Ngoại trưởng Mỹ rút khỏi đàm phán London, Tổng thống Zelensky bác công nhận Crimea thuộc Nga

Ông Steve Witkoff, đặc phái viên Tổng thống Mỹ tại Trung Đông (trái) và ông Marco Rubio, Ngoại trưởng Mỹ (phải), tại Nhà Trắng vào ngày 11/2/2025. Ảnh: Getty Images.

Theo kế hoạch, các đại diện từ Ukraine, Anh và Pháp sẽ nhóm họp vào ngày 23/4 để tiếp tục thảo luận về một lệnh ngừng bắn tiềm năng giữa Nga và Ukraine. Đây được xem là là phần tiếp nối của cuộc đàm phán tại Paris (Pháp) diễn ra vào tuần trước.

Tờ Financial Times dẫn nguồn từ các quan chức Mỹ và châu Âu cho biết, ban đầu cả hai ông Witkoff và Rubio được nhận định là sẽ tham gia cuộc họp trên, tuy nhiên trên thực tế họ đã rút lui. Có thông tin Đặc phái viên Tổng thống Mỹ về Ukraine, ông Keith Kellogg vẫn sẽ tham dự cuộc họp này.

Trong khi đó, theo truyền thông nhà nước Nga, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về Trung Đông, ông Witkoff đang có kế hoạch tới Moskva vào cuối tuần này.

Mặc dù bản thân hai ông Rubio và Witkoff chưa tiết lộ lý do từ chối tham dự các cuộc đàm phán hòa bình, nhưng sự vắng mặt của Ngoại trưởng Rubio đã được người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce xác nhận vào ngày 22/4.

Về ông Witkoff, mặc dù giữ vai trò Đặc phái viên về Trung Đông nhưng ông đã nổi lên như một nhân vật chủ chốt trong các cuộc đàm phán Nga – Ukraine khi đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tới 3 lần.

Theo tờ Kyiv Independent, ông Witkoff đã từng gây tranh cãi khi kêu gọi Ukraine nhượng bộ lãnh thổ cho Nga và nhiều lần lặp lại các luận điểm của Điện Kremlin để lý giải cho các hoạt động quân sự trong thời gian qua.

Tờ Wall Street Journal (WSJ) đưa tin vào ngày 14/4 rằng lập trường của ông Witkoff trái ngược với Đặc phái viên Kellogg và Ngoại trưởng Rubio, gây ra sự rạn nứt trong chiến lược của chính quyền Tổng thống Trump đối với Ukraine.

Trước đó vào ngày 17/4 tại Paris, phía Mỹ được cho là đã trình bày một dự thảo đề xuất hòa bình với các quan chức Ukraine và châu Âu. Đề xuất này được cho là công nhận việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea, đồng thời loại bỏ khả năng Ukraine gia nhập NATO để đổi lại một lệnh ngừng bắn lâu dài.

Tổng thống Volodymyr Zelensky vào ngày 22/4 đã kiên quyết bác bỏ các điều kiện như vậy và nhấn mạnh rằng Ukraine sẽ không công nhận việc Nga chiếm đóng Crimea trong bất kỳ kịch bản nào. Nhà lãnh đạo Ukraine khẳng định hành động Nga sáp nhập Crimea năm 2014 là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế.

Trong khi đó, các quan chức châu Âu cũng đã bày tỏ những nghi ngại về đề xuất kế hoạch hòa bình của Mỹ tại cuộc họp trong tuần trước và đặt câu hỏi về động cơ đằng sau nỗ lực chấm dứt chiến tranh của Washington. Một quan chức châu Âu cho biết, Mỹ đang gây rất nhiều áp lực lên Ukraine để nước này phải có sự nhượng bộ, nhằm giúp ông Trump có thể tuyên bố chiến thắng.

Truyền thông Ukraine từng lên tiếng cho rằng chính quyền Tổng thống Trump đã lặp lại những yêu cầu của Nga liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine.

Ngày 21/4, theo hãng tin Reuters, Điện Kremlin đã đánh giá cao lập trường của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc loại trừ tư cách thành viên NATO của Ukraine.

"Chúng tôi đã nghe từ Washington ở nhiều cấp độ khác nhau nói rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine bị loại trừ. Tất nhiên, đây là điều khiến chúng tôi hài lòng và phù hợp với lập trường của chúng tôi", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov trả lời các phóng viên.

Phát biểu trên được đưa ra khi Đặc phái viên Tổng thống Mỹ, Tướng Keith Kellogg vào ngày 20/4, cho biết rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine "không còn được bàn đến". Trong khi đó, Tổng thống Trump đã nhiều lần nói rằng sự ủng hộ trước đây của Mỹ đối với nỗ lực gia nhập NATO của Ukraine là nguyên nhân gây ra chiến tranh.

Ông Peskov cho biết việc Ukraine trở thành thành viên của liên minh quân sự do Mỹ lãnh đạo sẽ "gây ra mối đe dọa đến lợi ích quốc gia của Liên bang Nga. Và trên thực tế, đây là một trong những nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột này".

Tổng thống Nga Putin đã nhiều lần tuyên bố rằng nước này sẽ sẵn sàng chấm dứt cuộc chiến nếu Ukraine chính thức từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và rút quân khỏi toàn bộ lãnh thổ của bốn khu vực phía Đông Ukraine mà Nga đã tuyên bố sáp nhập và kiểm soát phần lớn.

Bình Thanh/Báo Tin tức