Người đoạt giải Nobel Hòa bình kể lại nỗi kinh hoàng vụ đánh bom nguyên tử

Giải Nobel Hòa bình năm nay được trao cho Nihon Hidankyo, một nhóm người sống sót sau vụ đánh bom nguyên tử ở Nhật Bản. Tổ chức này đã hoạt động gần 70 năm nhằm duy trì lệnh cấm sử dụng vũ khí hạt nhân.

Trong bài phát biểu nhận giải tại Tòa thị chính Oslo, trước sự chứng kiến của gia đình hoàng gia Na Uy, ông Terumi Tanaka (92 tuổi), một trong những người sống sót trong vụ ném bom nguyên tử của Mỹ xuống Nagasaki năm 1945, cho biết: "Siêu cường hạt nhân Nga đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân trong cuộc chiến với Ukraine, và một thành viên nội các của Israel, trong bối cảnh các cuộc tấn công không ngừng nghỉ vào Gaza, cũng đã đề cập đến khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân".

Ông tiếp tục: "Tôi vô cùng buồn bã và tức giận khi thấy điều cấm kỵ về vũ khí hạt nhân có nguy cơ bị phá vỡ".

Ông Terumi Tanaka kết thúc bài phát biểu tại lễ trao giải Nobel Hòa bình vào ngày 10/12. Ảnh: AP

Trong bài phát biểu của mình, ông Tanaka hồi tưởng lại vụ tấn công Nagasaki vào ngày 9/8/1945, ba ngày sau khi quả bom đầu tiên được thả xuống Hiroshima. Ông nhớ lại âm thanh của máy bay ném bom và "ánh sáng trắng sáng" khi quả bom rơi, theo sau là làn sóng xung kích mạnh mẽ. Ba ngày sau, ông và mẹ đã tìm kiếm người thân trong đống đổ nát gần tâm chấn.

Ông Tanaka mô tả những cảnh tượng đau lòng: "Nhiều người bị thương nặng hoặc bỏng, nhưng vẫn còn sống, bị bỏ lại không có sự chăm sóc nào. Cảm xúc của tôi gần như đã chai sạn, tôi chỉ tập trung vào mục tiêu của mình". Ông đã tìm thấy thi thể cháy đen của người dì, cháu trai và ông của cháu, những người đã chết vì bỏng nặng ngay trước khi ông đến. Tổng cộng, có 5 thành viên trong gia đình ông đã thiệt mạng.

Ông kể lại nỗ lực của những người sống sót như ông trong việc sử dụng kinh nghiệm của họ để vận động chống lại vũ khí hạt nhân, vì lợi ích của nhân loại. Đồng thời, họ cũng yêu cầu Chính phủ Nhật Bản bồi thường cho những nỗi đau mà họ phải chịu đựng.

Ông Tanaka bày tỏ: "Niềm tin rằng vũ khí hạt nhân không thể và không nên cùng tồn tại với loài người sẽ được chấp nhận bởi công dân của các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân và các đồng minh của họ, và điều này sẽ trở thành động lực thúc đẩy sự thay đổi trong chính sách hạt nhân của các chính phủ".

Các loại vũ khí hạt nhân đã phát triển với sức mạnh và số lượng ngày càng lớn kể từ khi lần đầu tiên được Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Hiroshima và Nagasaki vào năm 1945. Các vụ ném bom nguyên tử đã khiến Nhật Bản đầu hàng trong Thế chiến II, và khiến khoảng 210.000 người thiệt mạng vào cuối năm 1945. Số người chết do bức xạ và các tác động lâu dài còn cao hơn nhiều.

Khi những người sống sót sau thảm họa này đang bước vào tuổi xế chiều, họ lại tiếp tục lo sợ rằng lệnh cấm sử dụng vũ khí hạt nhân, một nguyên tắc được xem là thiêng liêng, đang ngày càng bị xói mòn.

Ông Jørgen Watne Frydnes, Chủ tịch Ủy ban Nobel, trong bài phát biểu giới thiệu người đoạt giải, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của những chia sẻ từ các minh chứng sống này trong bối cảnh mối nguy hiểm hạt nhân ngày càng gia tăng.

"Không có quốc gia nào trong 9 quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân, Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Vương quốc Anh, Ấn Độ, Pakistan, Israel và Bắc Triều Tiên, hiện có vẻ quan tâm đến việc giải trừ vũ khí hạt nhân. Ngược lại, họ đang hiện đại hóa và mở rộng kho vũ khí hạt nhân của mình", ông Frydnes cho biết.

Ông Frydnes cũng nhấn mạnh, Ủy ban Nobel Na Uy đã kêu gọi 5 quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân đã ký Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), bao gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp và Anh, thực hiện nghiêm túc các nghĩa vụ của họ trong hiệp ước này, đồng thời kêu gọi các quốc gia chưa phê chuẩn hiệp ước phải làm như vậy.

Ngọc Ánh (theo AP)