Nghệ nhân thổi hồn sen trên gỗ lũa
Từ những khúc gỗ lũa tưởng chừng bỏ đi bởi không có hình dạng theo khuôn mẫu, Nghệ nhân Ưu tú Đỗ Văn Cường, Chủ tịch Hội làng nghề chạm khắc gỗ mỹ nghệ Thiết Úng (xã Thư Lâm, TP Hà Nội) đã thổi hồn tạo nên những đóa hoa sen, những cành lá sen đầy sống động, chân thực.
Sinh ra ở làng nghề mộc mỹ nghệ Thiết Úng hàng trăm năm tuổi, Đỗ Văn Cường đã nghe tiếng đục, tiếng bào từ trong bụng mẹ nên tình yêu nghề đến với anh đầy tự nhiên. Lớn lên, đồ chơi của anh là những mẩu gỗ vụn, thanh đục, cái dùi...
Anh Cường kể lại những năm đầu khởi nghiệp, không an phận với những lối mòn tạo tác như tượng Phật, bàn ghế, hoành phi, câu đối... anh khát khao tìm ra dòng sản phẩm gỗ mỹ nghệ thủ công mang dấu ấn riêng. Từ cảm hứng khi ngắm nhìn những lá sen tàn mùa thu bên hồ và trong xưởng có sẵn những khúc gỗ lũa, qua 3 năm ròng rã, thất bại không biết bao nhiêu lần, cuối cùng, anh cũng tạo ra được những đóa sen, cành lá sen có hồn, trầm mặc, đầy thanh khiết.

Nghệ nhân Ưu tú Đặng Văn Cường tạo ra dấu ấn riêng cho mình với đề tài "Sen trên gỗ lũa”. Ảnh do nhân vật cung cấp
Từ đó, anh có cho mình hướng đi, đề tài riêng: Sen thu trên gỗ lũa. Không theo khuôn mẫu, mỗi tác phẩm của Đỗ Văn Cường đều mang dáng dấp riêng, dựa trên sự tự nhiên của thế gỗ. Anh tỉ mỉ tạo từng chi tiết nhỏ như gai nổi trên cành sen, đường cong của lá, cách ánh sáng phản chiếu trên mặt gỗ... Những tác phẩm sen trên gỗ lũa của anh đã giành nhiều giải thưởng tại các triển lãm mỹ thuật ứng dụng toàn quốc, được giới nghề đánh giá cao. Năm 2017, anh được UBND TP Hà Nội phong tặng danh hiệu Nghệ nhân thành phố; đầu năm 2024, anh trở thành Nghệ nhân Ưu tú trẻ nhất trong 3 nghệ nhân ưu tú của làng nghề Thiết Úng. Nhưng với anh, phần thưởng quý nhất vẫn là sự nể trọng của những người cùng làm nghề trong làng.
Không chỉ sáng tạo, Đỗ Văn Cường còn là người “giữ lửa” cho làng nghề. Trên cương vị Chủ tịch Hội làng nghề chạm khắc gỗ mỹ nghệ Thiết Úng từ năm 2019, anh vận động nhiều thợ trong làng nghề tham gia các phong trào sáng tạo, quảng bá sản phẩm, phát triển thương hiệu OCOP. Cơ sở sản xuất Hồng Cường của gia đình anh hiện có 6 sản phẩm được chứng nhận từ 3 đến 4 sao, trong đó tác phẩm “Chúa sơn lâm” đạt OCOP 4 sao cấp thành phố. Nhiều sản phẩm của làng nghề đã xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Đông... góp phần quan trọng vào việc gia tăng giá trị sản phẩm và thu nhập cho dân làng.
Với anh Cường, công việc này không chỉ dừng lại ở sự hoàn hảo của đường chạm khắc mà còn ở cảm xúc và triết lý gửi gắm trong từng thớ gỗ. Yêu nghề, say nghề và luôn mong muốn có một lớp thế hệ tiếp nối, nhiều năm nay, anh luôn nỗ lực phối hợp với chính quyền và trường tiểu học của địa phương nhằm giới thiệu, “truyền lửa” cho các em nhỏ với hy vọng nghề truyền thống Thiết Úng của cha ông sẽ không bị mai một.
































