Nét độc đáo ở vật võ Liễu Đôi

Theo nhà văn Đoàn Ngọc Hà, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Sông Châu (Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh), người con quê hương Liễu Đôi, người đã dành rất nhiều thời gian nghiên cứu về văn hóa Liễu Đôi chia sẻ: Bao năm qua, người dân Liễu Đôi luôn tự hào về truyền thống võ vật của quê hương. Nói về nét độc đáo của vật võ Liễu Đôi không thể không nói đến những keo vật giai rốt và ngôi đền thờ đức Thánh Tiên quay hướng Bắc của làng.

Tương truyền, ông Thánh vật Liễu Đôi là chàng trai họ Đoàn, một đô vật kỳ tài trong vùng. Vào một đêm nọ, chàng trai họ Đoàn bỗng phát hiện thấy có một ngọn lửa bốc cao, cháy sáng rừng rực tại cánh đồng Nương Cửi. Khi chàng chạy tới nơi thì ngọn lửa dần tắt. Từ trong đống tro tàn chàng thấy hiện ra một dải khăn đào và một thanh gươm quý. Sau khi kính cẩn lạy tạ trời đất, chàng trai họ Đoàn cầm dải khăn đào thắt ngang lưng, tay mang theo thanh gươm quý về làng. Khi giặc phương Bắc xâm lược nước ta, chàng trai họ Đoàn dũng cảm, oai hùng mang gươm ra trận. Không chỉ là người giỏi mưu trí, trong những trận chiến, chàng trai họ Đoàn luôn là người tiên phong đi đầu, lập được nhiều chiến công lớn. Không may, trong một trận chiến, chàng trai họ Đoàn trúng tên của giặc ngã xuống. Khi mất, chàng nằm quay mặt về hướng Bắc, mắt nhìn thẳng về hướng Bắc, vì vậy người dân lập đền thờ chàng quay về hướng Bắc.

Đền Ông thờ đức Thánh Tiên quay hướng Bắc ở Liễu Đôi.

Tại ngôi đền nhỏ thờ đức Thánh Tiên nằm tĩnh lặng, linh thiêng ngay đầu làng người dân Liễu Đôi luôn truyền dạy, giáo dục cháu con về truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm của thế hệ cha anh đi trước; về ý nghĩa quan trọng của việc luyện tập võ vật để luyện rèn sức khỏe góp phần xây dựng và bảo vệ quê hương. Đặc biệt, theo nhà văn Đoàn Ngọc Hà, trong khi các ngôi đền ở các làng quê thường quay hướng Nam, ngôi đền thờ đức Thánh Tiên ở Liễu Đôi lại quay hướng Bắc còn mang ý nghĩa nhắc nhở các thế hệ cháu con luôn nêu cao tinh thần cảnh giác phòng chống giặc ngoại xâm phương Bắc.

Đã thành lệ, bao năm qua, hội vật võ Liễu Đôi diễn ra sôi nổi, tưng bừng trong những ngày đầu xuân mới (khai hội ngày mùng 5 tháng Giêng). Nét độc đáo đặc sắc trong hội vật võ ở Liễu Đôi đó chính là 5 keo vật giai rốt, người dân còn gọi vật trình Thánh. Qua tìm hiểu được biết, tục xưa truyền lại và tiếp nối đến nay, nhà nào có bé trai sinh cuối cùng của năm trước sẽ được chọn để vật trình làng lễ Thánh. Đây là tục lệ hết sức độc đáo, thể hiện rõ tinh thần tiếp nối, duy trì, bảo vệ và phát huy truyền thống võ vật cha ông để lại của người dân nơi đây. Do các bé vừa mới chào đời, vì vậy, bố hoặc ông nội sẽ ra vật thay. Vật giai rốt chủ yếu là vật biểu diễn, vật trình Thánh lấy may. Bên cạnh mong muốn những đứa trẻ lớn lên sẽ khỏe mạnh, không ngừng luyện tập, rèn luyện để trở thành những đô vật giỏi, có sức khỏe, có mưu trí... người dân Liễu Đôi còn gửi gắm vào đó mong muốn võ vật sẽ được luôn được các thế hệ tiếp nối, bảo tồn, gìn giữ và phát huy.

Vật võ gắn bó với người dân Liễu Đôi từ thuở lập làng, lập ấp; gắn với truyền thống anh dũng chống giặc ngoại xâm của cha ông. Khẳng định được tầm quan trọng đặc biệt, bao năm qua, vật võ đã trở thành một phần không thể thiếu của người dân Liễu Đôi. Tự hào về nét đẹp truyền thống cha ông để lại, người dân Liễu Đôi luôn ý thức trong việc gìn giữ, duy trì luyện tập võ vật để rèn luyện sức khỏe thể chất, sức khỏe tinh thần, góp phần xây dựng và bảo vệ quê hương thời kỳ đổi mới.

Phạm Hiền