Người Trung cổ ở châu Âu dùng vật liệu gì để nhuộm vải?

Từ trái sang phải, từ trên xuống dưới: Ảnh minh họa Nhuộm len của tác giả Bartholomaeus Anglicus (1203–1272), các mẫu vật được phát hiện tại Bãi đậu xe 58 và rễ cây rum. (Nguồn: Viện Khoa học Tự nhiên Bỉ)

Viện Khoa học tự nhiên Bỉ đánh giá đây là một khám phá hiếm hoi và mang ý nghĩa lớn trong nghiên cứu lịch sử dệt may châu Âu.

Những cây nhuộm được phát hiện bao gồm dành dành, rum và chàm, vốn là 3 nguyên liệu chủ chốt trong việc sản xuất màu nhuộm thời Trung cổ. Dù từ lâu đã biết rằng Brussels và Mechelen từng là những trung tâm dệt may hàng đầu châu Âu, nhưng việc tìm thấy bằng chứng khảo cổ của 3 loại cây này tại cùng một địa điểm là điều chưa từng có tiền lệ.

Những dấu vết khảo cổ này được tìm thấy trong các lớp trầm tích sông cổ tại 2 địa điểm là bãi đậu xe 58 ở Brussels và Zakstraat ở Mechelen.

Tại Bãi đậu xe 58, hơn 70 mẫu vật đã được tìm thấy và đưa vào phân tích, cho thấy có nhiều hạt dành dành, mảnh rễ rum và một lượng nhỏ quả chàm. Trong khi đó, các trầm tích sông khai quật tại Mechelen cũng tiết lộ mô hình tương tự khi có sự hiện diện của cả 3 loại cây nhuộm, cùng các loại vật liệu khác. Các lớp trầm tích này có niên đại từ thế kỷ 10 đến thế kỷ 15 và nhiều khả năng là rác thải từ các xưởng nhuộm.

Theo nhà khảo cổ Lien Speleers thuộc Viện Khoa học tự nhiên, trước đây, dành dành và rum từng được phát hiện tại Bỉ. Tuy nhiên, sự xuất hiện của chàm - loại cây được sử dụng để tạo màu xanh - là phát hiện chưa từng có trước đây tại Bỉ.

Bà Lien Speleers chia sẻ: “Lần đầu tiên chúng tôi có được bằng chứng vật chất về việc sử dụng chàm tại Bỉ, điều trước đây chỉ được ghi nhận qua các nguồn ghi chép lịch sử”. Đặc biệt, các cuộc khai quật tại Brussels cũng cho thấy hoạt động nhuộm đã bắt đầu từ giữa thế kỷ 12, sớm hơn nhiều so với các ghi chép lịch sử hiện có.

Các nhà khảo cổ cho biết, khám phá này không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về kỹ thuật nhuộm thời Trung cổ mà còn khẳng định vai trò quan trọng của Brussels và Mechelen trong ngành dệt may châu Âu thời bấy giờ.

Đây là một bước tiến lớn trong việc nghiên cứu lịch sử và là minh chứng rõ ràng hơn về các hoạt động công nghiệp thời cổ đại. Phát hiện sẽ được tiếp tục nghiên cứu để làm sáng tỏ thêm về kỹ thuật nhuộm và đời sống kinh tế thời Trung cổ, góp phần làm giàu thêm bức tranh lịch sử văn hóa châu Âu.

Bảo Minh