Thị phần bán lẻ nội địa dễ rơi vào tay các tập đoàn nước ngoài

Theo ông Nguyễn Khắc Quyền, thời gian qua thị trường bán lẻ Việt Nam dù tăng trưởng tích cực vẫn chưa đạt mục tiêu của Chính phủ là tăng 10 - 12%/năm.

Trong khi đó, phát triển thị trường bán lẻ là một trong những mục tiêu và động lực quan trọng không chỉ của tăng trưởng thương mại nội địa mà cả tăng trưởng kinh tế của cả nước. Bán lẻ đang là trụ cột hỗ trợ tiêu dùng nội địa trong bối cảnh xuất khẩu còn nhiều khó khăn.

Ông Nguyễn Khắc Quyền, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương, Bộ Công Thương.

Đại diện Viện Nghiên cứu Chiến lược chính sách Công Thương nhận định nguyên nhân của hiện trạng này là do năng lực doanh nghiệp phân phối nội còn yếu, thiếu vốn, thiếu công nghệ, thiếu nhân lực chất lượng cao. Các hộ kinh doanh nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ lệ lớn ở nông thôn, thiếu tính chuyên nghiệp.

Bên cạnh đó, hệ thống hạ tầng thương mại và logistics còn lạc hậu làm đội chi phí, giảm sức cạnh tranh hàng Việt. Liên kết chuỗi lỏng lẻo giữa sản xuất, vận chuyển, phân phối, khiến vòng xoáy “được mùa mất giá” khó dứt. Hoạt động kiểm soát thị trường chưa hiệu quả. Hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng vẫn len lỏi, đe dọa niềm tin người tiêu dùng.

Đáng chú ý, áp lực ngày càng lớn từ các doanh nghiệp ngoại với tiềm lực mạnh, chiến lược tinh vi.

“Năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp phân phối trong nước còn hạn chế. Việc xây dựng hệ thống hàng rào kỹ thuật chưa đáp ứng yêu cầu để bảo vệ thị trường”, ông Nguyễn Khắc Quyền chỉ ra.

Theo ông Quyền, nếu không có cú hích chính sách đủ mạnh, thị phần nội địa rất dễ rơi vào tay các tập đoàn bán lẻ nước ngoài.

Tọa đàm “Phát triển thị trường bán lẻ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”

Vừa qua, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2326/QĐ-TTg ngày 21/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ đến 2030, tầm nhìn 2050.

Theo đó, mục tiêu đến năm 2030, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng (chưa loại trừ yếu tố giá) tăng bình quân 11 - 11,5%/năm; giai đoạn 2031 - 2050 tăng bình quân 10 - 10,5%/năm.

TS. Lâm Tuấn Hưng, Trung tâm Đào tạo, Bồi dưỡng Công Thương, Bộ Công Thương đánh giá Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ đã đặt ra nhiều định hướng lớn như đa dạng hóa loại hình bán lẻ, đổi mới phương thức kinh doanh trên nền tảng số, phát triển chuỗi phân phối bền vững, đẩy mạnh giao dịch điện tử gắn với địa phương, tăng cường xúc tiến thương mại và chiến lược thị trường, thu hút đầu tư hạ tầng thương mại hiện đại và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước.

Cùng với đó là 7 nhóm giải pháp trọng điểm được triển khai, nhắm trực diện vào điểm nghẽn đang tồn tại là hạ tầng, logistics, cạnh tranh lành mạnh, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, tăng cường kiểm soát thị trường…

Các chuyên gia nhận định thị trường bán lẻ Việt Nam dù tồn tại những điểm nghẽn nhưng còn nhiều tiềm năng, dư địa tăng trưởng lớn như tầng lớp trung lưu mở rộng mạnh mẽ, thương mại điện tử nằm trong nhóm 5 thị trường tăng trưởng nhanh nhất thế giới, các tập đoàn bán lẻ trong và ngoài nước tiếp tục tăng tốc đầu tư…

Do đó Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ Việt Nam được ban hành giúp thị trường có điểm tựa, mục tiêu tăng trưởng là thách thức nhưng hoàn toàn có thể đạt được nếu thực hiện quyết liệt và đồng bộ.

Đỗ Kiều