Nguyên Đại sứ Cuba tại Việt Nam Fredesmán Turró González: Việt Nam là nguồn cảm hứng sâu sắc

Ông Fredesmán Turró González là người Cuba nhưng không ngần ngại gọi một đất nước ở bên kia địa cầu là quê hương thứ hai của mình.

Ông đến Việt Nam (VN) lần đầu vào năm 1968, khi vừa tròn 18 tuổi. Nhiệm vụ của thanh niên Fredesmán Turró González khi ấy và những người trẻ cùng tuổi, được Cuba cử đến, là học tiếng Việt và sống chung với những con người anh hùng của đất nước này. Ông Fredesmán Turró González tốt nghiệp ĐH Hà Nội vào tháng 7-1971 và chính thức trở thành cán bộ Đại sứ quán Cuba tại VN một tháng sau đó. Ông đảm nhiệm vị trí Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Cuba tại VN trong hai nhiệm kỳ 1999-2004 và 2008-2013.

Báo Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trò chuyện với ông Fredesmán Turró González, nay là phó chủ tịch Hội Hữu nghị VN - Cuba, để hiểu thêm về mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước.

Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình

. Phóng viên: Theo ông, những giai đoạn nào trong mối quan hệ giữa VN và Cuba đã định hình nên tình hữu nghị gắn bó giữa hai nước?

+ Ông Fredesmán Turró González: Năm 1968, nhóm sinh viên chúng tôi gồm 10 người đến VN. Theo những gì mà Tư lệnh Julio García Olivera - Đại sứ Cuba tại VN lúc bấy giờ giải thích, chúng tôi là một phần trong cam kết của Đại tướng Rául Castro Ruz với Chủ tịch Hồ Chí Minh trong dịp Đại tướng đến thăm VN vào tháng 10-1966.

Nguyên Đại sứ Cuba tại Việt Nam Fredesmán Turró González. Ảnh: TL

Có rất nhiều tài liệu, thông tin nói về các bài phát biểu, chào mừng của Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho phái đoàn khi ấy. Đó thực sự là một chuyến thăm rất xúc động. Cũng trong dịp đó, Đại tướng Rául Castro Ruz đã nói rằng Cuba sẵn sàng gửi quân tình nguyện đến chiến đấu cùng nhân dân VN.

Tôi cho rằng mối quan hệ VN - Cuba từ thời điểm đó cho đến giờ vẫn vậy, luôn tích cực, gần gũi và gắn bó.

Cuba từng gửi viện trợ sang VN 10.000 tấn đường, nhiều bác sĩ và chuyên gia mỗi năm. Ngay cả khi chiến tranh chống đế quốc tại VN đang diễn ra ác liệt nhất, Cuba vẫn đầu tư xây dựng hai trang trại gia cầm và một trang trại bò tại VN.

. Một chi tiết góp phần tạo nên sự đặc biệt trong mối quan hệ giữa hai nước, đó là câu nói nổi tiếng của lãnh tụ Fidel Castro: “Vì VN, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.

+ Không một người VN nào không biết câu nói đó. Tôi cho rằng nó chứa đựng cốt lõi, tinh thần anh em giữa hai nước chúng ta. Người VN đã hoàn thiện câu nói đó bằng câu: “Đối với người VN, giúp đỡ Cuba là nghĩa vụ của trái tim”.

Câu nói ấy của lãnh tụ Fidel Castro xuất hiện lần đầu trong một bài phát biểu vào ngày 2-1-1966 tại Quảng trường Cách mạng ở Thủ đô La Habana trong lễ kỷ niệm bảy năm Cách mạng Cuba.

Nguyên văn lời tuyên bố của lãnh tụ là: “Vì nhân dân VN, chúng tôi sẵn sàng hiến dâng không chỉ đường, mà cả máu của mình, thứ quý giá hơn đường rất nhiều!”.

Sau đó, năm 1969, trong một đạo luật Đoàn kết với miền Nam VN, lãnh tụ Fidel Castro đã đúc kết lại: “Vì VN, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.

. Chuyến thăm Cuba của Tổng Bí thư Tô Lâm vào tháng 9-2024 đã củng cố sâu đậm hơn nữa tình hữu nghị và hợp tác chặt chẽ giữa hai nước...

+ Hằng năm, VN thường cử hai ủy viên Bộ Chính trị sang thăm Cuba, bên cạnh các đoàn đại biểu từ các tổ chức khác. Hành động này thể hiện rằng VN coi trọng mối quan hệ với Cuba.

