Người Mường (Hòa Bình) dựng cây nêu đón Tết Nguyên đán 2025 như thế nào?

Trong sáng nay 18/1, tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đã diễn ra hoạt động Trải nghiệm Tết truyền thống, giới thiệu chương trình Vui Xuân Ất Tỵ 2025 "Sắc thái văn hóa Mường, Hòa Bình". Sự kiện thu hút nhiều người dân và du khách quốc tế đến tham quan, trải nghiệm văn hóa của người Việt.

Theo phong tục của người Mường, trước khi tiến hành dựng cây nêu, người làm lễ cúng thần linh thổ công, thổ địa, gia tiên, sau đó mới làm lễ dựng cây nêu.

Trong đó, hoạt động đặc sắc thu hút nhiều người nhất là trực tiếp xem người Mường dựng cây nêu trước Tết Nguyên đán 2025. Đây là phong tục tín ngưỡng từ xa xưa của người dân tộc Mường (Hòa Bình).

Theo Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Bùi Thanh Bình, Giám đốc Bảo tàng Di sản văn hóa Mường, đối với người dân tộc Mường, cây nêu có ý nghĩa thiêng liêng. Hàng năm, dịp Tết cổ truyền thì người Mường thường có tục dựng cây nêu.

Thường các ngày gần Tết, từ ngày 23 tháng Chạp trở đi, các gia đình chọn ngày giờ lấy cây để dựng cây nêu, báo hiệu Tết đã cận kề và để xua đuổi tà ma, khí xấu, cầu mong một năm mới an lành.

Theo phong tục của người Mường, trước khi tiến hành dựng cây nêu, người làm lễ cúng thần linh thổ công, thổ địa, gia tiên, sau đó mới làm lễ dựng cây nêu.

Sau khi làm lễ dựng cây nêu, ông Bích Du, thành phố Hòa Bình giới thiệu: mâm lễ tế trời đất gồm một cỗ thịt lợn luộc. Người Mường không quan niệm mâm cao cỗ đầy, nhiều hay ít, mà quan trọng con lợn có bao nhiêu bộ phận thì phải có đủ miếng trên mâm cỗ… Bên cạnh đó còn có cơm canh, mâm cỗ chay.

Thầy mo thực hiện nghi lễ trước khi dựng cây nêu theo phong tục.

Đặc biệt, trên cây nêu của người Mường có trang trí các quả còn với nhiều hình dạng, kích thước, họa tiết khác nhau, biểu tượng cho những điều tốt đẹp, may mắn.

"Truyền thống của người Mường là dựng cây nêu lớn ở cửa chính và những cây nêu nhỏ ở các cửa ra vào, nơi chăn nuôi súc vật hay nơi cất giữ các dụng cụ lao động sản xuất, chăn nuôi với ý nghĩa vạn vật hữu linh, đồ vật, con vật đều ăn Tết cùng con người" - ông Bùi Thanh Bình nói thêm.

Ngoài trải nghiệm dựng cây nêu, du khách còn tham quan không gian Bảo tàng cũng tìm hiểu nét đặc sắc của văn hóa Mường như cồng chiêng, đâm đuống, tìm hiểu lịch người Mường, ẩm thực truyền thống.

Trên cây nêu của người Mường có trang trí các quả còn với nhiều hình dạng, kích thước, họa tiết khác nhau, biểu tượng cho những điều tốt đẹp, may mắn.

Du khách còn được trải nghiệm nhiều hoạt động đặc sắc khác tại chương trình “Trải nghiệm Tết truyền thống”.

Trải nghiệm hoạt động gói bánh chưng cổ truyền của người Việt.

Người dân và du khách cùng trải nghiệm gói bánh chưng truyền thống của người Việt.

Nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc khác diễn ra trong sáng nay tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam thu hút nhiều người dân và du khách quốc tế.

Bài và ảnh: Trung Nguyễn