Ngành công nghiệp ô tô châu Âu trong 'cơn bão' cạnh tranh

Hãng xe hơi Volkswagen của Đức đầu tháng 9-2024 công bố gây sốc rằng đang cân nhắc đóng cửa nhà máy tại nước này

Ngành công nghiệp ô tô châu Âu đang rơi vào thời kỳ khó khăn: số lượng ô tô bán ra ít hơn dự kiến và các mẫu xe điện (EV) mới đang phải vật lộn để giành được sự ủng hộ của khách hàng. Không chỉ nhà sản xuất ô tô lớn nhất châu lục Volkswagen đang phải đối mặt với nguy cơ đóng cửa nhà máy, nhà sản xuất ô tô Pháp Renault và tập đoàn ô tô 14 thương hiệu Stellantis của Ý cũng đang tồn đọng khá nhiều hàng.

Theo dữ liệu kinh doanh và công ty nghiên cứu Bloomberg Intelligence, 1/3 số nhà máy của các hãng sản xuất ô tô lớn tại châu Âu như BMW, Mercedes, Stellantis, Renault và Volkswagen đang hoạt động dưới công suất. Tình hình đặc biệt tồi tệ tại nhà máy Stellantis ở Mirafiori, Italia, nơi sản xuất xe Fiat 500e chạy hoàn toàn bằng điện. Sản lượng tại đó đã giảm hơn 60% trong nửa đầu năm 2024. Do cuộc khủng hoảng doanh số, việc sản xuất Fiat 500e sẽ bị dừng lại trong một tháng tại nhà máy ở Mirafiori. Trong khi đó, ngay cả nhà máy của hãng xe hơi hạng sang Audi tại Bỉ, nơi sản xuất mẫu xe Q8 e-tron, cũng đang đối mặt với nguy cơ bị đóng cửa.

Ông Carsten Brzeski - nhà kinh tế trưởng tại Ngân hàng ING của Hà Lan cho rằng, ngành công nghiệp ô tô châu Âu “đang trong quá trình chuyển đổi cơ cấu” và “xu hướng toàn cầu hướng tới khả năng di chuyển bằng điện nhiều hơn đang dẫn đến sự cạnh tranh lớn hơn”. Áp lực đối với các nhà sản xuất ô tô châu Âu đặc biệt lớn từ Trung Quốc. Bất chấp thuế quan của EU đối với xe điện, Trung Quốc vẫn quyết tâm tạo dựng chỗ đứng trên thị trường châu Âu. Để tránh thuế cao hơn đối với ô tô của mình, các nhà sản xuất như Geely, Chery, Great Wall Motor và BYD thậm chí còn có kế hoạch sản xuất ô tô điện tại các nhà máy của riêng họ ở châu Âu. Ông nói thêm rằng, một “quyết định đặc biệt đáng tiếc” là việc Chính phủ Đức đột ngột bãi bỏ trợ cấp xe điện vào cuối năm 2023.

Ông Hans-Werner Sinn, cựu Chủ tịch của Viện Ifo có trụ sở tại Munich, một trong những nhà kinh tế học nổi tiếng nhất của Đức, lập luận rằng, các chính sách như Thỏa thuận xanh của châu Âu, lệnh cấm động cơ đốt trong của EU từ năm 2035 và các tiêu chuẩn khí thải của xe ngày càng nghiêm ngặt đã làm đảo lộn hoàn toàn các điều kiện thị trường trong một thời gian tương đối ngắn. Điều này đã buộc ngành công nghiệp ô tô châu Âu phải chuyển đổi, khiến những công ty không thể điều chỉnh đủ nhanh phải đứng ngoài cuộc. Ông Sinn cũng cho biết, Trung Quốc và một phần là Pháp, đã coi việc tăng cường sản xuất xe điện là cơ hội để phá vỡ sự thống trị của các nhà sản xuất ô tô Đức trong công nghệ động cơ đốt trong. Tuy nhiên, tất cả các nhà sản xuất ô tô ở châu Âu sẽ coi Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chính vì hiện tại Trung Quốc đang hưởng lợi nhiều nhất từ quá trình chuyển đổi này.

Đối với nhà kinh tế trưởng Carsten Brzeski của ING, không còn nghi ngờ gì nữa, sự suy giảm của ngành công nghiệp ô tô ở Đức và châu Âu sẽ đe dọa đến sự thịnh vượng của khu vực. Chỉ riêng tại Đức, ngành ô tô, bao gồm các nhà cung cấp, nhà bán lẻ và các công ty khác phụ thuộc chiếm 7 - 8% sản lượng kinh tế hàng năm của đất nước.

Cũng có ý kiến trái chiều về kịch bản xảy ra tiếp theo. Ông Hans-Werner Sinn không chắc chắn lắm về khả năng vượt qua khủng hoảng của ngành công nghiệp này. Ông cho rằng, Volkswagen chỉ là nạn nhân ban đầu và sẽ còn nhiều hậu quả hơn nữa. Còn Frank Schwope, một chuyên gia trong ngành công nghiệp ô tô tại Đại học Khoa học Ứng dụng dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ (FHM) ở Hanover, Đức, tin chắc rằng, Volkswagen sẽ có thể vượt qua được tình trạng doanh số bán hàng sụt giảm hiện tại. Ông này lập luận, với lợi nhuận 22,6 tỷ euro vào năm 2023 và dự kiến là 20 tỷ euro trong năm nay, Ban quản trị của Volkswagen VW đã tạo ra một “kịch bản tận thế” nhằm mục đích kìm hãm yêu cầu tiền lương hiện tại và thúc đẩy các khoản trợ cấp mới của Nhà nước cho xe điện.

Theo DW

Yến Chi