam.

“Việc đạt mục tiêu có 6 gigawatt công suất điện gió ngoài khơ hoàn toàn có thể đạt được vào năm 2030, ít nhất là về mặt ra quyết định đầu tư. Đây mới là cột mốc chúng ta cần tập trung ngay lúc này”, ông Livesey khẳng định.

Việt An