'Nạp lại pin' để dẫn dắt doanh nghiệp lâu dài

Hành trình khởi nghiệp là hành trình buộc nhà sáng lập phải liên tục giải quyết các vấn đề, từ bán hàng, điều phối đội ngũ, làm việc với nhà đầu tư, cho đến xử lý tài chính. Nếu không biết “nạp lại pin”, founder rất dễ rơi vào trạng thái quá tải, ra quyết định thiếu nhất quán hoặc đánh mất động lực.

Một founder trong lĩnh vực công nghệ giáo dục cho biết, giai đoạn mở rộng sản phẩm năm 2023 khiến anh làm việc tới 16 giờ mỗi ngày, gần như không còn thời gian cho gia đình. Khi doanh số giảm liên tục ba tháng, anh nhận ra vấn đề không phải ở thị trường hay đội ngũ, mà bắt nguồn từ chính mình: sự căng thẳng kéo dài khiến anh mất khả năng quan sát tổng thể, ra quyết định theo cảm tính thay vì dữ liệu. Sau thời điểm đó, anh buộc phải thiết lập lại nhịp vận hành cá nhân: nghỉ ngơi đúng giờ, tập thể thao nhẹ và đặt lịch “không làm gì” vào cuối tuần. Chỉ một tháng sau, anh lấy lại trạng thái cân bằng, khả năng phân tích sắc bén hơn và công ty quay lại quỹ đạo tăng trưởng.

Với các nhà sáng lập nói chung, tái tạo năng lượng không phải là nghỉ ngơi thụ động; đó là một dạng “kỷ luật cá nhân” mà nhiều founder thành công áp dụng. Một số người theo mô hình “deep work - deep rest”: khi làm thì tập trung hoàn toàn, nhưng khi nghỉ cũng tách biệt khỏi công việc. Chẳng hạn, một nữ founder trong ngành thực phẩm sạch duy trì thói quen không sử dụng điện thoại trong 60 phút đầu ngày. Khoảng thời gian này giúp chị đọc báo cáo, ghi chép kế hoạch và rèn luyện sự tĩnh lặng. Nhờ đó, dù công ty vận hành với hàng chục điểm bán và hàng trăm nhà cung cấp, chị vẫn giữ được khả năng ra quyết định mạch lạc.

Một dạng tái tạo năng lượng quan trọng khác là “đổi môi trường”. Nhiều founder thừa nhận rằng chỉ cần rời văn phòng một vài ngày - đến một không gian yên tĩnh, đọc sách về mô hình kinh doanh, trò chuyện với các doanh nhân khác - cũng đủ để họ nhìn rõ hơn những điểm nghẽn trong công ty. Việc tạm thời bước ra khỏi guồng vận hành giúp họ có góc nhìn mới, giảm phản ứng theo quán tính và đưa ra quyết định mang tính chiến lược hơn.

Ngoài ra, hoạt động thể thao là lựa chọn phổ biến của nhiều lãnh đạo trẻ. Một số người chạy bộ để giữ sức bền, một số tập yoga để duy trì sự cân bằng.

Điểm đáng chú ý là những founder biết tái tạo năng lượng thường cũng là người ra quyết định nhanh và giao quyền hiệu quả. Khi trí óc sáng suốt, họ có thể xử lý vấn đề dựa trên dữ liệu và nguyên tắc, thay vì bị chi phối bởi cảm xúc. Khi tinh thần ổn định, họ dễ tin tưởng đội ngũ, trao quyền một cách có hệ thống thay vì sa vào kiểm soát vi mô. Nhờ vậy, công ty vận hành linh hoạt hơn, còn họ có thêm thời gian cho tư duy chiến lược thay vì chìm trong công việc sự vụ.

Một doanh nghiệp chỉ khỏe khi người lãnh đạo khỏe - điều này thể hiện qua phong thái, chất lượng quyết định và khả năng duy trì động lực. Tái tạo năng lượng vì vậy không phải là lựa chọn, mà là một phần của chiến lược lãnh đạo. Founder nào hiểu rõ điều này sớm sẽ có lợi thế lớn trong hành trình dài, nơi sự bền bỉ quan trọng không kém sự nhanh nhạy.

Đức Thọ