NATO đóng băng loạt hợp đồng mua vũ khí Mỹ do quan hệ Washington- Moscow ấm lên?

Lãnh đạo NATO đã bày tỏ lo ngại về những diễn biến mới trong quan hệ Mỹ - Nga, coi đây là mối đe dọa tiềm tàng đối với các nguyên tắc cơ bản của Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương.

Theo các quan chức NATO, bất kỳ động thái nào của Washington hướng tới bình thường hóa quan hệ với Moskva đều có thể làm suy yếu sự thống nhất của khối, khi trong nhiều thập kỷ họ đã xây dựng chính sách kiềm chế ảnh hưởng của Nga.

Mối lo ngại trong NATO tập trung vào sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Mỹ, có thể làm suy yếu khả năng phòng thủ tập thể vốn là nền tảng của liên minh kể từ khi thành lập vào năm 1949.

Trong lịch sử, Washington đã đóng vai trò lãnh đạo trong việc đảm bảo an ninh cho châu Âu, đặc biệt là kể từ khi xung đột bùng nổ ở Ukraine vào năm 2014, khi liên minh tăng cường nỗ lực kiềm chế Nga.

Nhưng nếu Mỹ bắt đầu tìm kiếm tiếng nói chung với Nga thì sự gắn kết chiến lược của 31 quốc gia thành viên sẽ bị đặt dấu hỏi, đặc biệt là những nước có chung biên giới với Nga và coi đây là mối đe dọa trực tiếp.

Đến tháng 4/2025, tình hình xung quanh khả năng xích lại gần nhau giữa Mỹ và Nga vẫn là chủ đề thảo luận tích cực. Trong bối cảnh các tuyên bố gần đây của nhiều quan chức Washington về nhu cầu sửa đổi cách tiếp cận quan hệ quốc tế, NATO bắt đầu nói về những rủi ro.

Theo báo chí phương Tây, những cuộc tham vấn kín đã được tổ chức tại Washington vào đầu năm 2025 để thảo luận về triển vọng đối thoại với Moskva liên quan đến việc kiểm soát vũ khí và giải quyết xung đột khu vực.

Những bước đi này đã làm dấy lên mối lo ngại ở Brussels, nơi các chính trị gia cho rằng bất kỳ sự nhượng bộ nào đối với Nga đều có thể bị xem là một thất bại chiến lược. Trong phản ứng mới nhất, NATO đang xem xét lại các hợp đồng mua vũ khí Mỹ vì lo ngại vấn đề trên.

Washington đã bày tỏ lo ngại về ý định của các nước châu Âu muốn mua ít vũ khí hơn từ các nhà sản xuất Mỹ. Trong các cuộc trò chuyện với các đối tác EU, giới chức Mỹ đã tuyên bố rằng họ muốn đồng minh tại EU tiếp tục mua sản phẩm quốc phòng của họ.

Những thông điệp này xuất hiện vào thời điểm EU đang thực hiện các bước đi để phát triển ngành công nghiệp quốc phòng của riêng châu Âu, tiến tới giảm thiểu mua một số vũ khí của Mỹ.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết bất kỳ hành động nào nhằm loại trừ các công ty Mỹ khỏi các cuộc đấu thầu của châu Âu đều sẽ bị Washington xem là động thái tiêu cực.

Bên cạnh đó, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Tổng thống Donald Trump hoan nghênh những nỗ lực của các đồng minh châu Âu nhằm "tăng cường năng lực phòng thủ và tự chịu trách nhiệm về an ninh của mình".

Nhưng bên cạnh đó, ông Trump cảnh báo không nên tạo ra những rào cản mới đối với sự tham gia của các công ty Mỹ vào các dự án quốc phòng của châu Âu, coi đây là hành động thiếu thân thiện.

Nhưng rõ ràng để châu Âu tiếp tục đặt niềm tin vào vũ khí Mỹ, Washington bắt buộc phải có các bước đi nhằm trấn an đồng minh, không để họ phải cảm thấy bất an.

Việt Dũng

Theo AFP/Reuters