Nga - Ukraine nhất trí ngừng bắn trên Biển Đen

Trong hai tuyên bố riêng rẽ được đưa ra sau các cuộc đàm phán, Nhà Trắng cho biết cả Nga và Ukraine “đồng ý đảm bảo an toàn hàng hải, loại bỏ việc sử dụng vũ lực và ngăn chặn việc sử dụng tàu thương mại cho mục đích quân sự ở Biển Đen”.

Cả hai tuyên bố cũng cho biết, hai nước đã nhất trí “phát triển các biện pháp thực hiện” thỏa thuận trước đó nhằm chấm dứt các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng. Tuyên bố cũng nêu rõ Ukraine và Nga cũng sẽ tiếp tục nỗ lực hướng tới mục tiêu đạt được nền hòa bình lâu dài và bền vững.

Tàu hàng trên Biển Đen. Ảnh: AFP.

Trong bản thông báo cụ thể về Ukraine, Nhà Trắng cho biết Mỹ đã xác nhận rằng vẫn cam kết hỗ trợ thực hiện trao đổi tù nhân chiến tranh, trả tự do cho dân thường bị giam giữ và trao trả trẻ em Ukraine.

Tài liệu dành riêng cho Nga lưu ý rằng Mỹ sẽ giúp khôi phục khả năng tiếp cận thị trường thế giới của Nga đối với hàng xuất khẩu nông sản và phân bón, giảm chi phí bảo hiểm hàng hải và tăng cường khả năng tiếp cận các cảng và hệ thống thanh toán cho các giao dịch.

Cả hai tuyên bố đều kết thúc bằng việc nhấn mạnh rằng: “Mỹ nhắc lại mệnh lệnh của Tổng thống Donald Trump rằng các cuộc tấn công gây chết chóc ở cả hai bên trong cuộc xung đột Nga-Ukraine phải chấm dứt, như một bước cần thiết để đạt được một giải pháp hòa bình lâu dài”.

“Vì mục đích đó, Mỹ sẽ tiếp tục tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán giữa hai bên nhằm đạt được giải pháp hòa bình, phù hợp với các thỏa thuận đã đạt được tại Riyadh”, Nhà Trắng thông báo.

Điện Kremlin ngày 25/3 cũng đã lên tiếng xác nhận việc Nga đồng ý đảm bảo an toàn cho hoạt động hàng hải ở Biển Đen, với điều kiện các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm vào các công ty của nước này tham gia xuất khẩu thực phẩm và phân bón được dỡ bỏ.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cùng ngày trong một cuộc họp báo ở Kiev xác nhận rằng, Ukraine và Nga đã đồng ý về lệnh ngừng bắn trên biển và tự do hàng hải trên Biển Đen, lệnh này có hiệu lực ngay lập tức. Cả hai nước đều cho biết sẽ tin tưởng vào Washington để thực thi các thỏa thuận.

Trước đó, phát biểu ngày 25/3, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết, Moscow sẵn sàng ký thỏa thuận Biển Đen mới với Ukraine, nhưng chỉ khi Mỹ yêu cầu chính quyền Ukraine tuân thủ, bởi vì chỉ mệnh lệnh như vậy mới mang lại những đảm bảo mà Moscow cần.

Theo Ngoại trưởng Lavrov, Nga ủng hộ việc nối lại sáng kiến Biển Đen theo những hình thức mà các bên có thể dễ dàng chấp nhận hơn. Đồng thời, Nga sẵn sàng ký một thỏa thuận mới về an toàn vận chuyển ở Biển Đen - một bước đệm có thể hướng tới lệnh ngừng bắn với Ukraine.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Nga cũng nhấn mạnh Moscow không chấp nhận bất kỳ điều khoản “mơ hồ” nào. Để thỏa thuận trên được “hồi sinh”, Nga cần nhận những đảm bảo rõ ràng, cụ thể từ việc Washington “ra lệnh” cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky không tấn công tàu thuyền Nga.

Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen hay Thỏa thuận ngũ cốc lần đầu được thiết lập giữa Nga và Ukraine vào tháng 7/2022. Thỏa thuận nhằm đảm bảo Ukraine có thể tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng phía Nam trong giai đoạn xung đột.

Tuy nhiên, Moscow đơn phương rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen vào năm 2023. Ukraine đã xoay xở để mở lại hành lang vận chuyển của mình thông qua các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái liên tục chống lại lực lượng hải quân Nga.

Trí Đức