Nguồn lực quan trọng

Một trong những mục tiêu của sắp xếp, tinh gọn bộ máy là để chống lãng phí, góp phần giảm chi thường xuyên, dành nguồn lực cho đầu tư phát triển. Bởi thế, việc sử dụng hiệu quả các công sở sau sắp xếp là một vấn đề rất quan trọng, được người dân quan tâm.

Trong những năm qua, sau những lần sắp xếp, sáp nhập, hợp nhất các đơn vị hành chính hoặc tổ chức bộ máy, không ít trụ sở công đã dôi dư ra, nhưng lại chưa được bố trí, sử dụng hiệu quả. Từ đó, dẫn đến thực trạng, nhiều trụ sở, trong đó có cả những trụ sở vừa mới xây xong hoặc sắp xây xong với kinh phí hàng tỷ đồng đến cả trăm tỷ đồng nhưng buộc phải để không, chưa có phương án sử dụng, gây lãng phí nghiêm trọng.

Trên nghị trường Quốc hội, nhiều đại biểu đã từng bày tỏ sự xót xa trước tình trạng nhiều trụ sở bị bỏ hoang rất nhiều năm, mặc nắng mưa phá hủy, trong khi đó lại phải liên tục bỏ vốn để đầu tư xây trụ sở mới... Thực tế này giống như một nghịch lý. Rất nhiều nguyên nhân đã được chỉ ra, trong đó có nguyên nhân xuất phát từ bất cập trong cơ chế, chính sách để thu hồi, xử lý tài sản công sau sắp xếp, sáp nhập chưa rõ, dẫn đến những thách thức, mâu thuẫn đặt ra.

Các địa phương gặp khó khăn trong chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng trụ sở hoặc ngần ngại trong thanh lý, bán đấu giá trụ sở do tư tưởng đùn đẩy, né tránh và tâm lý sợ sai... Rồi tình trạng “dưới đẩy lên, trên đẩy xuống” để né trách nhiệm, nên các trụ sở bỏ hoang vẫn cứ tồn tại năm này qua năm khác.

Để giải quyết tình trạng này, nhiều chỉ đạo, văn bản đã được ban hành, nhưng câu chuyện làm sao để quản lý, sử dụng hiệu quả tài sản nhà đất công sau sắp xếp tổ chức bộ máy vẫn vô cùng nan giải, chỉ quyết tâm thôi dường như là chưa đủ. Để không lãng phí, thất thoát nguồn tài sản lớn là các trụ sở, nhà đất công khi bị bỏ hoang, chúng ta cần có một sự chuẩn bị thấu đáo về mọi mặt, trong đó có việc xây dựng hệ thống văn bản hướng dẫn sử dụng khối tài sản này... Đây là trách nhiệm chung của các cấp, ngành và cơ quan, đơn vị liên quan, góp phần tối ưu hóa nguồn lực và phục vụ lợi ích chung.

Trong chương trình tổng thể của Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2025 cũng nhấn mạnh yêu cầu trong quản lý, sử dụng tài sản công, bên cạnh thực hiện đồng bộ các quy định, các bộ, ngành, địa phương hoàn thành việc rà soát lại toàn bộ tài sản công, trụ sở làm việc không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả để quyết định xử lý theo thẩm quyền hoặc để báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định xử lý theo quy định, không để lãng phí, thất thoát tài sản của Nhà nước.

Vừa qua, Chính phủ tiếp tục có Nghị định số 03/2025/NĐ-CP quy định việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công là nhà, đất để thực hiện sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo quy định, trong đó đưa ra quy định rõ 5 hình thức sắp xếp lại, xử lý nhà, đất. Đây chính là cơ sở rất quan trọng để các địa phương rà soát, phân loại rõ trụ sở làm việc của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn, tập trung vào các trường hợp dôi dư, không sử dụng, để trống, sử dụng kém hiệu quả, sử dụng không đúng mục đích…

Để từ đó đề xuất hướng xử lý một cách công khai, minh bạch, đúng luật, không để xảy ra thất thoát, lãng phí. Nếu những trụ sở dôi dư này tránh được tình trạng bỏ hoang và được đưa vào sử dụng hợp lý, hiệu quả, đây chắc chắn là một nguồn rất lớn đóng góp cho sự phát triển, đồng thời cũng giảm đi sự bức xúc, xót xa trong dư luận.

Nguyễn Vũ