Người dân là trung tâm phục vụ

Trước hết, việc bỏ khung giá đất đồng nghĩa với việc Nhà nước sẽ không áp dụng mức giá tối thiểu và tối đa với từng loại đất theo từng khu vực, thay vào đó, các tỉnh, thành phố sẽ căn cứ vào nguyên tắc, phương pháp định giá đất để xây dựng bảng giá đất. Đồng thời, Luật Đất đai năm 2024 cũng quy định rõ việc định giá đất theo nguyên tắc thị trường. Quy định này đã góp phần minh bạch hóa thị trường, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước với người sử dụng đất và chủ đầu tư.

Do đó, bảng giá đất mới sẽ tiệm cận với giá đất thị trường, nên giá đền bù đất được tính theo giá đất cụ thể tại thời điểm thu hồi. Trong đó, giá đất đền bù được áp dụng phương pháp hệ số điều chỉnh theo bảng giá đất, từ đó kéo theo giá đền bù đất sẽ tăng hơn so với Luật Đất đai năm 2013. Và khi bỏ khung giá đất, các địa phương sẽ có quyền tự quyết định bảng giá đất và điều chỉnh bảng giá đất mỗi năm một lần để phù hợp với giá đất thị trường, thay vì căn cứ vào giá đất tối thiểu - tối đa của khung giá đất do Chính phủ ban hành như hiện nay. Không những thế, với quy định nêu trên, bảng giá đất mới sẽ tiệm cận với giá đất thị trường mà giá đền bù đất được tính theo giá đất cụ thể, trong đó có phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất thực hiện theo bảng giá đất và kéo theo giá đền bù đất có thể sẽ tăng so với trước.

Cụ thể, tại Điều 159 Luật Đất đai 2024 quy định, bảng giá đất được xây dựng theo khu vực, vị trí. Đối với khu vực có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất thì xây dựng bảng giá đất đến từng thửa đất trên cơ sở vùng giá trị, thửa đất chuẩn. UBND cấp tỉnh xây dựng, trình HĐND cùng cấp quyết định bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ ngày 1-1-2026. Hằng năm, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm trình HĐND cùng cấp quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1-1 của năm tiếp theo. Như vậy, khi bỏ khung giá đất, các địa phương sẽ tự quyết định bảng giá đất và điều chỉnh bảng giá đất mỗi năm một lần để phù hợp với giá đất thị trường, thay vì căn cứ vào giá đất tối thiểu - tối đa của khung giá đất do Chính phủ ban hành như hiện nay.

Hơn nữa, theo quy định của luật mới, bảng giá đất sẽ tiệm cận với giá đất thị trường, do đó giá đền bù đất được tính theo giá đất cụ thể, giá đất bồi thường mới sẽ tăng từ ngày 1-1-2026. Cùng với đó, khi người có đất bị thu hồi được đền bù thỏa đáng thì tình trạng khiếu kiện về giá đền bù sẽ giảm, từ đó thúc đẩy quá trình thu hồi đất nhanh hơn và đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. Đặc biệt, khi bỏ khung giá đất, bảng giá đất được tính đúng, tính đủ, sát thị trường sẽ khiến các khoản thuế, lệ phí phải nộp khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất cao hơn, từ đó tăng nguồn thu cho ngân sách.

Đặc biệt, khi người dân cần mua nhà, đất để ở sẽ có cơ hội trả đúng giá hơn, tránh tình trạng đầu cơ găm đất và “thổi giá” đất. Vì vậy, những điểm mới trong Luật Đất đai 2024 thực sự vì dân, hợp lòng dân và hướng đến việc lấy người dân, doanh nghiệp làm chủ thể, là trung tâm phục vụ.

Hồ Ngọc