Người dân Định Hóa vươn mình thoát nghèo nhờ... 'bà đỡ' HTX
Định Hóa (Thái Nguyên) đang đổi thay, nhất là người dân đang thu về những trái ngọt trong hành trình giảm nghèo bền vững. Không phải những dự án đầu tư 'khủng', cũng không phải những chính sách tài trợ riêng lẻ, mà chính mô hình kinh tế tập thể, HTX đã trở thành 'chìa khóa vàng' giúp Định Hóa vươn mình, nâng cao đời sống cho bà con, đặc biệt là ở những vùng sâu, vùng xa.
Trước đây, không ít hộ nghèo, hộ cận nghèo của huyện rơi vào cảnh không có đất sản xuất, không có vốn để sản xuất, kinh doanh, thu nhập không ổn định.
Giảm nghèo ấn tượng từ những con số biết nói
Tuy nhiên, năm 2024 khép lại với những tín hiệu vui trên hành trình giảm nghèo của Định Hóa. Nếu như đầu năm 2024, tỷ lệ nghèo đa chiều toàn huyện là 7,46% thì đến cuối năm 2024, con số này đã giảm xuống ấn tượng, chỉ còn 2,52%.
Cụ thể, số hộ nghèo chỉ còn 1.021 hộ trên tổng số 26.331 hộ, chiếm tỷ lệ 3,88%, giảm 1,54% so với đầu năm 2024 và vượt 110% kế hoạch đề ra. Đây là minh chứng rõ nét cho sự nỗ lực không ngừng nghỉ của cả hệ thống chính trị và nhân dân.
Để đạt được những kết quả đáng khích lệ này và tiếp tục giảm tỷ lệ hộ nghèo, bên cạnh sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp ủy đảng, chính quyền, yếu tố then chốt nằm ở việc đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể, trọng tâm là các HTX.
Hiện nay, trên địa bàn huyện Định Hóa có trên 40 HTX đang hoạt động, trong đó, hơn 30 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Sự đa dạng về ngành nghề, từ ươm cây giống, chế biến chè, đến vận tải, kinh doanh xăng dầu và chế biến lâm sản, đã tạo nên một bức tranh kinh tế sôi động, mang lại sinh kế và thu nhập ổn định cho hàng nghìn hộ dân.

HTX ở huyện Định Hóa tham gia hội chợ xúc tiến thương mại.
Những năm qua, các HTX trên địa bàn huyện luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các cấp ủy đảng, chính quyền, Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên trong việc tạo mọi điều kiện thuận lợi để tiếp cận các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, đặc biệt là các chương trình Mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025. Chính sự hỗ trợ kịp thời này đã giúp các HTX có thêm nguồn lực để đầu tư, mở rộng sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng cường năng lực cạnh tranh.
Đặc biệt, Liên minh HTX Việt Nam đã và đang phối hợp với UBND tỉnh Thái Nguyên tổ chức Hội nghị tư vấn, hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị, xúc tiến đầu tư và tiêu thụ sản phẩm cho các HTX trên địa bàn huyện Định Hóa.
Bên cạnh đó, Liên minh HTX Việt Nam cũng làm việc với một số HTX trên địa bàn huyện Định Hóa để hỗ trợ xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh khả thi và triển khai kế hoạch tư vấn, hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị và năng lực sản xuất của các HTX. Theo đó, Liên minh HTX Việt Nam và huyện Định Hóa cũng đã phối hợp tổ chức được các lớp tuyên truyền về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, HTX...
Sự hỗ trợ đắc lực này đã giúp nhiều HTX trên địa bàn huyện Định Hóa mở rộng sản xuất kinh doanh một cách hiệu quả, có các sản phẩm chủ lực đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nhiều HTX cũng không ngừng nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm bằng cách ứng dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao trình độ của thành viên nhằm làm chủ được các thiết bị góp phần nâng cao giá trị sản xuất và thu nhập, từ đó đóng góp vào quá trình phát triển kinh tế và giảm nghèo trên của huyện.
HTX nâng tầm đời sống nông dân
Một trong những mô hình tiêu biểu trên địa bàn huyện Định Hóa là HTX nông sản Phú Đạt ở xã Sơn Phú. Được thành lập năm 2018 với ngành nghề chính là ươm cây giống (chè, quế), HTX nông sản Phú Đạt đã chú trọng phát triển theo hướng bền vững. Năm 2020, HTX đã mạnh dạn mở rộng thêm mảng sản xuất và chế biến chè với vùng nguyên liệu rộng 11ha, đạt tiêu chuẩn VietGAP, liên kết với 50 nông hộ.
Những người đứng đầu HTX mong muốn phát triển và mở rộng HTX theo hướng chuyên nghiệp để giúp bà con thay đổi nhận thức bằng cách tập huấn về khoa học - kỹ thuật. Đặc biệt, khi chuyển đổi sang sản xuất chè hữu cơ, nông sản của người dân làm ra sẽ có được thị trường tiêu thụ ổn định và giá cả, giá trị của sản phẩm được nâng lên. Từ đây, kinh tế của người dân, thành viên dư dả, ổn định hơn so với làm chè theo phương thức truyền thống trước kia.
