Nghề 'check xe' cũ: Việc nhẹ lương cao nhưng rủi ro cũng lắm

Theo bối cảnh thị trường ô tô phát triển mạnh mẽ, việc kiểm tra, đánh giá xe ô tô cũ, hay còn gọi là "check xe", đang dần trở thành một nghề khá phổ biến. Đa số thợ check xe là những chuyên gia có kiến thức và kinh nghiệm trong lĩnh vực ô tô, giúp người mua xác định được đúng chất lượng và tình trạng thực tế của một chiếc xe đã qua sử dụng.

Họ là những người đóng vai trò quan trọng trong thị trường xe hơi cũ hiện nay, đảm bảo người mua không bị "qua mặt" bởi những hỏng hóc hay "mông má", hoặc định giá chiếc xe về với đúng giá trị thật.

Check xe là một nghề không chính thức nhưng khá phổ biến tại thị trường ô tô đã qua sử dụng hiện nay. Ảnh minh họa: Hoàng Hiệp

Việc nhẹ lương cao

Kỹ sư ô tô Nguyễn Trung K. - giám đốc một công ty chuyên về sửa chữa và mua bán ô tô ở quận Cầu Giấy (Hà Nội) cách đây 15-20 năm chỉ "thuần" là một người sửa xe. Nhờ kiến thức được học cùng kinh nghiệm "qua tay" sửa chữa và mua bán hàng trăm chiếc xe đã qua sử dụng, anh K. thường xuyên được anh em bạn bè, hàng xóm, thậm chí cả người mới quen biết nhờ đi check xe hộ trước khi họ quyết định "xuống tiền".

Đôi khi, người thân có thể sẵn sàng bỏ ra cả tỷ đồng chỉ vì một cái "gật đầu" của anh khi dẫn đi kiểm tra một chiếc xe nào đó. Ngược lại, dù rất thích và muốn mua xe ngay nhưng khách hàng vẫn lăn tăn và quyết định tìm mua chiếc khác nếu anh K. cảm thấy "có vấn đề".

"Đầu tiên, tôi làm điều này hoàn toàn miễn phí vì chỉ muốn hỗ trợ anh em bạn bè mua được xe tốt, phù hợp. Tuy nhiên, sau một thời gian, mọi người mua được xe ưng ý lại đưa cho một ít tiền để cảm ơn, coi như trả công sức và thời gian mình đi cùng họ. Số tiền không nhiều, khoảng 500 nghìn đến 1 triệu nhưng mình thấy đây cũng là những đồng tiền chính đáng nên vui vẻ nhận", anh K. chia sẻ với VietNamNet.

Cũng theo anh K., có thời điểm anh kiếm được đến 10-15 triệu mỗi tháng chỉ nhờ "bán nước bọt", tức là đi cùng khách hàng kiểm tra và chốt xe. Đây không phải là số tiền quá cao nhưng so với công sức bỏ ra thì khá hậu hĩnh.

Sau một thời gian, anh K. quyết định mở hẳn một showroom ô tô đã qua sử dụng cùng một gara để tiện cho việc kiểm tra, bảo dưỡng các dòng xe cũ. Đồng thời, cơ sở của anh có luôn cả dịch vụ "check car" cho những người quan tâm. Giá mỗi lần kiểm tra như vậy rơi vào khoảng 1-2 triệu đồng tùy dòng xe và địa điểm. Đổi lại, khách hàng nhận được sự yên tâm khi quyết định tậu xế cưng.

Tại Hà Nội, nghề check xe cũ đang dần trở thành một lĩnh vực thú vị và được nhiều người trẻ lựa chọn. Nhiều trung tâm kiểm tra xe cũng đã ra đời, cung cấp dịch vụ nhanh chóng cho khách hàng. Ảnh: Hoàng Hiệp

Theo anh K., đặc điểm đầu tiên của nghề check xe là cần kiến thức khá sâu về ô tô cũng như các dòng xe. Họ cần nắm được cấu tạo hoạt động của các bộ phận trên xe, từ động cơ, hộp số đến hệ thống khung gầm, điện, nội thất,... để bắt được bệnh của những chiếc xe cũ nếu có.

