Ngôi đền 'siêu nhỏ' chỉ 5,5m2 ở phố cổ Hà Nội, thờ ông thần có tài tìm trẻ lạc

Ông thần có "biệt tài" tìm trẻ lạc

Đền Phúc Hậu hiện tọa lạc ở số 2 Hàng Bông (phường Hoàn Kiếm, Hà Nội). Dù sở hữu mặt tiền hướng ra con phố sầm uất, nhưng ngôi đền rất bé nhỏ, nhiều người đi ngang, không để mắt kỹ sẽ khó nhận ra.

Ngôi đền nhỏ, nằm ở đoạn giao hai phố Hàng Bông và Hàng Hòm. Ảnh: Nguyễn Huy

Vị được thờ ở đền là thần Phúc Hậu - ông tổ nghề tráng gương. Tư liệu về thân thế của ông hầu như không còn, chỉ có tên Trần Nhuận Đình được ghi trên bài vị.

Theo văn bia ở đền, vị này sống ở thời nhà Trần (thế kỷ 13-14). Ông được cử đi sứ phương Bắc học nghề tráng gương. Sau khi thành thạo, ông đem kỹ thuật trở về truyền dạy cho dân.

Sau khi ông qua đời, người dân khu vực thôn Kim Cổ, vùng nổi tiếng với nghề thiếc và tráng gương đã lập đền thờ, tôn ông làm vị thần bảo hộ nghề để tưởng nhớ công lao và tấm lòng.

Bà Nghiêm Ánh Hằng, Trưởng Tiểu ban di tích ngôi đền cho biết: "Tôn chỉ của ngài là làm việc thiện. Ngoài việc dạy nghề tráng gương cho nhân dân, ngài còn rất yêu trẻ. Dân gian gọi ngài với cái tên trìu mến - ông Nhân Hậu hay ông Phúc Hậu, và ông là 'chuyên gia' tìm trẻ đi lạc về cho các gia đình".

Bà Nghiêm Ánh Hằng là người trông coi, phụ trách chính ngôi đền. Ảnh: Nguyễn Huy

Tương truyền, ông am hiểu mọi ngóc ngách của kinh thành Thăng Long xưa, biết cả những xó xỉnh mà lũ trẻ hay lui tới. Gia đình nào có con bị lạc đến cầu nhờ, ông đều tận tâm giúp đỡ.

Sau khi ông qua đời, đền Phúc Hậu dần trở thành một địa điểm được nhiều người ghé thăm khi có người thân thất lạc. Không ít người cho biết, việc đến thắp hương tại đây mang lại cho họ cảm giác an tâm và hy vọng trong quá trình tìm kiếm người thân.

Bên cạnh đó, ngôi đền cũng gắn với những câu chuyện truyền miệng liên quan đến các cặp vợ chồng hiếm muộn. Nhiều người tin rằng, những đứa trẻ được “xin” tại đây thường ngoan ngoãn, hiểu chuyện và hiếu thảo với cha mẹ.

Dấu tích cổ giữa phố phường

Theo cuốn “Chốn thiêng Kinh Kì: Hành trình di sản Thăng Long - Hà Nội” (NXB Tri thức), thần tích làng Kim Cổ được lưu giữ trong tài liệu Thần tích, thần sắc do Viện Viễn Đông Bác cổ sưu tầm (ký hiệu TTTS 3873, Viện Thông tin Khoa học Xã hội), ngôi đền nằm trong quần thể đình - đền - chùa của làng Kim Cổ, huyện Thọ Xương, một đơn vị hành chính cũ của Thăng Long xưa.

Trước đây, đền có diện tích khoảng 1ha, nhưng sau năm 1954, khuôn viên dần bị thu hẹp. Người dân phố Hàng Bông, vốn gắn bó với nghề tráng gương, đã cắt cử người trông coi đền. Đến năm 2015, đền Phúc Hậu được UBND phường Hàng Gai (cũ) cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích 5,5m2.

Ngôi đền là một gian nhà nhỏ 2 tầng. Mặt tiền treo bốn chữ đại tự “nhân hậu phúc thần”, thể hiện sự tôn kính của người dân đối với vị thần được thờ phụng tại đây.

Khu vực tầng trệt đặt một bàn lễ nhỏ, phục vụ người dân và du khách đến thắp hương. Lối lên gác trên là cầu thang sắt hẹp và dốc. Tầng 2 gồm 2 ban thờ, trong đó ban thờ ngài Phúc Hậu đặt ở vị trí chính, ban còn lại thấp hơn, thờ Mẫu.

Muốn lên ban thờ, người dân phải men theo những bậc thang san sát nhau. Ảnh: Nguyễn Huy

Không gian thờ tự của ngôi đền ở tầng 2 chỉ vừa đủ cho 1 người cúng bái. Ảnh: Nguyễn Huy

Đền chỉ mở cửa 2 lần mỗi tháng. Theo âm lịch, đợt thứ nhất bắt đầu từ ngày cuối tháng trước, đến 2 ngày đầu tháng tiếp theo; đợt thứ hai kéo dài từ ngày 14 đến 16.

Vào thời điểm này, người dân ở các phố xung quanh Hàng Bông đến thắp hương để cầu bình an, may mắn cho công việc.

Thường đến đền Phúc Hậu vào mùng 1 và ngày Rằm mỗi tháng, anh Phan Minh Hiếu (22 tuổi), chủ cửa hàng thời trang trên phố Hàng Bông chia sẻ: "Dù nhỏ hơn nhiều so với các di tích khác, ngôi đền trang nghiêm được người dân tin là rất linh thiêng. Với tôi, thắp nén hương ở đền là cách gửi gắm mong cầu bình an, may mắn cho công việc".

Nhiều người dân, du khách cảm thấy ấn tượng với kiến trúc ngôi đền. Ảnh: Nguyễn Huy

Đền Phúc Hậu hằng năm tổ chức 4 dịp lễ chính: lễ thượng nguyên (16 tháng Giêng), lễ vào hè (16/4), lễ ra hè (16/7) và lễ tất niên (16 tháng Chạp). Hiện trong đền còn lưu 3 đạo sắc phong vào các đời vua Thành Thái, vua Duy Tân và vua Khải Định.

Nguyễn Huy

Ngọc Hà