Người Israel tưởng niệm 2 năm vụ tấn công 7/10 trong tang tóc và chia rẽ

Theo báo chí Israel, các buổi lễ tưởng niệm diễn ra một cách lặng lẽ, chủ yếu do người thân các nạn nhân tổ chức thay vì chính phủ. Tại các khu định cư ở khu vực biên giới giáp Dải Gaza (Palestine), như Kfar Aza và Netiv HaAsara, nhiều người đã tụ họp từ trước bình minh để tưởng nhớ người thân đã mất.

Thân nhân các nạn nhân Israel trong vụ tấn công ngày 7/10 năm 2023 đến tưởng nhớ người đã khuất tại địa điểm diễn ra lễ hội âm nhạc Nova, gần xã Re’im sau tròn 2 năm. Ảnh: Atef Safadi/EPA

Ở Kfar Aza, nơi ít nhất 62 cư dân bị sát hại và 19 người bị bắt cóc, mọi người dành một phút mặc niệm lúc 6 giờ 29 phút sáng, đúng thời điểm Hamas bắn hàng nghìn tên lửa vượt qua hệ thống phòng không của Israel cách đây 2 năm.

"Hai năm chiến tranh là điều khủng khiếp, khủng khiếp, khủng khiếp", Pnina Russo, mẹ của Uri Russo, một kỹ sư thuộc đội an ninh cộng đồng bị giết hại từ vụ tấn công ngày 7/10/2023, nói trong run rẩy khi nghĩ đến ngày kinh hoàng đó. Dù vậy, bà vẫn dành sự cảm thông đối với những đứa trẻ ở Gaza đang kẹt giữa vòng xoáy chiến sự. "Tôi nghĩ về những đứa trẻ ở Gaza, chúng đang ở giữa mớ hỗn độn này. Thật sự khó khăn cho những người mẹ như chúng tôi".

Bà Russo cũng bày tỏ sự phân vân về vai trò của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong việc thúc đẩy Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu chấm dứt xung đột: "Ông ấy không phải là người đáng tin cậy cho hòa bình, nhưng mặt khác, ông ấy có quyền lực để lay động Thủ tướng Netanyahu... Bạn phải lạc quan. Phải tiếp tục tin rằng mọi thứ sẽ thay đổi".

Người thân đến đặt hoa tưởng nhớ và treo ảnh chân dung các nạn nhân thiệt mạng trong cuộc tấn công của Hamas vào đại nhạc hội Nova tại Re'im ngày 7/10 năm 2023. Ảnh: Atef Safadi/EPA

Cách đó không xa, tại xã Re'im, nơi gần 400 người Israel thiệt mạng và hàng chục người bị bắt cóc sau cuộc tấn công kinh hoàng của Hamas vào đại nhạc hội Nova, các gia đình nạn nhân trở lại vào lúc bình minh. Họ treo chân dung những người bị bắt cóc và hy sinh trên cờ Israel, và dự định dựng một lều tạm tại chỗ để tôn vinh lễ hội Do Thái Sukkot trùng với ngày tưởng niệm.

Không có buổi lễ chính thức tại đây do ngày lễ tôn giáo, nhưng không khí vẫn nặng nề với tiếng còi báo động và âm thanh chiến sự từ Gaza. Những ngôi nhà bị đốt phá bởi các phần tử vũ trang Hamas vẫn hoang phế, trở thành biểu tượng của nỗi đau tập thể trong ngày bị cho xem là đẫm máu nhất trong lịch sử Israel và tồi tệ nhất đối với người Do Thái kể từ thảm họa Holocaust thời Thế chiến 2.

Ở Tel Aviv, buổi lễ tưởng niệm chính được tổ chức bởi các gia đình nạn nhân, với những tiết mục âm nhạc và bài phát biểu được chủ trì bởi Yonatan Shamriz, anh trai của Alon Shamriz, một trong ba con tin bị lực lượng Israel vô tình giết hại sau khi trốn thoát. Yonatan Shamriz, nhân sự kiện này, đã kêu gọi việc sớm trả tự do cho 48 con tin còn lại, trong đó khoảng 20 người được cho là còn sống.

Người dân tại Quảng trường Dizengoff ở Tel Aviv đặt hoa và di ảnh nạn nhân tại đài tưởng niệm các nạn nhân Israel trong vụ tấn công ngày 7/10 năm 2023. Ảnh: Abir Sultan/EPA

Cuộc tấn công ngày 7/10 năm 2023 bắt đầu khi hàng nghìn phần tử vũ trang Hamas tràn qua biên giới Israel, tấn công các căn cứ quân sự, cộng đồng nông nghiệp và lễ hội âm nhạc, giết hại khoảng 1.200 người, chủ yếu là dân thường bao gồm phụ nữ, trẻ em và người cao tuổi, đồng thời bắt cóc 251 người.

Hành động trên đã khơi mào chuỗi sự kiện dẫn Israel vào các chiến dịch quân sự tại Dải Gaza kéo dài đến tận bây giờ, gây thiệt hại nặng nề cả về người và của tại khu vực này. Theo số liệu từ cơ quan y tế tại Dải Gaza, các cuộc tấn công quân sự từ Israel đã giết chết hơn 67.000 người Palestine, trong đó quá nửa là phụ nữ và trẻ em, gây thương vong cho hàng trăm nghìn người khác. Hàng nghìn tòa nhà bị san phẳng, cơ sở hạ tầng biến thành đống đổ nát, khoảng 2 triệu người Palestine, chiếm khoảng 90% dân số tại Dại Gaza, phải di tản nhiều lần.

Cuộc chiến tại Gaza không chỉ làm xấu đi hình ảnh của Israel trên trường quốc tế, với 10 quốc gia bao gồm Anh, Canada, Pháp và Australia công nhận nhà nước Palestine hồi tháng 9, mà còn khơi dậy chủ nghĩa bài Do Thái trên toàn toàn cầu, dẫn đến các vụ án mạng chết người tại những giáo đường dành cho người Do Thái ở Mỹ và Anh.

Bên cạnh đó, thất bại trong việc sớm đưa con tin về nước đã làm nội bộ xã hội Israel chia rẽ sâu sắc hơn bao giờ hết. Nhiều cuộc biểu tình quy mô lớn của người dân Israel liên tiếp diễn ra, cùng với những ý kiến chỉ trích Thủ tướng Netanyahu kéo dài chiến sự để duy trì quyền lực, bỏ lỡ cơ hội đạt được thỏa thuận ngừng bắn với Hamas để đổi lấy sự tự do cho các con tin.

Việt Anh