Ngày hội hạ tầng 19/8 - Mở lối phát triển, mở đường tăng trưởng

Hôm nay (19/8) trên khắp mọi miền Tổ quốc long trọng tổ chức Lễ khánh thành, khởi công 250 dự án trên địa bàn 34 tỉnh, thành phố, với tổng mức đầu tư 1,28 triệu tỷ đồng. Đây đều là những công trình quan trọng, có ý nghĩa chiến lược; không chỉ là thành quả của sự nỗ lực, chung tay vượt khó, mà còn là biểu tượng của khát vọng phát triển, ý chí vươn lên của toàn dân tộc. Đặc biệt, đây cũng là minh chứng sinh động cho thành tựu phát triển hạ tầng đất nước với nhiều công trình tiêu biểu, then chốt, đóng vai trò “đi trước mở đường”, thể hiện quyết tâm của Đảng, Nhà nước và nhân dân trong việc xây dựng Tổ quốc Việt Nam giàu mạnh, văn minh, hiện đại. Để làm rõ hơn ý nghĩa, tác động lan tỏa cũng như những vấn đề đặt ra để bảo đảm chất lượng, tiến độ và hiệu quả các công trình, phóng viên TTXVN đã phỏng vấn lãnh đạo Bộ Xây dựng cùng các chuyên gia trong ngành.

*Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh: Đột phá hạ tầng, bứt phá tăng trưởng

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh phát biểu tại buổi lễ Lễ khởi công, khánh thành 250 công trình tiêu biểu trên cả nước chào mừng Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Ảnh: Quốc Khánh - TTXVN

Giai đoạn 2021-2025, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng đã được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm và xác định là một trong những đột phá chiến lược để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường đảm bảo an ninh, quốc phòng.

Về đường bộ, nhiều dự án cao tốc, nâng cấp, cải tạo các tuyến Quốc lộ, đường ven biển đã được đầu tư đồng bộ, kết nối giao thông khu vực và cả nước. Từ đầu năm 2025 đến nay, đã hoàn thành 455 km, nâng tổng số chiều dài cao tốc đưa vào khai thác lên khoảng 2.476km; dự kiến từ nay đến cuối năm, sẽ phấn đấu hoàn thành thêm khoảng 700 km, hướng tới mục tiêu 3.000 km vào cuối 2025 và 5.000 km vào năm 2030.

Cùng đó, hệ thống đường ven biển đã đưa vào khai thác 1.397 km, đang triển khai thi công 633 km, đang dần hoàn thành mục tiêu 2.838 km đường bộ ven biển. Hôm nay, trên cả nước khởi công 6 dự án cao tốc dài 364 km và nâng cấp, mở rộng nhiều dự án đường bộ khác; đặc biệt là khởi công tuyến cao tốc từ Cà Mau đi Đất Mũi là mảnh ghép cuối cùng trên trục Bắc - Nam...

Việt Nam có hơn 3.260 km bờ biển và mạng lưới sông ngòi dày đặc là tiềm năng rất lớn để phát triển kinh tế biển và vận tải thủy. Nhiều công trình trọng điểm đã được triển khai như: Cảng Cái Mép - Thị Vải, Lạch Huyện, luồng Sông Hậu, kênh Chợ Gạo, xúc tiến đầu tư cảng Cần Giờ, Nam Đồ Sơn… góp phần phát triển logistics, giảm chi phí. Việc khởi công các cảng Hòn Khoai, Bãi Gốc là bước đi chiến lược, phục vụ phát triển kinh tế, bảo đảm quốc phòng, an ninh và góp phần thực hiện hoàn thành Nghị quyết số 36-NQ/TW về chiến lược phát triển kinh tế biển.

Đối với đường sắt đã đưa vào khai thác 2 dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông, Bến Thành - Suối Tiên và đoạn Nhổn - Kim Mã, từng bước hiện đại hóa đô thị. Việc khởi công các dự án Khu tái định cư phục vụ Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đều là các dự án hết sức quan trọng, tạo tiền đề để các dự án đường sắt tốc độ cao triển khai đáp ứng tiến độ.

Với lĩnh vực hàng không, việc hoàn thành nhiều dự án hàng không trọng điểm như mở rộng cảng Tân Sơn Nhất, Nội Bài… và đặc biệt là cảng Long Thành đang được nỗ lực triển khai nhằm cơ bản hoàn thành trong năm 2025 và tiếp tục khởi công cảng Gia Bình (cấp 4E), Nhà ga T2 Cát Bi, mở rộng cảng Cà Mau…

Đáng chú ý, hôm nay đã khánh thành Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia đạt top 10 thế giới là công trình có kết cấu siêu trường, siêu trọng, thời gian thi công chỉ hơn 10 tháng do Vingroup đầu tư, cùng nhiều công trình tiêu biểu thuộc nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, năng lượng, văn hóa, giáo dục…, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.

Đa số công trình khánh thành đều được triển khai trong bối cảnh vô cùng khó khăn, chịu tác động nặng nề bởi đại dịch COVID-19, biến động giá vật liệu… Quán triệt tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ: “tất cả phải cùng đồng lòng vì mục tiêu chung, vì lợi ích của nhân dân, của quốc gia, dân tộc”; “lợi ích hài hòa, khó khăn chia sẻ”, ngành xây dựng xác định phải quyết tâm hoàn thành các dự án, đó là danh dự, là trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Các công trình được khởi công, khánh thành dịp này không chỉ là biểu tượng của sự phát triển, mà còn là lời cam kết về tương lai; cùng nhau đặt thêm những viên gạch vững chắc vào nền móng tạo dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, văn minh trong giai đoạn tới.

