Nên tiêm vaccine đậu mùa khỉ hay không?

Hiện tại đã có vaccine đậu mùa khỉ hay chưa?

Một trong những vấn đề nóng và được quan tâm nhất hiện nay là đã có vaccine đậu mùa khỉ hay chưa. Theo các chuyên gia y tế, virus gây bệnh đậu mùa khỉ có mối liên quan vô cùng mật thiết với virus gây bệnh đầu mùa thường.

Do đó, chủng ngừa bằng vaccine đậu mùa thông thường có thể bảo vệ khỏi bị bệnh đậu mùa khỉ. Cụ thể, những người đã tiêm vaccine có thể được bảo vệ đến 85% trước căn bệnh hết sức nguy hiểm này. Đây cũng là lý do Bộ Y tế ban hành quy định sử dụng vaccine để phòng bệnh cho nhóm đối tượng có nguy cơ cao.

Vaccine ngừa bệnh đậu mùa khỉ . Ảnh: AFP/TTXVN

Mặc dù vậy vào ngày 8/5/1980, Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã tuyên bố xóa sổ căn bệnh này và khuyến cáo ngừng tiêm chủng vaccine. Điều này khiến cho không còn nhiều quốc gia có dự trữ loại vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ.

Bên cạnh đó, các dây chuyền sản xuất đã bị đóng cửa từ lâu và chỉ một vài nước đang tái khởi động lại. Thế nên ở thời điểm hiện tại chưa có bất kỳ chỉ định nào về việc tiêm vaccine rộng rãi với người dân. Theo báo cáo mới nhất, Hoa Kỳ hiện có 100 triệu liều vaccine nằm trong Chiến lược dự trữ quốc gia, bao gồm:

ACAM2000: Được dùng để chủng ngừa cho người từ 18 tuổi trở lên và có nguy cơ mắc bệnh đậu mùa cao. Vaccine đạt được hiệu quả bảo vệ sau tiêm 28 ngày, người được tiêm phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa để ngăn chặn sự lây lan của virus từ vaccine.

MVA-BN: Là một loại vaccine mới được phát triển để phòng bệnh đậu mùa và dùng dưới dạng hai mũi, tiêm dưới da và cách nhau 4 tuần. Người tiêm MVA-BN chỉ được xem là đã chủng ngừa khi tiêm đủ cả 2 liều theo đúng quy định.

Dựa trên những đặc tính của từng loại, hiện chỉ có vaccine MVA-BN hay còn được gọi là Jynneos được FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) chấp thuận sử dụng. Mục đích của loại vaccine này là để phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ cho người.

Hiệu quả của vaccine đậu mùa khỉ ra sao?

Các dữ liệu về việc sử dụng vaccine phòng bệnh đậu mùa tại châu Phi cho thấy, hiệu quả bảo vệ mà nó mang lại đạt ít nhất 85% trước sự tấn công của virus gây bệnh. Đây là kết luận được đưa ra từ một nghiên cứu lâm sàng về tính sinh miễn dịch của vaccine MVA-BN.

Các nhà khoa học cũng tin rằng thậm chí ngay cả khi tiêm phòng sau khi tiếp xúc với người bệnh, vaccine đậu mùa khỉ có thể giúp ngăn ngừa hoặc khiến căn bệnh trở nên ít nghiêm trọng hơn. Cụ thể, nó có thể phòng ngừa bệnh nếu người bị nhiễm virus được tiêm trong vòng 4 ngày kể từ khi tiếp xúc.

Nếu tiêm trong vòng 2 tuần kể từ khi tiếp xúc với người mắc bệnh, vaccine có thể giúp hạn chế các triệu chứng của căn bệnh nguy hiểm này. Dẫu vậy, hiệu quả bảo vệ vẫn sẽ tốt nhất nếu người bệnh được tiêm trước khi tiếp xúc với nguồn lây, việc tiêm sau chỉ giúp ngăn ngừa hoặc làm giảm sự nghiêm trọng mà thôi.

Có nên tiêm vaccine đậu mùa khỉ hay không?

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế Việt Nam, việc có nên tiêm vaccine đậu mùa khỉ hay không phụ thuộc vào việc bạn đang có đang nằm trong nhóm nguy cơ cao hay không. Cụ thể, nhóm này bao gồm những đối tượng như sau:

Người đã tiếp xúc với người bệnh: Cần được tiêm phòng sau phơi nhiễm.
Người hỗ trợ các trường hợp mắc bệnh: Tiêm chủng chủ động cho nhóm này để phòng ngừa lây nhiễm gồm nhân viên y tế, nhân viên làm việc tại các phòng xét nghiệm.

Một lý do khác khiến vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ không được tiêm đại trà là bởi virus không dễ lây lan, bệnh có thể tự khỏi sau một thời gian điều trị. Tóm lại, nếu bạn không thuộc nhóm nguy cơ cao thì không cần thiết phải tiêm vaccine đậu mùa khỉ./.

An Ngọc (tổng hợp)