Căng thẳng leo thang, Tổng thống Mỹ muốn bỏ tù lãnh đạo Illinois

Cuộc đối đầu giữa người biểu tình với các nhân viên ICE tại khu phố Little Village ở Chicago, Illinois, ngày 4/10. Ảnh Reuters.

Chicago, thành phố lớn nhất Illinois và lớn thứ ba nước Mỹ, đã trở thành tâm điểm mới trong nỗ lực trục xuất hàng triệu người nhập cư của chính quyền ông Trump. Chiến dịch này vấp phải nhiều cáo buộc vi phạm nhân quyền và đã dẫn đến hàng loạt vụ kiện tụng.

Theo kế hoạch do Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) chỉ đạo, các đặc vụ đeo mặt nạ đã tiến hành đột kích tại nhiều thành phố, gây ra làn sóng phản đối và biểu tình bên ngoài các cơ sở liên bang.

“Thị trưởng Chicago nên bị bỏ tù vì không bảo vệ được các nhân viên kiểm soát biên giới! Thống đốc Pritzker cũng vậy!”, ông Trump viết trên nền tảng Truth Social.

Trong khi các quan chức địa phương khẳng định lực lượng của bang đủ khả năng đảm bảo trật tự, ông Trump cho rằng quân đội là cần thiết để bảo vệ các đặc vụ liên bang, động thái khiến giới chỉ trích lo ngại về xu hướng tập trung quyền lực ngày càng tăng của ông.

Sau khi được triển khai tại Los Angeles và Washington D.C., khoảng 200 binh sĩ Vệ binh Quốc gia đã tới Illinois hôm 7/10.

Thống đốc Illinois JB Pritzker phát biểu: “Chính phủ liên bang chưa từng liên lạc với chúng tôi về việc điều động quân đội. Thật khó tin khi tôi phải nói đến chuyện ‘điều động quân đội’ ngay trên đất Mỹ, nhưng đó là điều đang diễn ra”.

Lời công kích của ông Trump nhằm vào Thị trưởng Chicago Brandon Johnson và Thống đốc JB Pritzker, đều là đảng viên Dân chủ, diễn ra sau những phát ngôn tương tự của ông kêu gọi truy tố các đối thủ chính trị.

Cùng ngày, cựu Giám đốc FBI James Comey bị truy tố vì cáo buộc khai man trước Quốc hội, chỉ vài ngày sau khi ông Trump kêu gọi Bộ Tư pháp có hành động đối với ông Comey và các cựu quan chức khác.

Ông Pritzker, được xem là một trong những ứng viên tiềm năng của Đảng Dân chủ cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2028, tuyên bố “không lùi bước” trước áp lực từ Nhà Trắng. Trên mạng xã hội X, ông chỉ trích chính sách nhập cư của ông Trump là “xâm phạm quyền tự do của người dân”.

“Bắt buộc người dân phải mang theo giấy tờ quốc tịch. Điều động quân đội xâm lược bang của chúng ta. Điều trực thăng chiến đấu vào giữa đêm. Còn điều gì nữa sẽ diễn ra?” ông viết, kêu gọi “mọi người hãy đứng lên và lên tiếng”.

Phát biểu của ông Pritzker ám chỉ cuộc đột kích quy mô lớn tại Chicago tuần trước, khi trực thăng Black Hawk được huy động tấn công một khu dân cư. Theo chính quyền ông Trump, hàng chục người bị bắt giữ trong chiến dịch, song truyền thông Mỹ cho biết một số công dân Mỹ cũng bị giam giữ tạm thời.

Thị trưởng Johnson sau đó tuyên bố thành lập “khu vực cấm ICE”, cấm các đặc vụ liên bang tiếp cận tài sản thuộc sở hữu của thành phố.

Chiến dịch trấn áp người nhập cư là nỗ lực thực hiện lời hứa tranh cử của ông Trump về việc “loại bỏ tội phạm nước ngoài”. Tuy nhiên, kế hoạch này vấp phải nhiều rào cản pháp lý.

Một thẩm phán liên bang ở Oregon đã chặn nỗ lực triển khai quân đội tại Portland, cho rằng mô tả của chính quyền về tình trạng khẩn cấp là “sai sự thật” và khẳng định Mỹ là “quốc gia của hiến pháp, không phải thiết quân luật”.

Ông Trump cho biết có thể viện dẫn Đạo luật Chống nổi loạn, một công cụ hiếm khi được sử dụng, để triển khai quân đội trên toàn quốc nếu các tòa án hoặc chính quyền địa phương “cản trở” kế hoạch của ông.

Duy Tiến