Nghịch lý đất san lấp ở Quảng Nam
So với nhiều địa phương trong khu vực, Quảng Nam chiếm lợi thế hoàn toàn về nguồn vật liệu khoáng sản. Nhưng nhiều năm qua, các công trình trọng điểm lại gặp khó khăn khi tiếp cận mỏ đất, thậm chí không thể tiếp tục thực hiện.
Loạt công trình chậm tiến độ
Thời gian qua, tỉnh Quảng Nam đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn vật liệu khoáng sản, đặc biệt nguồn đất đắp cho các công trình giao thông trọng điểm. Trong đó có hai vấn đề nổi cộm là thiếu hụt mỏ cung cấp tại địa phương và giá cả đắt đỏ.

Cầu Tây An 1 và 2 (huyện Duy Xuyên) phải dừng thi công nhiều năm do không có nguồn đất đắp.
Các công trình, dự án trọng điểm lần lượt “đứng bánh”, thi công cầm chừng và có dấu hiệu doanh nghiệp không thể tiếp tục thực hiện vì “càng làm càng lỗ”. Dù UBND tỉnh Quảng Nam đã nhận diện được vấn đề, xúc tiến các cuộc làm việc để tháo gỡ nhưng gần như vẫn giậm chân tại chỗ.
Điển hình như cầu Tây An 1 và 2 (huyện Duy Xuyên) phải dừng thi công nhiều năm, gây lãng phí nguồn lực. Nguyên nhân được xác định là không có đất đắp đoạn mố cầu và đường dẫn. Dự kiến khối lượng còn thiếu khoảng 200.000m3 đất để đắp. Thời gian qua, đơn vị thi công đã làm thủ tục để xin mỏ đất nhưng chưa xong.
Một dự án khác là cầu Tam Tiến (huyện Núi Thành, Quảng Nam) và đường dẫn có tổng kinh phí 220 tỷ đồng. Do khan hiếm nguồn đất đắp nền K95 nên nhà thầu không thể triển khai thi công nhiều năm qua. Hiện nhu cầu đất đắp của dự án khoảng 150.000m3. Tương tự, một dự án khác trên địa bàn là cầu Tam Giang cũng đang dang dở do thiếu 18.000m3 đất đắp đường dẫn.
Tại huyện Hiệp Đức, dự án cầu Tân Bình và đường dẫn Quốc lộ 14E đang chậm tiến độ do vướng mắc về mặt bằng và nguồn vật liệu. Công trình có tổng mức đầu tư 280 tỷ đồng và dự kiến hoàn thành trong năm 2025 nhưng đến nay mới giải ngân được gần 62% và khối lượng hoàn thành hợp đồng 45%. Đại diện nhà thầu cho biết công trình thiếu hụt khoảng 100.000m3 đất đắp. UBND huyện đang phối hợp với các bên để tìm mỏ.

Dự án cầu Tân Bình và đường dẫn Quốc lộ 14E cũng đang đối mặt với rủi ro thiếu đất đắp.
Hay mới nhất, Công ty CP 873 đã có văn bản gửi UBND tỉnh Quảng Nam cùng các sở, ngành để xin cung cấp khoảng 98.040,48m3 đất nền K95 thực hiện dự án Đường vành đai phía Bắc tỉnh Quảng Nam. Khối lượng đất thuộc Mỏ Hóc Tra do Công ty CP Xây lắp Thành An 96 được phép khai thác.
Địa phương khẩn trương quy hoạch điểm mỏ
Ông Nguyễn Minh Hiếu, Chủ tịch UBND thị xã Điện Bàn thừa nhận các công trình trên địa bàn đang thiếu nguồn vật liệu khoáng sản. Điển hình dự án đường vành đai phía Bắc tỉnh Quảng Nam cần phải hoàn thành cơ bản đoạn ĐH12.ĐB giáp đường dẫn cầu Quảng Đà để thông xe kỹ thuật trước ngày 29/3.
Địa phương đã chỉ đạo nhà thầu phải chủ động và khẩn trương tìm kiếm nguồn mỏ đất để phục vụ công trình. Song song, lãnh đạo thị xã cũng tham gia hỗ trợ, hướng dẫn các thủ tục liên quan. Trong thời gian tới, công trình cần có giải pháp lâu dài, cụ thể để đảm bảo tiến độ, đặc biệt chứng minh được nguồn vật liệu để thi công.

Công tác quản lý mỏ khoáng sản tại Quảng Nam đang đối mặt với nhiều vấn đề.
Trao đổi với Báo Kinh tế & Đô thị, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Văn Dũng khẳng định quá trình đi kiểm tra thực tế và nắm bắt thông tin đã chỉ ra nhiều dự án, công trình thiếu nguồn vật liệu khoáng sản. Thực tế, lãnh đạo tỉnh đã nhận diện được tình hình và cũng đã có những chỉ đạo mang tính “đi tắt, đón đầu”.
Cụ thể, tỉnh Quảng Nam đã yêu cầu các huyện, thị xã và thành phối khẩn trương, chủ động lập quy hoạch các mỏ khoáng sản ngay từ năm 2024. Từ quy hoạch, địa phương sớm đề xuất với UBND tỉnh để đưa vào chủ trương nhằm thực hiện các bước thủ tục tiếp theo để đưa ra đấu giá, khai thác phục vụ công trình. Trước mắt, các mỏ phục vụ cho công trình của chính địa phương mình.
Ông Lê Văn Dũng cho rằng một số địa phương đang thực hiện quy hoạch điểm mỏ tích cực như Duy Xuyên hay Đại Lộc. Nhưng bên cạnh đó còn nhiều địa phương gần như vẫn chưa làm.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Văn Dũng đi kiểm tra thực tế các công trình.
“Trách nhiệm của địa phương là phải khẩn trương lập quy hoạch và trình UBND tỉnh để làm các bước thủ tục trước khi khai thác. Ví dụ như huyện Hiệp Đức đã có một mỏ đất vừa đấu giá thành công và đang làm thủ tục để đưa vào khai thác phục vụ công trình” – ông Dũng chia sẻ.
Người đứng đầu chính quyền tỉnh Quảng Nam cũng chia sẻ những tâm tư, tình cảm của người dân trước thông tin sáp nhập đơn vị hành chính sẽ ảnh hướng đến tiến độ thực hiện dự án. Ông cho rằng dù có thay đổi mô hình chính quyền nào đi chăng nữa thì nhiệm vụ vẫn không thay đổi, vẫn phải hoàn thành công việc được giao. Tất cả đều tuân thủ đúng pháp luật và những cam kết của chính quyền đương nhiệm.