Ngành ngân hàng đối mặt rủi ro an ninh mạng gia tăng khi thanh toán số bùng nổ

Đến quý III/2025, nhiều ngân hàng đạt tỷ lệ trên 95% giao dịch thực hiện trên kênh số. Hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý trung bình hơn 41 triệu giao dịch/ngày. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng xử lý giá trị giao dịch thanh toán bình quân hơn 1,55 triệu tỷ đồng/ngày.

Song song với sự phát triển mạnh mẽ về thanh toán số, ngành ngân hàng đã chú trọng đến công tác an ninh, an toàn hệ thống thông tin để bảo đảm phát triển bền vững.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, môi trường an ninh mạng toàn cầu có nhiều diễn biến phức tạp đặt ra nhiều rủi ro và thách thức mới đối với việc bảo đảm an ninh, an toàn thông tin.

Tại Hội thảo “Bảo vệ an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số” do Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia phối hợp với Ngân hàng Nhà nước tổ chức sáng 23/12 tại Hà Nội, ông Phan Thái Dũng - Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, NHNN - đã chỉ ra các rủi ro, thách thức mới.

Đó là các nhóm tội phạm mạng có tổ chức gia tăng các hoạt động tấn công có chủ đích nhằm vào các hệ thống tài chính - ngân hàng; tin tặc không ngừng khai thác các điểm yếu tiềm ẩn trong hạ tầng công nghệ thông tin trên toàn cầu, đồng thời phát triển các kỹ thuật tấn công mới, tinh vi hơn.

Đáng chú ý, việc mua bán, trao đổi công cụ tấn công mạng trên các thị trường ngầm làm gia tăng mức độ rủi ro chung đối với an ninh, an toàn thông tin của các hệ thống thông tin quan trọng.

Các diễn giả chia sẻ tại hội thảo.

Bên cạnh đó, nguy cơ an ninh, an toàn thông tin từ chuỗi cung ứng và bên thứ ba (bao gồm các nhà cung cấp giải pháp, dịch vụ CNTT và các đối tác có kết nối hệ thống) ngày càng được ghi nhận là một thách thức cần được quản lý chặt chẽ, nhằm phòng ngừa khả năng bị lợi dụng làm điểm trung chuyển hoặc bàn đạp tấn công.

“Đặc biệt, theo cảnh báo của cơ quan chức năng, hoạt động lừa đảo trên không gian mạng nhằm chiếm đoạt tài sản của khách hàng vẫn diễn biến phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, các tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán và người sử dụng trong công tác phòng ngừa, tuyên truyền và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của khách hàng”, ông Phan Thái Dũng nói.

Theo Trung tướng Nguyễn Minh Chính, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, các mô hình ngân hàng số, thanh toán số, tài chính số và thị trường tài sản số đang mở ra nhiều cơ hội mới cho phát triển, đặc biệt các chính sách tài chính của Việt Nam mới được công bố đã tạo điều kiện đổi mới sáng tạo và nâng cao chất lượng dịch vụ cho người dân, doanh nghiệp.

Tuy nhiên, cùng với cơ hội là những thách thức rất rõ ràng về an ninh mạng, an toàn thông tin, đặc biệt là các nguy cơ lừa đảo, gian lận công nghệ cao ngày càng tinh vi, phức tạp và có yếu tố xuyên biên giới.

“Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu cấp thiết rằng phát triển phải đi đôi với bảo đảm an ninh, an toàn. An ninh tài chính trong kỷ nguyên số không chỉ là câu chuyện kỹ thuật hay nghiệp vụ, mà là vấn đề gắn trực tiếp với niềm tin của người dân, sự ổn định của thị trường và an ninh, an toàn của nền kinh tế quốc gia”, ông nhấn mạnh.

Theo Trung tướng Nguyễn Minh Chính, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã nhấn mạnh yêu cầu phát triển nhanh, bền vững đi đôi với bảo đảm an ninh, an toàn không gian mạng, coi đây là điều kiện nền tảng để xây dựng niềm tin số và chủ quyền số quốc gia.

Trên tinh thần đó, Luật An ninh mạng năm 2025, được Quốc hội thông qua ngày 10/12/2025, đã tạo lập khuôn khổ pháp lý thống nhất, đồng bộ cho việc bảo vệ an ninh, an toàn không gian mạng.

Tuy nhiên, từ chủ trương, chính sách đến thực tiễn luôn có độ trễ. Trung tướng Nguyễn Minh Chính cho rằng vấn đề đặt ra hiện nay không chỉ có luật, có công nghệ, mà là làm thế nào để các chủ thể cùng đồng hành, cùng chia sẻ trách nhiệm, hình thành cơ chế phối hợp hiệu quả giữa cơ quan quản lý nhà nước, lực lượng chức năng, hệ thống ngân hàng - tài chính, doanh nghiệp công nghệ và cộng đồng người sử dụng dịch vụ số.