Người kỹ sư 90 tuổi và hành trình hơn nửa thế kỷ 'chế tạo hạnh phúc' cho nông dân

Ở tuổi 90, kỹ sư Vũ Hữu Lê, Giám đốc Công ty TNHH Cơ khí và Xây lắp Hồng Hà, phường Nam Cường, tỉnh Lào Cai vẫn ngày ngày miệt mài trong xưởng máy, tiếp tục những giấc mơ về cơ khí. Câu chuyện về ông là minh chứng sinh động cho tinh thần “thi đua suốt đời”.

Anh Cao Ngọc Triệu chia sẻ: Gắn bó với công việc ở đây cũng là vì yêu nghề. Trong công việc, mọi người coi nhau như người một nhà.

Sinh năm 1935, kỹ sư Vũ Hữu Lê đã có gần 70 năm gắn bó với ngành cơ khí. Từ những năm còn làm ở Nhà máy Cơ khí tỉnh Yên Bái đến khi nghỉ hưu rồi sáng lập Công ty Hồng Hà, ông Lê luôn giữ trong mình khát vọng chế tạo những chiếc máy phục vụ người nông dân.

Năm 1990, khi nghỉ hưu, thay vì hưởng an nhàn tuổi già, ông Lê lại đi kinh doanh sắt vụn để có chút vốn mở xưởng cơ khí Hồng Hà. Khi ấy, nhà xưởng chỉ là mái tôn cũ, vài tấm thép vụn và dăm ba công nhân. Nhưng với kiến thức học ở Liên Xô cùng kinh nghiệm thực tiễn, ông Lê kiên trì nghiên cứu, sáng tạo, chế tạo ra các nông cụ đơn giản rồi tiến tới sản xuất nhiều loại máy móc nông nghiệp phức tạp như: máy vò, máy tạo hình, máy sấy chè; nồi trưng cất tinh dầu quế, hệ thống sấy và băm cành quế; máy nghiền, rửa củ dong, sấy miến; máy ép viên nén năng lượng, máy ép phân viên dúi, máy thái chuối, cắt cỏ...

Một góc xưởng cơ khí của ông Vũ Hữu Lê

Những sản phẩm ấy có quy mô sử dụng từ hộ gia đình đến các cơ sở sản xuất lớn, giá chỉ bằng 30–40% máy nhập ngoại, phù hợp với điều kiện của nông dân.

"Khi mà nghỉ hưu rồi, tôi thấy Yên Bái (cũ) có nhiều nông sản như chè, quế, sắn, miến, dược liệu… rất nhiều cây cần chế biến. Vì thế tôi quyết tâm thành lập một cái xưởng cơ khí để chế tạo thiết bị. Lúc đầu tôi không có vốn, phải đi buôn sắt vụn 3 năm thì mới mua được cái máy tiện. Từ đó tôi dần phát triển lên được như bây giờ", ông Lê nói.

Ông Lê giới thiệu chiếc máy làm chè loại công suất lớn tại xưởng

Đến nay, Kỹ sư Vũ Hữu Lê và các công nhân của mình đã tạo ra 11 chủng loại máy phục vụ nông nghiệp và đời sống, hàng nghìn sản phẩm mang thương hiệu Hồng Hà có mặt khắp các tỉnh, giúp nông dân giảm sức lao động, tăng năng suất. Nhiều sản phẩm được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng độc quyền sáng chế, trở thành sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, như: máy ép sợi miến bán tự động, lò sấy buồng đốt hình trụ bằng thép nằm ngang với giàn sấy di động, máy khuấy hồ bột dong chín...

"Điều đáng quý nhất là tôi thấy mình giúp được bà con nông dân cùng nhau phát triển, cùng nhau ấm no hạnh phúc. Sở dĩ tôi 90 tuổi rồi mà vẫn khỏe mạnh, vì thấy bà con làm ra của cải là tôi vui mừng, từ đó lại có thêm nội lực để tiếp tục làm", ông Lê nói.

