Nạo vét cồn đất thượng lưu đập La Ỷ: Đảm bảo tiêu thoát nước và tạo cảnh quan môi trường
Nhiều ý kiến phản ánh về việc nạo vét cồn đất trên sông Phổ Lợi, đoạn thượng lưu đập La Ỷ sẽ ảnh hưởng đến dòng chảy, làm xói lở 2 bên bờ sông, ảnh hưởng đến các công trình đập La Ỷ, cầu qua đập La Ỷ vừa mới xây dựng cũng như đời sống người dân trong khu vực... Qua thực tế và làm việc của chúng tôi với các ngành chức năng, vấn đề không như người dân phản ánh.
Nhiều lợi ích
Ông Nguyễn Tuấn, người dân tổ dân phố La Ỷ, phường Phú Thượng, TP. Huế cho biết: Đập La Ỷ được xây dựng từ năm 1998 với chức năng ngăn mặn và tiêu thoát lũ; từ khi đập ra đời đã có cồn đất ở phía thượng lưu đập. Một thời gian sau, thấy cồn khá đẹp nên người dân đã ra trồng chuối, hoa màu... Đập Thảo Long ra đời có chức năng ngăn mặn, nên đập La Ỷ chỉ còn chức năng tiêu thoát lũ. Nay, đập La Ỷ được nâng cấp, mở rộng sẽ dễ dàng cho việc tiêu thoát lũ hơn. Việc nạo vét cồn đất trên sông Phổ Lợi vừa tạo môi trường sạch, đẹp cho dòng sông vừa tạo điều kiện thuận lợi hơn cho tàu, thuyền qua lại, phát triển du lịch sông nước. Việc xói lở bờ sông hay không, chưa đến mùa mưa lũ nên chưa thể biết được.
Dự án (DA) đầu tư Sửa chữa, nâng cấp đập La Ỷ (trước đây thuộc huyện Phú Vang, nay thuộc TP. Huế) được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2503/QĐ-UBND, ngày 30/10/2018. DA bao gồm: Mở cửa thông thuyền bằng cống hở có khẩu độ B=5m, kết cấu bê tông cốt thép, cửa van cống bằng thép không rỉ, đóng mở bằng động cơ điện; sửa chữa, nâng cấp các cửa điều tiết còn lại bị hư hỏng; gia cố chống xói lở bờ sông, đoạn La Ỷ thượng, hạ lưu đập với chiều dài 250m; sửa chữa nhà quản lý vận hành; xây mới cầu giao thông quy mô 2 làn xe và đường dẫn 2 đầu cầu; xây dựng đường dây hạ thế dài 500m cấp điện cho công trình. DA triển khai trên diện tích 2,4ha, do Ban Quản lý DA Đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn làm chủ đầu tư, với tổng kinh phí hơn 47 tỷ đồng.
Ngày 20/10/2023, tại Kỳ họp chuyên đề lần thứ 14, HĐND tỉnh đã thông qua Nghị quyết số 85/NQ-HĐND phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư DA sửa chữa, nâng cấp đập La Ỷ. UBND tỉnh có Quyết định số 2875/QĐ-UBND, ngày 7/12/2023 điều chỉnh DA bổ sung các hạng mục đầu tư như: Nạo vét cồn đất thượng lưu đập La Ỷ với diện tích khoảng 1,3ha; cao trình đáy nạo vét -2m; hệ thống thủy lực đóng mở tự động bằng điện 20 cửa cống; hàng rào nhà quản lý... với kinh phí tăng thêm hơn 4,6 tỷ đồng.
Tại văn bản số 1156/STNMT-MT, ngày 11/4/2023 của Sở Tài nguyên và Môi trường khẳng định: Hạng mục nạo vét, khơi thông dòng chảy khu vực cồn đất phía thượng lưu đập La Ỷ không thuộc đối tượng phải đánh giá tác động môi trường; không thuộc đối tượng phải có giấy phép môi trường; và thuộc đối tượng miễn đăng ký môi trường theo quy định tại Nghị định số 08/2022/NĐ-CP, ngày 10/1/2022 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường.