Tiếp đến là sự tỉ mỉ và chính xác. Thợ check xe phải có khả năng phân tích, đánh giá tình trạng của xe một cách cẩn thận, từ ngoại thất, nội thất, máy móc cho đến hệ thống điện và các tính năng an toàn của xe, sau đó đối chiếu với những xe cùng đời, cùng phiên bản và giá tiền để có sự so sánh.

Ngoài kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm thực tiễn, người check xe cần phải có sự tinh tế và nhạy cảm về giá cả thị trường cũng như những vấn đề riêng của chủ xe để tư vấn cho "khổ chủ" mức giá phù hợp nhất. Họ cũng cần biết cách truyền đạt những điểm mạnh và điểm yếu của chiếc xe cụ thể một cách khéo léo, hợp tình hợp lý để người mua có thể đưa ra quyết định sáng suốt.

...nhưng rủi ro cũng lắm

Nghề check xe cũ đang dần trở thành một lĩnh vực thú vị và được nhiều người trẻ lựa chọn. Tuy nhiên, câu chuyện xoay quanh những câu chuyện về nghề nghiệp cũng thú vị không kém.

Rất nhiều thợ check xe lão luyện cũng từng gặp phải những tình huống dở khóc dở cười khi kiểm tra xe. Chẳng hạn, có những chiếc xe đã được "tút tát" quá mức, với lớp sơn bóng bẩy nhưng nội thất bên trong lại mòn vẹt, nhuốm mùi ẩm mốc hoặc có dấu hiệu bị ngập nước. Hay những chiếc xe "hoàn lương" bị tua công tơ mét còn 1/4 nhưng rao bán với giá "nữ sử dụng ít".

Chia sẻ thêm về nghề check xe, anh Nguyễn Trung K. cho biết, đây hoàn toàn không phải là "việc nhẹ lương cao" như mọi người nghĩ mà cần đánh đổi bằng thời gian, thậm chí những "tai nạn" mà giá phải trả không chỉ bằng tiền.

"Cách đây gần 10 năm, đi xem chiếc Toyota Vios giúp cậu em họ bên vợ vào lúc trời nhá nhem tối. Dù phát hiện chiếc xe đã bị va chạm nhẹ và khá 'già xe' nhưng thấy máy móc gầm bệ vẫn chắc chắn, tôi 'gật đầu" để cậu em đặt cọc mua xe. Nhưng sau khi dùng một thời gian mới thấy xe có nhiều vấn đề, trong đó phát hiện từng chạy dịch vụ và công tơ mét bị tua khá nhiều, lúc bán cậu em họ phải chịu lỗ 50 triệu sau vài tháng sử dụng. Phía họ hàng bên vợ tôi cứ nói ra nói vào mãi là do tôi 'xúi dại' nên mới mua phải chiếc xe này, tôi không biết giấu mặt vào đâu", anh K. kể.

Theo anh K., xe đã qua sử dụng hiện nay rất đa dạng về chủng loại, chất lượng và đa số khá hiện đại. Ngoài ra, công nghệ mông má xe cũ gặp lỗi ngày càng tinh vi, điều này đòi hỏi cánh thợ check xe luôn phải cập nhật, nâng cao trình độ và có đánh giá chính xác, chi tiết nhất.

Ngoài ra, "đạo đức nghề nghiệp" cũng là vấn đề mà anh K. nhắc tới khi nói về nghề này.

"Nhiều anh em bây giờ mang tiếng đi check xe thuê cho khách hàng nhưng lại móc nối cả với người bán, cố tình nói tốt về chiếc xe để nhanh giao dịch, trong khi biết thừa xe này gặp những vấn đề gì. Nếu xe ngon thật mà sau khi mua bán nhanh chóng, người bán 'gia lộc' thì không nói làm gì, nhưng nếu cố tình nói sai sự thật về chiếc xe mà vẫn 'ăn tiền' của cả 2 bên thì là thiếu trung thực và không có đạo đức nghề nghiệp", anh K. chia sẻ thêm.

Hoàng Hiệp