Ông Lê giới thiệu về chiếc máy hút lông chuyên dụng trong nông nghiệp

Dù đã ngoài 90 tuổi, ông Lê vẫn trực tiếp tham gia thiết kế, cải tiến và thử nghiệm nhiều sản phẩm mới. Nổi bật là Máy vò chè đa năng có năng suất gấp 3,5 lần máy cũ; máy chặt cành quế theo hành trình giúp tăng năng suất gấp 10 lần so với lao động thủ công; hay lò đốt rác thải y tế nông thôn mới – giải pháp hiệu quả trong xử lý rác thải vùng sâu, vùng xa.

Với hàng chục sáng kiến đạt giải cao tại các Hội thi sáng tạo kỹ thuật cấp tỉnh và toàn quốc, ông được ví như “người thắp lửa sáng tạo” của ngành cơ khí nông nghiệp vùng trung du miền núi Bắc Bộ.

Nhiều máy móc đang ở khâu hoàn thiện, chuẩn bị xuất xưởng

Ông Lê đã 3 lần được nhận Huân chương Lao động từ hạng Ba đến hạng Nhì; Bằng Lao động sáng tạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; danh hiệu Công dân tiêu biểu tỉnh Yên Bái năm 2023, cùng 22 bằng khen và nhiều giải thưởng khác. Nhìn lại chặng đường đã qua, kỹ sư Vũ Hữu Lê chia sẻ: "Nếu mà làm vì thành tích có khi không phát triển được. Tôi làm vì sự nghiệp, vì hạnh phúc của nhân dân. Sau khi làm xong có kết quả thì Đảng và Nhà nước quan tâm, động viên – điều đó giúp tôi càng có thêm nghị lực để nghiên cứu, phát triển máy móc cho bà con nông dân".

Nhờ sự năng động, sáng tạo của ông, xưởng cơ khí Hồng Hà hiện tạo việc làm ổn định cho hơn 20 lao động, thu nhập từ 8–12 triệu đồng/người/tháng. Không khí lao động trong xưởng luôn rộn ràng, vui vẻ. Anh Cao Ngọc Triệu, người có gần 18 năm gắn bó với ông Lê, chia sẻ: "Tôi gắn bó với công việc ở đây cũng là vì yêu nghề. Trong công việc, mọi người coi nhau như người một nhà. Ông cùng cán bộ, nhân viên luôn quan tâm, đoàn kết, đó cũng là lý do khiến tôi gắn bó với nơi này".

Từ sự yêu lao động, sáng tạo về ngành cơ khí, ông Vũ Hữu Lê đã nhận được nhiều phần thưởng cao quý

Ngoài công việc nghiên cứu, sáng chế và quản lý, ông Vũ Hữu Lê còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội. Từ năm 2020 đến nay, ông đã dành gần nửa tỷ đồng cho công tác từ thiện, giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn. Bà Tạ Ngọc Hoa, Chủ tịch UBND phường Nam Cường, tỉnh Lào Cai đánh giá: "Cụ Vũ Hữu Lê là một tấm gương tiêu biểu tại địa phương. Là một kỹ sư đã nghỉ hưu hơn ba mươi năm nhưng vẫn không ngừng sáng tạo và cống hiến. Cụ có nhiều sản phẩm không chỉ có giá trị kinh tế mà còn mang ý nghĩa xã hội rất lớn, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển công nghiệp nông thôn và nâng cao đời sống người dân. Ngoài sáng tạo, cụ còn tham gia rất tích cực các hoạt động xã hội".

Hành trình của kỹ sư Vũ Hữu Lê là minh chứng của lòng yêu nghề, của tinh thần “Thi đua là yêu nước” mà Bác Hồ đã căn dặn. Ông Lê là một trong 19 tập thể, cá nhân điển hình của tỉnh Lào Cai vinh dự tham dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI, năm 2025 – phần thưởng xứng đáng cho một đời tận tụy của vị kỹ sư này.

Ông Lê cho biết, đây là phần thưởng và sự ghi nhận hết sức quý báu mà Đảng, Nhà nước và địa phương dành cho mình. Tuy nhiên, ở tuổi ngoài 90, phần thưởng cao quý nhất chính là có sức khỏe để tiếp tục “chế tạo hạnh phúc” cho người nông dân.

Thừa Xuân/VOV-Tây Bắc