Ông Đặng Ngọc Quốc An, Phó Trưởng phòng Kỹ thuật Ban Quản lý DA đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn cho biết: Việc người dân phản ánh nạo vét cồn đất trên sông Phổ Lợi, đoạn thượng lưu đập La Ỷ sẽ ảnh hưởng đến dòng chảy, làm xói lở 2 bên bờ sông, ảnh hưởng đến các công trình đập La Ỷ, cầu qua đập La Ỷ là không có cơ sở, bởi công trình đã làm 4 kè đá 2 bên bờ sông phía thượng nguồn và hạ nguồn đập La Ỷ. Trước đây, dòng chảy hẹp chưa bị xói lở bờ sông, nay được mở rộng, thông thoáng thì không thể gây xói lở bờ sông được.
“Mục tiêu của DA là cải thiện môi trường, đảm bảo chất lượng nước tưới và ngăn lũ tiểu mãn, lũ sớm cho 1.523ha đất sản xuất nông nghiệp thuộc các phường, xã Phú Thượng, Phú Dương, Phú Thanh, Phú Mậu, Thuận An (TP. Huế); tăng cường khả năng thoát lũ cho hệ thống sông hói nhỏ trong khu vực, đảm bảo giao thông đường bộ qua đập La Ỷ trong mùa mưa lũ, đáp ứng nhu cầu giao thông trong khu vực và các vùng lân cận. Đồng thời, tạo cảnh quan môi trường cũng như phát triển du lịch bằng đường sông...”, ông An nói.
Giám sát việc đổ thải
Khối lượng vật chất trong quá trình triển khai công trình nạo vét cồn đất phía thượng lưu đập La Ỷ (khoảng 26.000m3) được UBND TP. Huế thống nhất đổ tại các địa điểm: Trường tiểu học Phú Thượng 1; Trường THCS Phú Thượng; Sân vận động phường Phú Thượng; Khu đất cạnh Trường tiểu học Phú Thượng 1 tại tổ dân phố Tây Trì Nhơn; Khu đất dọc Quốc lộ 49 thuộc tổ dân phố Trung Đông; vườn hoa tập trung thôn Tiên Nộn, xã Phú Mậu. Quá trình thi công, đất được nạo vét là đất khá đẹp, đảm bảo nâng nền cho các vị trí được đổ thải và được chủ đầu tư giám sát khá chặt chẽ.
Ông Nguyễn Hữu Toàn, Chủ tịch UBND phường Phú Thượng cho biết, thực hiện thi công nạo vét cồn đất thượng lưu đập La Ỷ là Công ty TNHH Đầu tư thương mại LCM (Lộc Vĩnh, Phú Lộc). Trong quá trình thi công, ngoài việc chủ đầu tư giám sát thường xuyên, chính quyền địa phương, người dân sở tại cũng tham gia tích cực việc giám sát, đảm bảo việc đổ thải phải đúng nơi quy định. Quá trình vận chuyển đất, đơn vị thi công cũng đã cam kết chạy chậm, tưới nước hàng ngày để không gây bụi bẩn, ô nhiễm môi trường trong khu vực dân cư.
Ông Đặng Ngọc Quốc An cho biết thêm, quá trình đổ thải, chúng tôi cũng nhận được một số phản ánh của người dân và các phương tiện truyền thông về những bất cập trong việc đổ thải. Tuy nhiên, những vấn đề này, ban cùng với đơn vị thi công đã khắc phục, như: San gạt lại khu vực đổ thải, un lại đất, đá, rác chảy tràn ra ngoài, đảm bảo vệ sinh môi trường trong các khu vực đổ thải... Hiện nay, việc nạo vét cồn đất ở thượng lưu đập La Ỷ đã hoàn thành và đơn vị đã bàn giao vật chất đổ thải cho phường Phú Thượng và xã Phú Mậu quản lý, người dân cũng không có phản ánh gì thêm.
“DA đầu tư Sửa chữa, nâng cấp đập La Ỷ và Nạo vét cồn đất thượng lưu đập La Ỷ vừa tạo cảnh quan môi trường vừa tiêu thoát lũ, không có rác thải, bèo lục bình ùn ứ, đảm bảo việc đi lại thuận tiện hơn cho bà con nhân dân trong khu vực là một DA rất ý nghĩa đối với địa phương nói riêng và TP. Huế nói chung, góp phần tạo bộ mặt khang trang cho các xã, phường vừa mới sáp nhập vào TP. Huế”, Chủ tịch UBND phường Phú Thượng - ông Nguyễn Hữu Toàn khẳng định.