Nghị quyết 68 - Đòn bẩy giúp ngân hàng đồng hành cùng kinh tế tư nhân

Tọa đàm "Phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại trong thực hiện Nghị quyết 68" - Ảnh: VGP/HT

Đây là nội dung được trao đổi tại tại tọa đàm "Phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại trong thực hiện Nghị quyết 68" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 27/6, tại Hà Nội.

Ngân hàng thương mại tăng tốc tiếp sức DN tư nhân

Tại tọa đàm, ông Nguyễn Phi Lân – Vụ trưởng Vụ Dự báo, Thống kê - Ổn định tiền tệ, tài chính (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, đến ngày 18/6/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 16,73 triệu tỷ đồng, tăng 7,14% so với cuối năm 2024, tăng 18,71% so với cùng kỳ năm 2024.

Điều đáng chú ý là 100 tổ chức tín dụng đã phát sinh dư nợ với khu vực kinh tế tư nhân, trong đó có khoảng 209.000 DN vừa và nhỏ có phát sinh dư nợ. Đây là minh chứng cho sự lan tỏa của dòng vốn tín dụng đến các phân khúc DN – từ sản xuất, dịch vụ cho đến bất động sản.

Cũng theo ông Lân, các chính sách hỗ trợ DN trong giai đoạn khó khăn đã phát huy tác dụng. Cụ thể, hệ thống ngân hàng triển khai cơ cấu lại nợ, miễn giảm lãi suất, số hóa quy trình cho vay, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và tiếp cận vốn.

Điểm nổi bật của Nghị quyết 68 là khuyến khích DN xây dựng hệ sinh thái tài chính minh bạch, tăng cường quản trị tài chính. Đồng thời, tạo điều kiện để DN đầu tư bài bản, giảm phụ thuộc vốn ngân hàng thông qua đa dạng hóa nguồn lực như trái phiếu, cổ phiếu, liên doanh, liên kết, huy động từ nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Ông Nguyễn Phi Lân – Vụ trưởng Vụ Dự báo, Thống kê - Ổn định tiền tệ, tài chính (Ngân hàng Nhà nước) - Ảnh: VGP/Dương Tuấn

Tháo điểm nghẽn thể chế – Định hình hệ sinh thái vốn

Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM đánh giá: Nghị quyết 68 là một trong những "trụ cột chính sách" lớn nhất thúc đẩy kinh tế tư nhân. Đặc biệt, đối với lĩnh vực bất động sản, nghị quyết góp phần giải quyết các vướng mắc về pháp lý, chiếm tới 70% khó khăn ngành này.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy DN vẫn đối mặt với rào cản trong tiếp cận nguồn vốn trung và dài hạn.

"Thực tế tín dụng ngân hàng vẫn là kênh vốn chính bởi thị trường vốn chưa phát triển tương xứng. Hiện cả nước chỉ có khoảng 63 DN bất động sản được niêm yết, trong khi toàn ngành có hàng nghìn DN đang hoạt động", ông Châu chia sẻ.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM đề xuất Chính phủ cần khuyến khích người dân gửi tiết kiệm dài hạn để ngân hàng có cơ sở cho vay an toàn. Đồng thời, cần phát triển thêm các quỹ đầu tư, sửa đổi quy định nhằm thúc đẩy thị trường chứng khoán trở thành kênh vốn hiệu quả, giảm áp lực cho hệ thống ngân hàng.

Bên cạnh đó, ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh vai trò của DN trong tự nâng cao năng lực quản trị, đây là yêu cầu sống còn. Nếu không thay đổi thì sẽ bị đào thải sau các cú sốc như COVID-19, thị trường trái phiếu.

Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM - Ảnh: VGP/Dương Tuấn

Có cùng quan điểm, TS. Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI cho rằng, một trong những điểm nổi bật của Nghị quyết 68 là sự cụ thể, tính thực tiễn cao và được thể chế hóa nhanh chóng. Việc Quốc hội ban hành Luật Tổ chức tín dụng (sửa đổi) trong thời gian ngắn là minh chứng rõ rệt cho nỗ lực cải thiện hành lang pháp lý cho tín dụng.

Đặc biệt, TS. Đậu Anh Tuấn ví tín dụng như "xăng đối với xe chạy xăng", tức là, chi phí tín dụng quyết định rất lớn đến khả năng vận hành của DN. Vì vậy, việc điều hành lãi suất hợp lý và linh hoạt là yếu tố sống còn trong môi trường kinh doanh hiện đại.

Cần cơ chế tiếp cận mới cho DN nhỏ, sáng tạo

Theo đại diện VCCI: Một trong những hạn chế hiện nay là nhóm DN nhỏ, siêu nhỏ và DN sáng tạo vẫn là vấn đề vốn. Dù chiếm đến 97–98% tổng số DN cả nước, phần lớn nhóm này vẫn phải tìm đến nguồn vốn phi chính thức, tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Theo TS. Đậu Anh Tuấn, các quỹ hỗ trợ DNNVV và quỹ bảo lãnh tín dụng hiện nay dù được thiết lập nhưng hoạt động kém hiệu quả. Nghị quyết 68 đã đưa ra giải pháp tổ chức lại các quỹ theo cơ chế thị trường, chấp nhận rủi ro có kiểm soát để hỗ trợ đúng đối tượng.

Đặc biệt, TS Đậu Anh Tuấn cho rằng, ngân hàng cần được trao quyền cho vay theo dòng tiền, thay vì chỉ dựa vào tài sản đảm bảo. Nhưng để làm được điều này, cần sửa đổi nhiều quy định còn ràng buộc. "Không thể chỉ cho vay khi có tài sản thế chấp, mà phải tin tưởng những DN có dòng tiền tốt, tiềm năng thực sự," ông Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh.

