Nghiên cứu khoa học cơ bản để phát triển bền vững

Trăn trở của Tổng Bí thư khiến tôi nhớ đến cuộc trao đổi với Giáo sư Duncan Haldane (nhà khoa học người Anh đã cùng các cộng sự đoạt giải Nobel Vật lý năm 2016) khi ông sang thăm Việt Nam vào năm 2022, về nội dung chính là cần nhìn nhận đúng vai trò của khoa học cơ bản.

Ảnh minh họa: Báo Đầu tư

Muốn phát triển bền vững thì phải chú trọng khoa học cơ bản. Nhưng thực tế cho thấy, nhiều quốc gia và nhà khoa học thường chọn nghiên cứu ứng dụng bởi lĩnh vực này có thể thấy ngay thành quả. Nghiên cứu cơ bản cần thời gian dài mà lại khó hơn, thế nhưng, khi thành công thì mang lại lợi ích rất lớn. Ví dụ như nghiên cứu về công nghệ sinh học, biến đổi gen, vật liệu mới, trí tuệ nhân tạo... xuất phát từ khoa học cơ bản đã mang lại giá trị vô cùng.

Nước ta đang đứng trước kỷ nguyên vươn mình, phát triển khoa học ứng dụng là cấp thiết để giải quyết ngay các "bài toán" trước mắt, nhưng không thể bỏ qua phát triển khoa học cơ bản nhằm bảo đảm cho sự phát triển bền vững và bứt phá trong tương lai. Cơ quan chức năng cần chủ động đặt hàng và dành ngân sách thỏa đáng cho những đề tài cơ bản. Việc đầu tư cho đề tài khoa học cơ bản cần tham vấn những nhà khoa học đầu ngành, tránh áp đặt không hợp lý... Đặc biệt, Giáo sư Duncan Haldane nhắn gửi các nhà khoa học trẻ Việt Nam: Để thành công thì phải tin vào nghiên cứu của mình, phải nỗ lực, kiên trì bảo vệ nó. Thế giới còn rất nhiều vấn đề chưa được khoa học khám phá và đây là cơ hội cho tất cả chúng ta!

LA DUY