*PGS. TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam: Cao tốc mở đường, kinh tế mở lối

PGS. TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam. Ảnh: Diệp Anh/Bnews/Vnanet.vn

Trong những năm qua, các dự án, công trình hạ tầng trọng điểm được khởi công, hoàn thành đã trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội đất nước và các địa phương. Hạ tầng trong đó bao gồm hạ tầng giao thông mở ra không chỉ kết nối vùng miền mà còn tạo ra cơ hội thu hút đầu tư, phát triển thương mại, du lịch, góp phần nâng cao đời sống nhân dân.

Ngày 19/8/2025, việc khánh thành và khởi công đồng loạt 250 dự án, công trình trọng điểm mang nhiều ý nghĩa đặc biệt. Nhất là trong bối cảnh đất nước đang diễn ra nhiều sự kiện chính trị quan trọng, trong đó kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2025).

Đặc biệt, việc hàng loạt cao tốc đang nên vóc nên hình đã thực sự trở thành động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, tạo kết nối và lan tỏa của sức mạnh hạ tầng. Câu chuyện cao tốc mở đường, kinh tế mở lối đã thành hiện thực, mà Dự án đầu tư tuyến cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh - Giai đoạn 2 được khởi công hôm nay là minh chứng thuyết phục.

Tại một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn như Cao Bằng, cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh - Giai đoạn 2 chính là tuyến đường cao tốc huyết mạch mở lối cho Cao Bằng và các tỉnh miền núi phía Bắc giải phóng tiềm năng, tạo ra không gian phát triển mới cho kinh tế cửa khẩu, dịch vụ logistics và giao lưu thương mại biên giới.

Bên cạnh đó, cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh còn là minh chứng cho năng lực của doanh nghiệp tư nhân lớn trong việc làm chủ những dự án lớn, phức tạp. Công trình này hoàn thành sẽ trở thành điểm nhấn quan trọng, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, đưa Việt Nam tiến nhanh hơn trong kỷ nguyên hội nhập và vươn mình.

*Ông Bùi Đức Hưng, nguyên Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính (Bộ Xây dựng): Bước đột phá mở đầu Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Ông Bùi Đức Hưng, nguyên Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính (Bộ Xây dựng). Ảnh: Thu Hằng/Bnews/Vnanet.vn

Hôm nay, trên cả nước đồng loạt khởi công 250 công trình, dự án lớn, trọng điểm đủ điều kiện triển khai về mặt đảm bảo nguồn vốn, công nghệ, nhân công và năng lực quản lý; trong đó chủ yếu là các công trình hạ tầng cơ sở, năng lượng, khu công nghiệp, khu đô thị mới. Đây là sự kiện đặc biệt quan trọng không chỉ có ý nghĩa đặc biệt chào mừng 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 – 2/9/2025), chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, mà còn có ý nghĩa đột phá trong giai đoạn mở đầu Kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Việc đầu tư các công trình kết cấu hạ tầng, năng luợng, khu công nghiệp, khu đô thị mới là một trong 3 khâu đột phá đã được Đảng và Nhà nước xác định, đã trở thành sức mạnh vật chất thật sự đủ mạnh, làm nền tảng cho sự phát triển các ngành kinh tế - xã hội của đất nước.

Với tổng giá trị ước tính khoảng gần 1,3 triệu tỷ đồng, dưới góc độ kinh tế vĩ mô, đây là đợt tổng cầu (chi đầu tư) – kích cầu chưa từng có, tạo ra giá trị GDP thêm khoảng 18% trong năm 2025 và hơn 20% trong các năm tiếp theo. Việc này đồng thời kéo theo tổng cung tín dụng, hay đồng nghĩa với việc tăng trưởng kinh tế, tăng thêm hàng triệu việc làm xã hội, đảm bảo hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội.

Công trình cầu vượt nối vào cửa Tây hầm Đông Khê trên tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh đang thành hình. Ảnh: Diệp Anh/Bnews/Vnanet.vn

Tuy vậy, việc khởi công các công trình dự án mới là bước đầu thể hiện quyết tâm chính trị của Đảng và Nhà nước. Để việc triển khai thực hiện công trình dự án đảm bảo chất lượng, tiến độ, hiệu quả và an toàn, bên cạnh việc các chủ đầu tư, nhà thầu phải chuẩn bị kỹ lưỡng, đầy đủ các yếu tố cơ bản về thiết bị, công nghệ, nhân công, tiền vốn và các giải pháp quản lý tiên tiến, hiện đại, tối ưu…, cơ quan quản lý Nhà nước cần hoàn thiện thể chế quản lý phù hợp.

Kinh nghiệm từ việc quản lý các công trình trọng điểm, áp dụng cơ chế đặc thù, Nhà nước cần xây dựng và ban hành các quy định quản lý phù hợp với từng loại công trình dự án, theo hướng quy định khung và xác định rõ những việc không được làm để các chủ đầu tư và nhà thầu chủ động và tự chịu trách nhiệm theo điều kiện, năng lực của mình.

Việc phân cấp, phân quyền quản lý cần tương xứng giữa trình độ, năng lực quản lý với quy mô và tính chất dự án, công trình. Phân cấp, phân quyền khi không phù hợp trình độ, năng lực, quản lý thì nhanh, hóa chậm. Bởi trên thực tế, việc tổ chức thực hiện công trình dự án luôn luôn phát sinh những công việc ngoài dự kiến, không nên hình sự hóa các quan hệ kinh tế trong quá trình thực hiện công trình, dự án có những rủi ro ngoài ý muốn trong quá trình tổ chức thực hiện; cần có cơ chế bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm để họ yên tâm làm việc.

Thu Hằng - Diệp Anh/Bnews/Vnanet.vn