Ngăn chặn mối đe dọa an ninh phi truyền thống

Cà Mau tiếp tục thực hiện hiệu quả kế hoạch của UBND tỉnh về Chiến lược khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050.

Theo UBND tỉnh, hiện nay BÐKH ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường. Cà Mau là một trong những địa phương được dự báo sẽ chịu tác động nghiêm trọng nhất của BÐKH và nước biển dâng; sạt lở bờ biển, bờ sông diễn ra ngày càng phức tạp; đặc điểm địa chất công trình được xếp vào loại yếu và rất yếu, dễ bị sụt lún, sạt lở nên việc xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng, xây dựng dân dụng rất tốn kém, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sản xuất của người dân.

Kịch bản BÐKH của Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng năm 2020 dự báo, tỉnh có 3 mặt tiếp giáp với biển (Ðông, Tây, Nam), nếu mực nước biển dâng 100 cm, sẽ có khoảng 79,62% diện tích có nguy cơ bị ngập, trong đó huyện Trần Văn Thời và Cái Nước có nguy cơ ngập cao nhất, với lần lượt là 93,28% và 89,01%. Tổng chiều dài các đoạn bờ biển của tỉnh sạt lở khoảng 187/254 km. Theo số liệu thống kê của ngành lâm nghiệp, giai đoạn 2011-2021, sạt lở bờ biển làm mất đất và rừng phòng hộ khoảng 5.250 ha (tương đương diện tích bình quân một xã của tỉnh).

Về môi trường nước, do mùa khô, nắng nóng kéo dài, dẫn đến thiếu hụt nguồn nước ngọt, người dân phải khai thác, sử dụng nguồn nước ngầm để thay thế. Tuy nhiên, nguồn nước ngầm đang bị suy giảm, cạn kiệt do việc khai thác quá mức nên một số nơi vẫn còn thiếu nước hợp vệ sinh để sản xuất, sinh hoạt. Ðồng thời, ô nhiễm nguồn nước ngày càng gia tăng, xuất phát từ nhiều nguyên nhân: hoạt động nuôi tôm siêu thâm canh tự phát, ngoài vùng quy hoạch, xả thải trực tiếp nước thải chưa qua xử lý ra môi trường; các cơ sở sơ chế thủy sản phân bố rải rác, không tập trung, gây khó khăn trong quản lý, kiểm soát xả thải; hộ chăn nuôi chưa áp dụng biện pháp xử lý chất thải hoặc có áp dụng nhưng chưa đạt yêu cầu.

Trên quan điểm “quy hoạch đi trước một bước”, tỉnh đầu tư hệ thống thủy lợi phục vụ theo từng tiểu vùng sản xuất. (Trong ảnh: Hệ thống thủy lợi vùng ngọt huyện Trần Văn Thời linh hoạt vận hành trong mọi điều kiện thời tiết).

Trong các mối đe dọa, tác động của BÐKH, môi trường là rõ nhất. Theo đó, tỉnh triển khai nhiều chương trình nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về BÐKH; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phòng chống thiên tai, nhằm chủ động về phương tiện, sẵn sàng lực lượng ứng cứu trong mọi tình huống khi có yêu cầu.

Công tác phòng ngừa và kiểm soát các nguồn gây ô nhiễm môi trường được quan tâm chỉ đạo, chú trọng đầu tư xây dựng nhà máy xử lý nước thải sinh hoạt tập trung tại TP Cà Mau, các đô thị và xử lý nước thải ở các khu công nghiệp, khu kinh tế. Ðẩy mạnh xã hội hóa hoạt động thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt, nhất là địa bàn nông thôn; đầu tư thu gom, xử lý triệt để chất thải rắn y tế; khuyến khích sử dụng các sản phẩm thân thiện môi trường...

Kinh tế phát triển nhanh, kéo theo nhiều vấn đề gây ảnh hưởng đến môi trường sinh thái. (Trong ảnh: Khu neo đậu tập trung vận chuyển vật liệu xây dựng trên sông Cái Tàu, xã Hồ Thị Kỷ, huyện Thới Bình).

Tỉnh đề ra mục tiêu đến năm 2025, Cà Mau có 95% hộ ở thành thị và 60% hộ ở nông thôn sử dụng nước sạch theo quy chuẩn; giải quyết cơ bản tình trạng thiếu nước sinh hoạt, nước cho sản xuất...

Ông Nguyễn Hoài An, Trưởng phòng Biển và Hải đảo, Sở Tài nguyên và Môi trường, cho biết: "Hệ sinh thái ven biển và quanh các đảo ngày càng bị suy giảm, ô nhiễm môi trường có chiều hướng tăng. Sự phát triển các khu công nghiệp ven biển, đô thị hóa khu vực ven biển, các hoạt động kinh tế, sinh hoạt của dân cư ven biển phát sinh nhiều rác thải, nhất là rác thải nhựa, làm ảnh hưởng lớn đến môi trường biển, hệ sinh thái ven biển, gián tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Trước thực trạng trên, tỉnh triển khai nhiều giải pháp tích cực, quyết tâm bảo vệ môi trường, hệ sinh thái biển đảo, trong đó có việc tỉnh vừa thành lập Khu bảo tồn biển 27.000 ha thuộc 10 đảo của 3 cụm đảo; thả 900 khối rạn nhân tạo tại biển Tây với 1,88 km2 nhằm tái tạo nguồn lợi thủy sản".

Cà Mau đang tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm khôi phục nguồn lợi thủy sản, ổn định vùng khai thác. (Trong ảnh: Thả giống thủy sản góp phần khôi phục nguồn lợi).

Theo ông Ðỗ Minh Ðiền, Phó chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, qua thời gian đầu tư, hiện hệ thống công trình thủy lợi trên địa bàn được vận hành đảm bảo yêu cầu phục vụ sản xuất, chưa gây sự cố mất an toàn công trình. Tuy nhiên, do đầu tư khá lâu, quy mô nhỏ, kết cấu đơn giản, có dấu hiệu xuống cấp, gây ảnh hưởng đến mục tiêu sử dụng. Ðặc biệt, những năm gần đây, do tác động của BÐKH kéo theo sự gia tăng về tần suất và cường độ mưa, gây áp lực rất lớn đến các công trình. Việc chủ động thực hiện hiệu quả phương án bảo vệ các công trình thủy lợi là giải pháp tốt nhất để ngăn ngừa hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra./.

Trần Nguyên