Nguy cơ 'chiến tranh lương thực' đang lớn dần

Sunny Verghese, người điều hành doanh nghiệp nông sản Olam Agri, chỉ trích chính sách bảo hộ của các quốc gia đang làm khuếch đại lạm phát lương thực.

“Thế giới đã trải qua nhiều cuộc chiến vì dầu mỏ. Chúng ta sẽ còn chứng kiến các cuộc chiến lớn hơn vì lương thực và nước”, ông nói.

Lạm phát lương thực trở nên trầm trọng hơn

Phát biểu tại một hội nghị tiêu dùng mang tên "Redburn Atlantic and Rothschild" vào tuần trước, ông Verghese nhận định rào cản thương mại mà chính phủ các nước áp đặt nhằm củng cố nguồn dự trữ trong nước đã khiến lạm phát lương thực trầm trọng hơn.

Financial Times chỉ ra rằng các doanh nghiệp kinh doanh nông sản lớn đã thu lợi nhuận kỷ lục trong năm 2022 sau khi chiến sự Nga - Ukraine khiến giá lương thực tăng vọt. Nhiều người cáo buộc các doanh nghiệp nông sản kéo giá thực phẩm lên cao để kiếm lời, khiến lạm phát tăng.

Song, ông Verghese khẳng định lạm phát giá thực phẩm tăng cao một phần là do sự can thiệp của các chính phủ. Theo ước tính của ông, 154 quốc gia đã ban hành tổng cộng 1.266 biện pháp hạn chế thương mại vào năm 2022 để phản ứng với cuộc chiến ở Đông Âu.

“Hành động của họ đã khuếch đại chênh lệch cung - cầu”, ông lập luận.

Các nước giàu nhanh chóng tích lũy những hàng hóa chiến lược, dẫn đến nhu cầu tăng cao và giá cả cũng theo đó đi lên.

“Ấn Độ, Trung Quốc, tất cả các quốc gia đều có kho dự trữ. Thực tế ấy càng khiến rắc rối của thế giới trầm trọng thêm”, Sunny Verghese nói.

Sự lan rộng của chính sách bảo hộ

Giá thực phẩm bắt đầu đi lên trong đại dịch COVID-19 và nhảy vọt sau khi giao tranh giữa Nga và Ukraine khiến một số hoạt động xuất khẩu ngũ cốc và phân bón bị cản trở. Tình cảnh này khiến tình trạng mất an ninh lương thực ở những quốc gia nghèo càng trở nên sâu sắc và gây ra khủng hoảng chi phí sinh hoạt trên khắp thế giới.

Đà tăng giá nhanh và bất ngờ cùng với biến đổi khí hậu đã cản trở hoạt động sản xuất nông nghiệp trên toàn cầu, dẫn đến việc ngày càng nhiều chính phủ áp dụng chính sách bảo hộ.

Năm 2022, Indonesia cấm xuất khẩu dầu cọ để bảo vệ thị trường địa phương. Năm ngoái, Ấn Độ hạn chế bán ra nước ngoài một số loại gạo nhằm nỗ lực kiềm chế đà tăng của giá cả trong nước sau khi sự biến động thất thường của gió mùa làm gián đoạn sản xuất và dấy lên nỗi sợ về thiếu hụt nguồn cung.

“Những biện pháp hạn chế xuất khẩu là hành động sai lầm. Nhưng chúng ta sẽ thấy thêm nhiều nước hành động như vậy”,Sunny Verghese bình luận.

Olam Agri, công ty chuyên chế biến và cung cấp ngũ cốc, hạt có dầu, dầu ăn, gạo và bông là một phần của Olam Group. Tập đoàn Olam Group cung cấp nguyên liệu, thức ăn chăn nuôi và chất xơ cho các thương hiệu toàn cầu từ Nestlé đến Unilever.

Lợi nhuận năm 2023 của Olam Group lao dốc 56% xuống còn khoảng 205 triệu USD. Lý do tập đoàn tập đoàn đưa ra là lãi suất cao và “tổn thất đặc biệt” do năng suất thấp từ các vườn hạnh nhân ở Australia.

Như Hằng/FT