Nâng tầm nông sản Việt qua đổi mới công nghệ bảo quản, chế biến

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Bích Hồng/Bnews/vnanet.vn

Ngày 12/9, tại Hà Nội, Viện Cơ điện nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch (VIAEP) phối hợp cùng Hội Khoa học và Công nghệ Lương thực Thực phẩm Việt Nam (VAFoST) và Hội Cơ khí Nông nghiệp Việt Nam (VSAGE) tổ chức "Hội nghị Khoa học công nghệ bảo quản, chế biến nông lâm thủy sản và Cơ giới hóa nông nghiệp toàn quốc năm 2025" với chủ đề: "Nâng cao chất lượng, hiệu quả, giảm thất thoát và lãng phí lương thực, thực phẩm."

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến, tỷ trọng chế biến nông lâm thủy sản ngày càng tăng, dần thay thế sản xuất thô. Trong khi đó, nông nghiệp xanh, tuần hoàn và chuyển đổi số bắt đầu hình thành rõ nét tại nhiều địa phương. Đặc biệt, công nghệ bảo quản và chế biến đã góp phần giảm tổn thất sau thu hoạch từ 5–10%, đồng thời kéo dài thời hạn bảo quản, nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế.

Song song với đó, quá trình cơ giới hóa nông nghiệp cũng có những bước tiến mạnh mẽ. Hiện nay, tỷ lệ cơ giới hóa trong khâu làm đất đã đạt trên 95%. Các mô hình sử dụng drone, cảm biến IoT, trí tuệ nhân tạo và robot nông nghiệp đang dần được triển khai tại những vùng sản xuất hàng hóa lớn. Nhờ vậy, năng suất lao động được cải thiện, chi phí sản xuất giảm, và thu nhập của nông dân từng bước được nâng cao.

Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ cao trong bảo quản và chế biến vẫn còn hạn chế, dẫn tới tỷ lệ tổn thất sau thu hoạch của một số mặt hàng – đặc biệt là rau quả và thủy sản – vẫn cao hơn so với nhiều nước trong khu vực. Mặt khác, tuy cơ giới hóa đạt mức cao ở khâu làm đất, nhưng lại thiếu sự đồng bộ ở các khâu gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch và sau thu hoạch. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp chế biến còn có quy mô nhỏ, thiếu liên kết, đầu tư phân tán và chưa đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Bích Hồng/Bnews/vnanet.vn

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, khoa học công nghệ không chỉ là động lực, mà còn là then chốt cho sự phát triển nông nghiệp bền vững. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách nhằm khuyến khích đầu tư vào nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Bộ cũng sẽ phát triển các trung tâm đổi mới sáng tạo nông nghiệp vùng, gắn kết chặt chẽ giữa viện – trường – doanh nghiệp. Bên cạnh đó, hợp tác quốc tế sẽ được mở rộng, đặc biệt trong các lĩnh vực chế biến sâu, logistics và cơ giới hóa thông minh.

Bích Hồng/Bnews/vnanet.vn