Trung bình, doanh thu của HTX Phú Đạt đạt gần 1 tỷ đồng/năm, tạo việc làm cho hơn 30 lao động với mức lương trung bình 6- 9 triệu đồng/người/tháng. Đặc biệt, HTX hiện có 2 sản phẩm đạt 3 sao OCOP cấp tỉnh và đang hướng tới sản xuất chè theo tiêu chuẩn hữu cơ, mở ra triển vọng lớn cho việc nâng cao giá trị sản phẩm và tăng thu nhập cho bà con nông dân.

HTX Phú Đạt chú trọng sản xuất chè hữu cơ để nâng cao giá trị kinh tế.
Không chỉ dừng lại ở nông nghiệp, mô hình kinh tế tập thể đa ngành nghề của HTX Dịch vụ vận tải Chuyên Đức ở xã Trung Hội cũng là một điểm sáng, được đánh giá là một trong những mô hình HTX tiêu biểu của huyện Định Hóa. Sau hơn 10 năm xây dựng và phát triển, HTX đã không ngừng mở rộng thêm nhiều ngành nghề mới, khẳng định tầm nhìn và sự linh hoạt trong sản xuất kinh doanh.
Từ ngành nghề vận tải ban đầu, HTX đã phát triển thêm kinh doanh xăng dầu, san lấp mặt bằng, và đặc biệt là mở rộng hoạt động chế biến lâm sản. Với sự đầu tư vào dây chuyền sản xuất ván ép khép kín từ nguyên liệu đầu vào đến sản xuất ván thành phẩm cung cấp ra thị trường, HTX Chuyên Đức đã tạo ra một chuỗi giá trị hoàn chỉnh, nâng cao hiệu quả kinh tế.
Đến nay, HTX có gần 50 thành viên và người lao động với thu nhập bình quân hàng tháng đạt từ 6 đến 9 triệu đồng/người/tháng. Sự đa dạng trong các lĩnh vực hoạt động không chỉ giúp HTX tăng cường doanh thu mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm, góp phần ổn định đời sống cho người dân địa phương.
Cũng là một HTX không ngại đầu tư cho sản xuất kinh doanh, sự ra đời của HTX Dịch vụ thương mại tổng hợp Quang Lương ở xã Phú Đình đã cho thấy tinh thần khởi nghiệp và ý thức liên kết sản xuất đang ngày càng được khơi dậy mạnh mẽ trong cộng đồng. Hiện HTX đẩy mạnh sản xuất và kinh doanh những nông đặc sản địa phương như thịt gác bếp, lạp xưởng…, giúp thành viên nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống.
Không ngừng tạo cú hích cho HTX
Những câu chuyện thành công từ HTX nông sản Phú Đạt, HTX Dịch vụ vận tải Chuyên Đức và hàng chục HTX khác trên địa bàn huyện Định Hóa đã khẳng định một điều: Phát triển kinh tế tập thể, mà trọng tâm là HTX, chính là hướng đi đúng đắn, mang tính chiến lược trong công cuộc giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội khu vực miền núi, vùng cao.
Để phát huy và nâng cao hơn nữa hiệu quả mô hình kinh tế tập thể của địa phương, bên cạnh sự nỗ lực trong tư duy làm kinh tế của thành viên, cần có thêm cơ chế, chính sách đồng bộ, phù hợp để kinh tế tập thể phát triển một cách bền vững.
Theo ngành chức năng, việc tăng cường tập huấn khoa học - kỹ thuật, chuyển giao công nghệ mới, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp hữu cơ, là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng sản phẩm và khả năng cạnh tranh trên thị trường. Đồng thời, việc mở rộng thị trường tiêu thụ, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm của các HTX cũng là một nhiệm vụ quan trọng.
Sự liên kết giữa các HTX, giữa HTX với doanh nghiệp, và giữa HTX với thị trường cần được đẩy mạnh hơn nữa để tạo thành chuỗi giá trị khép kín, tối ưu hóa lợi nhuận. Đặc biệt, với những vùng miền núi, vùng cao còn nhiều khó khăn, việc hỗ trợ về hạ tầng giao thông, điện, nước cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể.
Với sự quyết tâm của các cấp lãnh đạo, sự đồng lòng của nhân dân, và sự hỗ trợ hiệu quả từ các chính sách của Nhà nước, Định Hóa sẽ tiếp tục gặt hái thêm nhiều thành công hơn nữa trong hành trình vươn lên, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân.
Những con số về giảm nghèo không chỉ là thành tích, mà còn là minh chứng sống động cho sức mạnh của sự đoàn kết, của tinh thần hợp tác, và của ý chí vượt khó vươn lên trên mảnh đất Định Hóa.