Ngành F&B Trung Quốc chao đảo: Gần 3 triệu nhà hàng, quán ăn đóng cửa, lợi nhuận lao dốc 88%

Thị trường 'thanh lọc' khốc liệt

Thị trường F&B Trung Quốc, từng được xem là mảnh đất màu mỡ, đang chứng kiến một làn sóng đóng cửa trên diện rộng. Theo dữ liệu từ cơ quan đăng ký doanh nghiệp Qichacha do Reuters tổng hợp, tính đến tháng 3/2025, có gần 3 triệu nhà hàng, quán cà phê và các cơ sở dịch vụ ăn uống khác đã phải rút khỏi thị trường chỉ trong vòng một năm. Đây là con số kỷ lục, phản ánh một cuộc "thanh lọc" khốc liệt.

Tại các trung tâm kinh tế như Bắc Kinh, Thượng Hải hay Quảng Châu, tỷ lệ đóng cửa hàng tháng dao động ở mức 10-15%. Tuổi thọ trung bình của một nhà hàng mới mở ngày càng bị rút ngắn, nhiều cơ sở chỉ tồn tại được dưới một năm.

Thực tế này được thể hiện rõ qua công việc của An Dawei, một thương lái chuyên thu mua thiết bị nhà bếp cũ. Ông cho biết mỗi tháng công ty của ông phải tháo dỡ khoảng 200 nhà hàng, một con số tăng 270% so với năm 2024. Ông An chia sẻ với Reuters rằng việc mở một nhà hàng đối với người bình thường vào thời điểm này gần như chắc chắn sẽ thất bại.

Ngay cả những địa điểm đắc địa cũng không tránh khỏi ảnh hưởng. Một tiệm bánh nằm trong khu vực Công viên Olympic Bắc Kinh, dù có vị trí tốt, vẫn phải đóng cửa sau 14 tháng hoạt động vì chi phí thuê mặt bằng lên tới 50.000 Nhân dân tệ mỗi tháng trong khi lượng khách không đủ để bù đắp. Tình hình kinh doanh ảm đạm khiến tăng trưởng doanh thu của ngành thực phẩm và đồ uống Trung Quốc giảm xuống chỉ còn 5,3% trong năm 2024, một sự sụt giảm đáng kể so với mức tăng trưởng 20,4% của năm 2023.

Vòng xoáy triệt tiêu lợi nhuận

Sự sụp đổ hàng loạt của các nhà hàng, quán ăn xuất phát từ nhiều nguyên nhân cộng hưởng. Sau đại dịch, nhiều lao động từ các ngành bất động sản, công nghệ và giáo dục bị mất việc đã chuyển hướng sang kinh doanh ăn uống. Điều này tạo ra một làn sóng mở cửa hàng ồ ạt, khiến thị trường nhanh chóng trở nên bão hòa và cạnh tranh trở nên gay gắt hơn bao giờ hết.

Để tồn tại và thu hút khách hàng, các cửa hàng buộc phải lao vào cuộc chiến về giá. Các nền tảng giao đồ ăn trực tuyến như Meituan và Ele.me trở thành mặt trận chính, nơi các chương trình giảm giá, combo khuyến mãi diễn ra liên tục. Một số nhà hàng bán cà phê với giá chỉ 9,9 Nhân dân tệ (khoảng 35.000 VNĐ) hoặc một suất ăn cho 4 người với giá 99 Nhân dân tệ (khoảng 350.000 VNĐ). Cuộc đua giảm giá này đã bào mòn biên lợi nhuận của các chủ quán đến mức gần như bằng không. Dữ liệu cho thấy lợi nhuận ròng của toàn ngành đã giảm tới 88% trong nửa đầu năm 2024.

Trong khi doanh thu sụt giảm, các chi phí cố định như tiền thuê mặt bằng tại các thành phố lớn, chi phí nhân công và giá nguyên liệu đầu vào vẫn ở mức cao, tạo ra áp lực tài chính khổng lồ. Một quản lý nhà hàng nhượng quyền tại Bắc Kinh cho biết khách hàng hiện nay có xu hướng lựa chọn sản phẩm rẻ hơn dù chất lượng không bằng. Người tiêu dùng đang thắt chặt chi tiêu, ưu tiên các lựa chọn tiết kiệm như tự nấu ăn tại nhà thay vì ra ngoài.

Sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng này phản ánh một vấn đề lớn hơn của nền kinh tế: niềm tin của người dân đang suy giảm. Tỷ lệ thất nghiệp ở người trẻ tăng cao và tăng trưởng kinh tế chậm lại khiến người dân không còn sẵn sàng chi tiêu mạnh tay. Khi chi tiêu cho nhu cầu cơ bản như ăn uống bên ngoài bị cắt giảm, nó cho thấy một dấu hiệu đáng lo ngại về sức khỏe chung của nền kinh tế. Hệ quả trực tiếp là hàng triệu lao động trong ngành dịch vụ mất việc, gia tăng thêm áp lực cho xã hội.

Nam Phương (t/h)