Những năm gần đây, VN đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Cuba vượt qua những khó khăn. VN cũng là nhà đầu tư lớn thứ hai tại đặc khu phát triển Mariel (Cuba) và là đối tác thương mại lớn thứ hai của Cuba ở châu Á.

VN đã và đang giúp đỡ Cuba trong nhiều dự án trọng điểm, chẳng hạn như trồng lúa và ngô. Các công ty VN tại đặc khu phát triển Mariel cũng sản xuất nhiều nhu yếu phẩm thiết yếu cho thị trường Cuba.

Tôi tin rằng mối quan hệ giữa hai nước sẽ luôn gắn bó và tiếp tục phát triển, ngày càng có thêm những dự án lớn.

Thắng lợi của Việt Nam gắn liền với sự lãnh đạo của Đảng

. Sau chiến tranh, giải pháp khôi phục và phát triển kinh tế nào của VN đã để lại ấn tượng đối với ông?

+ Nhiều người Cuba ngày nay vẫn tự hỏi làm thế nào một đất nước bị tàn phá vô cùng nặng nề bởi nhiều cuộc chiến lại có thể vươn lên trở thành một trong những nền kinh tế năng động nhất trong khu vực năng động nhất thế giới?

Tôi không phải là một nhà kinh tế, do đó thật khó để tôi có thể chia sẻ, nhận định về các biện pháp kinh tế mà VN đã áp dụng sau chiến tranh.

Nhưng chúng ta có thể nhìn vào năm 1986, tại Đại hội Đảng Cộng sản VN lần thứ VI, VN quyết định áp dụng một chính sách mà họ gọi là Đổi mới. Có thể nói đây là một quyết định chiến lược đã giúp thay đổi nền kinh tế VN.

Tổng Bí thư Tô Lâm và phu nhân chụp ảnh lưu niệm cùng cán bộ, nhân viên Đại sứ quán và cộng đồng người Việt Nam tại Cuba vào tháng 9-2024. Ảnh: TTXVN

Đảng Cộng sản VN là sự bảo đảm cho toàn bộ quá trình này. Đảng có uy tín lớn trong nhân dân và ngay cả khu vực tư nhân cũng xem đó như một sự bảo đảm để các hoạt động của mình được diễn ra ổn định.

Đảng là then chốt. Tất cả thắng lợi của VN đều gắn liền với sự lãnh đạo của Đảng, trong chiến tranh và cả sau này trong quá trình phát triển.

. Dựa trên kinh nghiệm dày dặn làm việc với người VN, cùng với kiến thức sâu rộng về lịch sử, văn hóa và những nét đặc trưng của VN, theo ông, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Cuba nên hành động như thế nào để củng cố và thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ có tiềm năng to lớn này?

+ Tôi nghĩ chúng ta cần chủ động và sáng tạo hơn.

Bất cứ công ty Cuba nào muốn kinh doanh tại thị trường VN đều phải biết rằng đây là một nền kinh tế khuyến khích và cạnh tranh.

Chẳng hạn, nếu một công ty Cuba có dự định bán cà phê ở VN thì cần phải biết rằng họ sẽ phải cạnh tranh với rất nhiều thương hiệu cà phê VN và nhiều thương hiệu nước ngoài khác.

Nếu công ty Cuba muốn bán dược phẩm tại VN, cũng tương tự như vậy, cần phải hiểu rằng việc đưa thuốc vào các bệnh viện tại VN được thực hiện thông qua đấu thầu. Các công ty Cuba sẽ phải trải qua quy trình đấu thầu và trong quy trình đó đôi khi các tập đoàn dược phẩm xuyên quốc gia sẽ thắng.

Tức là doanh nghiệp Cuba phải sáng tạo, chủ động tìm cách thâm nhập vào thị trường bởi thị trường VN ngày nay cũng giống như bất kỳ thị trường nào khác trên thế giới.

. Xin cảm ơn ông.

Tâm hồn của người Việt Nam và người Cuba có nhiều điểm tương đồng

Theo tôi, sợi dây gắn kết chặt chẽ nhất giữa nhân dân VN và Cuba chính là tinh thần yêu nước và khát khao nền độc lập mạnh mẽ. Bên cạnh đó, tâm hồn của người VN và người Cuba cũng có nhiều điểm tương đồng. Những điều này đã gắn kết chúng ta lại với nhau, cũng chính là nền tảng của mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước.

Vừa qua, nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9 của VN, tôi vinh dự có mặt trong phái đoàn Cuba đến thăm đất nước anh hùng này. Tôi nhìn thấy những tiến bộ, sự phát triển mà VN đạt được trong những năm qua.

THANH THANH