Nguy cơ bị kiện nếu hồi tố giá FIT, Bộ Công thương yêu cầu EVN chịu trách nhiệm toàn diện

Theo nguồn tin của Báo Xây dựng, Bộ Công thương vừa có báo cáo gửi Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình về việc giải quyết vướng mắc hưởng giá ưu đãi (FIT) theo Nghị quyết 233 của Chính phủ về tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo.

Dừng thanh toán tiền điện 14 dự án

Theo thống kê, hiện có 173 nhà máy/phần nhà máy điện mặt trời, điện gió vướng mắc về việc chưa được chấp thuận kết quả nghiệm thu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tại thời điểm được công nhận ngày vận hành thương mại (COD).

Công ty Mua bán điện (EPTC) đã làm việc trực tiếp với chủ đầu tư của 159 nhà máy/phần nhà máy có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu sau ngày COD.

Trong số này, có 39 đơn vị có ý kiến về việc đã có văn bản báo cáo đề nghị cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra và chấp thuận kết quả nghiệm thu trước ngày COD.

Các Hiệp hội nhà đầu tư nước ngoài đều đưa ra khả năng có thể xảy ra tranh chấp, khiếu kiện nếu bị hồi tố giá FIT.

Bộ này cũng cho biết, hiện có 65 nhà máy/phần nhà máy có nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư vốn, trong đó 27 trường hợp có 100% vốn đầu tư nước ngoài.

Ngoài ra, các chủ đầu tư của 14 nhà máy/phần nhà máy điện chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu không tham gia họp. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng tạm dừng thanh toán tiền điện cho các dự án này.

Có thể xảy ra tranh chấp, khiếu kiện

Để giải quyết vướng mắc, EVN nêu giải pháp, 25 nhà máy/phần nhà máy mặt trời (tổng công suất 1278 MWp) đang thanh toán theo giá FIT1 sẽ tạm thanh toán theo giá FIT2 do thời gian cấp có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu rơi vào thời điểm hưởng FIT2.

Còn 93 nhà máy/phần nhà máy mặt trời (tổng công suất 7.257 MWp) đang thanh toán theo giá FIT (bao gồm FIT1 và FIT2) sẽ tạm thanh toán theo giá trần chuyển tiếp, do có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu sau thời điểm FIT2 hết hiệu lực.

14 nhà máy/phần nhà máy gió (tổng công suất 649 MW) đang thanh toán theo giá FIT sẽ tạm thanh toán theo giá trần chuyển tiếp.

Đối với các nhà máy điện chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu, EVN sẽ tạm thanh toán chi phí vận hành và bảo trì (O&M ).

Thế nhưng, theo bộ này, sau khi họp và thông báo giải pháp này, thì đa phần nhà đầu tư phản đối. Bởi, họ cho rằng, thời điểm các dự án được công nhận ngày vận hành thương mại (COD), các quy định hiện hành không yêu cầu văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là điều kiện để được COD.

"Việc chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu là vi phạm pháp luật về xây dựng và các chủ đầu tư đã khắc phục và chịu phạt vi phạm hành chính.

Một số chủ đầu tư đã gửi văn bản/báo cáo đề nghị Bộ Công thương/Sở Công thương nghiệm thu công trình trước ngày COD tuy nhiên vì các lý do khách quan như đại dịch Covid-19... Bộ Công thương/Sở Công thương không thể đi kiểm tra, dẫn đến văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu được ban hành sau ngày COD…", Bộ Công thương nêu ý kiến các nhà đầu tư.

Về việc này, ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc EVN cũng cho biết, các Hiệp hội nhà đầu tư nước ngoài đều đưa ra khả năng có thể xảy ra tranh chấp, khiếu kiện, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư.

EVN chịu trách nhiệm toàn diện

Câu chuyện vướng mắc đến nay vẫn chưa được giải quyết, Bộ Công thương cho rằng, các báo cáo của EVN chưa đảm bảo theo yêu cầu của Nghị quyết 233, theo hướng "lựa chọn phương án xử lý tối ưu trên cơ sở phân tích, đánh giá, so sánh lợi ích về kinh tế- xã hội và hạn chế tối đa tranh chấp, khiếu kiện, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư; đảm bảo an ninh trật tự, an ninh năng lượng quốc gia và hài hòa lợi ích Nhà nước - nhà đầu tư).

Do đó, Bộ này yêu cầu EVN khẩn trương báo cáo giải quyết vấn đề hưởng giá FIT các dự án điện gió, điện mặt trời theo đúng yêu cầu của nghị quyết trên.

Theo đó, Bộ Công thương kiến nghị Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình chỉ đạo EVN khẩn trương giải quyết các khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền, sớm hoàn thành, báo cáo kết quả theo quy định về nội dung hưởng giá FIT các dự án điện năng lượng tái tạo, điện mặt trời mái nhà quy mô lớn xây dựng trên đất nông nghiệp, lâm nghiệp dưới mô hình đầu tư trang trại nuôi trồng.

Đối với các dự án có liên quan đến việc kiểm tra công tác nghiệm thu trong thời điểm xảy ra dịch bệnh dịch Covid-19, yêu cầu EVN rà soát lại hồ sơ, tài liệu, có bằng chứng hợp pháp, đúng quy định, báo cáo Bộ Công thương phương án đề xuất, xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Đối với các dự án điện gió, điện mặt trời, EVN cũng cần báo cáo rõ, cụ thể và chịu trách nhiệm toàn diện về lựa chọn phương án xử lý tối ưu theo định hướng từ Nghị quyết 233.

Hồng Hạnh