TS. Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI - Ảnh: VGP/Dương Tuấn

Nhấn mạnh yếu tố công nghệ, bà Nguyễn Bảo Thanh Vân – Phó Tổng giám đốc VietinBank cho biết: VietinBank đã đưa ra một chương trình hành động cụ thể.

Thứ nhất, VietinBank tăng cường truyền thông nội bộ và đào tạo đội ngũ RM (Chuyên viên Quản trị quan hệ) để giúp các đối tượng khách hàng nắm rõ chính sách của Nhà nước, hiểu đặc thù của từng nhóm khách hàng, đặc biệt là các hộ kinh doanh cá thể đang trong quá trình chuyển đổi lên DN.

Thứ hai, ngân hàng xây dựng các gói tín dụng chuyên biệt cho DN tư nhân và các đối tượng khách hàng SME, với lãi suất ưu đãi từ 5%/năm – thấp hơn cả mặt bằng lãi suất tiền gửi 12 tháng (hiện ở mức 5,2 – 5,3%). Các gói vay được thiết kế riêng cho từng ngành nghề, mục tiêu kinh doanh để bảo đảm phù hợp và hiệu quả cao nhất.

Hiện nay, theo tinh thần, chủ trương về chuyển đổi số và số hóa của Chính phủ, VietinBank đã áp dụng các công nghệ chuyển đổi số vào phục vụ khách hàng, đặc biệt là đối tượng khách hàng DN tư nhân và SME. VietinBank đang sử dụng AI để phân tích, thẩm định dựa trên cái dữ liệu dòng tiền và dựa trên chuỗi giá trị của khách hàng.

VietinBank cũng tích hợp dữ liệu giữa ngân hàng, thuế và các cơ quan quản lý để thu thập những thông tin của khách hàng một cách nhanh chóng và chính xác nhất để sớm đưa ra những quyết định thẩm định cho khách hàng.

Những vướng mắc liên quan đến khách hàng, chính sách về thuế, kê khai chưa minh bạch… đã được Nghị quyết 68 giải quyết. Đây cũng là cơ hội để VietinBank áp dụng những nền tảng công nghệ số của mình để triển khai các sản phẩm tín dụng, dịch vụ như giải ngân online, giúp cho khách hàng tiết kiệm được những thời gian quý báu.

VietinBank cũng hợp tác với các công ty phần mềm như MISA, KiotViet để cung cấp công cụ quản lý tài chính, bán hàng cho DN mới thành lập, giúp họ tăng năng lực quản trị, đáp ứng yêu cầu vay vốn minh bạch hơn.

"Chúng tôi mong muốn có sự hỗ trợ, ủng hộ của Ngân hàng Nhà nước, cùng với toàn hệ thống ngân hàng cùng thực hiện theo tinh thần Nghị quyết 68 để cùng phát triển lành mạnh, hướng tới đạt được các mục tiêu ưu tiên của Chính phủ. Trong khâu quản trị rủi ro đối với nhóm khách hàng SME cũng cần có cách tiếp cận mới. Về môi trường cạnh tranh, VietinBank khẳng định quan điểm luôn ủng hộ cạnh tranh lành mạnh – nơi các ngân hàng cùng đồng hành với DN dựa trên giá trị bền vững, dịch vụ tận tâm, giải pháp tài chính linh hoạt và sự cam kết lâu dài", lãnh đạo VietinBank kỳ vọng.

Bà Nguyễn Bảo Thanh Vân – Phó Tổng giám đốc VietinBank - Ảnh: VGP/Dương Tuấn

Theo ông Nguyễn Phi Lân, Nghị quyết 68 có mục tiêu xuyên suốt là hoàn thiện hành lang pháp lý, điều hành tiền tệ linh hoạt, chủ động. Trong đó, việc xử lý nợ xấu đã có chuyển biến lớn khi Quốc hội thông qua Luật các tổ chức tín dụng (sửa đổi) tích hợp tinh thần Nghị quyết 42. Ngành ngân hàng cũng được giao triển khai các gói tín dụng quy mô lớn, như 500.000 tỷ đồng cho đầu tư hạ tầng, 300.000 tỷ đồng tín dụng ngắn hạn và 80.000 tỷ đồng cho DN vừa và nhỏ.

Tuy nhiên, theo ông Lân, để hiệu quả thực sự, dòng vốn phải được sử dụng đúng mục tiêu. Vì vậy, Nghị quyết 138 và 139 của Chính phủ đã giao nhiệm vụ thanh tra, giám sát cho Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành nhằm đảm bảo tín dụng không chảy vào lĩnh vực rủi ro, đầu cơ.

TS Đậu Anh Tuấn cho biết, việc kết nối thông tin giữa ngân hàng, thuế, kho bạc sẽ giúp ngân hàng tiếp cận dữ liệu về tuân thủ pháp luật của DN thay vì chỉ dựa vào hồ sơ vay. Điều này giúp cải thiện năng lực đánh giá tín dụng và mở rộng tín dụng cho DN sáng tạo, không tài sản thế chấp. Một điểm đáng lưu ý là quy định IPO hiện hành đang quá chặt, khiến nhiều DN công nghệ dù tiềm năng nhưng không thể lên sàn. Nghị quyết 68 và Luật Khoa học và Công nghệ đã bước đầu tháo gỡ bằng việc đề xuất xây dựng sàn chứng khoán riêng cho DN đổi mới sáng tạo.

"Các chính sách này, nếu được thực thi quyết liệt, sẽ góp phần quan trọng giúp hệ sinh thái vốn trở nên toàn diện hơn – không chỉ dựa vào ngân hàng mà còn có thị trường chứng khoán, quỹ đầu tư, trái phiếu DN phát triển lành mạnh", TS Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh.

Anh Minh