Ngày Chiến thắng và những con số đáng nhớ

Ngày đáng nhớ

Nga kỷ niệm Ngày Chiến thắng theo Luật Liên bang do Tổng thống Nga Boris Yeltsin ký vào ngày 13 tháng 3 năm 1995. Ban đầu, ngày này được ấn định bởi một sắc lệnh của Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô ký ban hành ngày 8 tháng 5 năm 1945.

Trong năm 1945-1947, đó là một ngày nghỉ và sau đó được tuyên bố là một ngày làm việc (theo sắc lệnh của Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô ngày 23 tháng 12 năm 1947) và vào năm 1965 nó lại trở thành một ngày nghỉ (theo sắc lệnh của Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao Liên Xô ngày 25 tháng 4 năm 1965).

Lễ diễu binh Ngày Chiến thắng. (Ảnh: TASS)

Lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng được quy định trong Luật Liên bang ngày 19 tháng 5 năm 1995 "Về việc ghi nhớ chiến thắng của nhân dân Liên Xô trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại 1941-1945". Theo luật này, các cuộc diễu hành quân sự liên quan đến vũ khí và thiết bị quân sự và pháo hoa pháo binh được tổ chức vào ngày 9 tháng 5 tại Moscow, các thành phố anh hùng và các thành phố có trụ sở của các quân khu, hạm đội, quân đội vũ khí kết hợp và hạm đội Caspian.

Ngoài ra, các đám rước lễ hội, tụ họp và lễ tiếp được tổ chức trên khắp nước Nga vào ngày 9 tháng 5 để tôn vinh các cựu chiến binh của Chiến tranh Vệ quốc 1941-1945.

Các cuộc diễu hành quân sự đã được tổ chức trên Quảng trường Đỏ Moscow từ năm 1995 và có sự tham gia của các thiết bị quân sự hạng nặng kể từ năm 2008.

Vào năm 2020, tất cả các sự kiện lễ hội ở Moscow đã bị hoãn lại hoặc chuyển sang hình thức trực tuyến do đại dịch Covid-19, ngoại trừ màn trình diễn máy bay và pháo hoa. Cuộc diễu hành quân sự trên Quảng trường Đỏ của Moscow năm 2020 đã diễn ra vào ngày 24 tháng 6.

Trong năm 2023-2024, các cuộc diễu hành Ngày Chiến thắng ngày 9 tháng 5 đã bị hủy bỏ ở một số khu vực của Nga vì lý do an ninh. Cuộc diễu hành quân sự trên Quảng trường Đỏ Moscow vào ngày 9/5/2024 có sự tham gia của hơn 9.000 binh sĩ (bao gồm một đơn vị diễu hành gồm khoảng 1.000 chiến sĩ của chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine), 75 hệ thống vũ khí và máy bay chiến đấu.

27 triệu người thương vong trong chiến tranh

Liên Xô đã mất khoảng 27 triệu người trong Chiến tranh Vệ quốc (40% tổng số thiệt hại về người trong Thế chiến II), với số người chết chiếm phần lớn trong những tổn thất này.

Theo dữ liệu của Ủy ban Nhà nước đặc biệt về thành lập và điều tra các hành động tàn bạo của quân xâm lược phát xít Đức, quân đội Đức đã phá hủy toàn bộ hoặc một phần hơn 1.700 thành phố và thị trấn, hơn 70.000 làng mạc và khu định cư ở Liên Xô. Thiệt hại trực tiếp cho đất nước và người dân lên tới 679 tỷ rúp (theo giá trị đồng rúp năm 1941).

11.657 Anh hùng Liên Xô

Tổng cộng có 11.657 người đã được trao tặng danh hiệu Anh hùng Liên Xô vì những cống hiến trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại (3.051 người trong số họ được truy tặng), trong đó có 95 phụ nữ và 44 công dân nước ngoài.

Trong số này, 159 người đã được trao tặng danh hiệu này hai lần, trong đó có 154 người đã nhận được giải thưởng này hai lần, ba người được trao giải thưởng này ba lần (phi công chiến đấu Ivan Kozhedub và Alexander Pokryshkin và chỉ huy quân sự Semyon Budyonny) và hai người được trao tặng bốn lần (Tư lệnh quân sự Georgy Zhukov và Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương CPSU Leonid Brezhnev). Chuyên gia lặn, Đại úy hạng 3 Leonid Solodkov trở thành Anh hùng cuối cùng của Liên Xô vào ngày 24 tháng 12 năm 1991.

Tính đến ngày 8 tháng 5 năm 2025, luật sư kiêm chính khách Liên Xô Boris Kravtsov (Moscow) là người cuối cùng còn sống trong số những Anh hùng Liên Xô được trao danh hiệu này trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại.

7.000 cựu chiến binh

Theo dữ liệu của Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrey Belousov, có khoảng 7.000 cựu chiến binh của Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại đang sống ở Nga tính đến đầu năm 2025.

Theo luật, việc công nhận cựu chiến binh đã mở rộng cho các làm việc tại hậu phương, góa phụ của những người tham gia chiến tranh, cựu tù nhân trại tập trung, cư dân của Leningrad (hiện tại là St. Petersburg) và Sevastopol bị bao vây, và cả cư dân của Stalingrad bị bao vây (hiện tại là Volgograd) đã được công nhận là cựu chiến binh vào tháng 4 năm 2023.

Lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng

Lần đầu tiên, kỷ niệm 20 năm Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại được tổ chức rộng rãi ở Liên Xô là vào năm 1965. Sau đó, các sự kiện lễ hội quy mô lớn cũng được tổ chức ở Liên Xô vào năm 1975 và 1985.

Những Ngày Chiến thắng không phải năm chẵn được tổ chức khiêm tốn hơn và lễ kỷ niệm chỉ giới hạn trong một buổi lễ tại Điện Kremlin. Đại diện của những người đứng đầu các nước xã hội chủ nghĩa và những người đứng đầu các đảng Cộng sản và cánh tả nước ngoài được mời tham dự những lễ kỷ niệm vào năm chẵn. Năm 1975, đại diện của các quốc gia liên minh chống Hitler đã được mời.

Các cuộc diễu hành quân sự đã được Nga tổ chức tại Quảng trường Đỏ Moscow từ năm 1995 và kể từ năm 2008 có sự tham gia của các thiết bị quân sự hạng nặng.

Nga vẫn giữ truyền thống mời các nguyên thủ quốc gia nước ngoài đến dự lễ kỷ niệm Chiến thắng, ngoại trừ năm 2000.

Quỳnh Trâm