Người phụ nữ được cộng đồng Si La ví như 'cây gỗ lớn trong rừng già'

Nghệ nhân Hù Cố Xuân

Từ nhỏ, bà Xuân đã trải qua cuộc sống khó khăn, trong điều kiện cộng đồng không có đường giao thông, không điện, không trường học. Sau này, cộng đồng của bà được các thầy giáo ở dưới xuôi hằng ngày đi bè sang dạy chữ.

Nhờ siêng năng học tập, bà Xuân trở thành cô giáo người Si La đầu tiên. Năm 2014, theo Chương trình tái định cư Dự án thủy điện Lai Châu, người Si La đã nhường nơi ở gắn bó bao thế hệ vì dòng điện quốc gia.

Cận kề ngày di chuyển mà nhiều bà con còn chưa chịu đi, cùng với đó là những câu chuyện thêu dệt như: "Đêm qua, con hoẵng rừng về kêu thảm thiết, báo hiệu nếu đi là điềm gở…".

Khi ấy, phát huy vai trò của người có uy tín, bà Hù Cố Xuân không ngại khó, hằng ngày đến từng nhà vận động, nói chuyện, phân giải cái hay, cái lợi khi tái định cư, cùng những chính sách của Đảng và Nhà nước dành cho bà con dân tộc thiểu số vùng đặc biệt khó khăn.

Dần dần, bà con Si La cũng cảm thấy yên tâm và nghe theo. Tháng 11/2014, người Si La bên kia sông Đà đã di chuyển đến nơi ở mới.

Chúng tôi gặp bà Hù Cố Xuân tại Ngày hội văn hóa các dân tộc dưới 10.000 người ở thành phố Lai Châu. Bà tự hào khoe rằng: "Giờ đây, cuộc sống của người Si La đã tốt lên nhiều". Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương, đồng bào Si La đến nơi ở mới đã từng bước phát triển kinh tế, xóa bỏ những hủ tục.

Là giáo viên, bà Hù Cố Xuân luôn tích cực trong việc bảo tồn, gìn giữ văn hóa truyền thống của người Si La. Để giúp cho lớp trẻ hiểu hơn về văn hóa dân tộc mình, bà Xuân đã chuyển thể các phong tục của người Si La thành các bài hát, các làn điệu dân ca, rồi cùng họ luyện tập diễn xướng.

Đều đặn các buổi tối, mọi người quây quần ở nhà văn hóa xem đội văn nghệ biểu diễn. Trong các chương trình Liên hoan văn nghệ quần chúng của huyện, tỉnh, bà Xuân mạnh dạn đăng ký đưa đội văn nghệ Si La đi giao lưu.

Đội văn nghệ Si La tham gia nhiều chương trình liên hoan trong và ngoài tỉnh, đã giành được nhiều giải cao.

Với tình yêu văn hóa, muốn giữ "hồn Si La" cho mai sau, mỗi khi rảnh, bà Xuân lại lặn lội hàng trăm cây số ra thành phố, phối hợp với Bảo tàng tỉnh, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh để cùng biên soạn, xuất bản nhiều công trình văn hóa có giá trị về người Si La ở Lai Châu.

Thục Anh