Ngày 19/3/1975, huyện Hải Lăng – vùng đất cuối cùng của Quảng Trị được giải phóng
Khoảng 18h ngày 19/3/1975, huyện Hải Lăng – vùng đất cuối cùng của tỉnh Quảng Trị được giải phóng. Đây cũng là cột mốc quan trọng trong chiến dịch tiến công của quân giải phóng trên mặt trận Trị - Thiên.
Cách đây tròn 50 năm, chớp thời cơ địch suy yếu, quân và dân ta đã tiến công giải phóng hoàn toàn tỉnh Quảng Trị vào ngày 19/3/1975.
Đầu tháng Ba năm 1975, quân Giải phóng nổ súng tiến công địch trên mặt trận Trị -Thiên. Đây là hướng phối hợp quan trọng với chiến trường chủ yếu Tây Nguyên và sẵn sàng phát triển khi thời cơ đến.
Cục diện chiến trường lúc đó, vùng giải phóng Quảng Trị chiếm hơn 2/3 diện tích tỉnh đã được nối liền với hậu phương miền Bắc sau Hiệp định Paris năm 1973, khu vực địch kiểm soát được quân đội VNCH coi như tiền đồn trong tuyến phòng thủ phía Bắc.

Du kích và bộ đội tiến công địch ở Quảng Trị. (Ảnh: Tư liệu)
Trong bối cảnh quân Giải phóng liên tục gây sức ép và giành thắng lợi liên tiếp trên chiến trường Tây Nguyên cùng những quyết định sai lầm về tái phối trí lực lượng của chính quyền VNCH đã khiến quân địch ở Trị - Thiên suy yếu và rơi vào trạng thái hoang mang cực độ.
Thực hiện chỉ thị của Bộ Chính trị về việc chớp thời cơ giải phóng miền Nam trong năm 1975, Thường vụ Khu ủy và Quân khu ủy Trị - Thiên hạ quyết tâm giải phóng hoàn toàn tỉnh Quảng Trị.
Đêm 18 rạng sáng ngày 19/3/1975, quân và dân ta đồng loạt tiến công tuyến phòng thủ của quân đội VNCH ở Quảng Trị. Quân giải phóng tập kích các cao điểm 122, 180, 90, áp chế trận địa pháo của địch ở Dốc Dầu, Tân Điền. Du kích địa phương tiến công truy kích địch ở các điểm cao 235, 367, 222, động Ông Do. Nhân dân nổi dậy chiếm trụ sở chính quyền địch ở cơ sở.
Khoảng 18h ngày 19/3/1975, huyện Hải Lăng – vùng đất cuối cùng của tỉnh Quảng Trị được giải phóng. Đây cũng là cột mốc quan trọng trong chiến dịch tiến công của quân giải phóng trên mặt trận Trị - Thiên.
Ngay sau khi giải phóng toàn tỉnh Quảng Trị, buộc địch lùi về lập tuyến phòng ngự mới ở nam sông Mĩ Chánh, ngày 20/3, Bộ Tổng tư lệnh, Quân khu Trị - Thiên và Quân đoàn 2 đã thống nhất kế hoạch giải phóng hoàn toàn Thừa Thiên - Huế.
Tiếp nối chiến thắng ở Quảng Trị, quân và dân ta đã giải phóng Huế ngày 26/3. Sau đó, Đà Nẵng được giải phóng ngày 29/3. Từ một hướng phối hợp quan trọng, quân Giải phóng ở mặt trận Trị - Thiên đã tận dụng triệt để thời cơ tiến công địch và giành thắng lợi to lớn.