Nâng cao ý thức của người tiêu dùng trong lựa chọn thực phẩm an toàn

Đoàn kiểm tra liên ngành về vệ sinh ATTP huyện Gio Linh tiến hành kiểm tra cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống trên địa bàn -Ảnh: H.N

Thời gian qua, trên cả nước và trong địa bàn tỉnh Quảng Trị, cơ quan chức năng đã phát hiện, thu giữ và tiêu hủy rất nhiều loại thực phẩm từ bánh kẹo, đồ ăn vặt, các loại thịt, nem chả... không rõ nguồn gốc, xuất xứ; vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm (ATTP). Theo Ban chỉ đạo liên ngành về vệ sinh ATTP tỉnh, từ ngày 15/4 - 15/5/2025, toàn tỉnh đã tổ chức 126 đoàn kiểm tra, tiến hành kiểm tra 1.705 cơ sở. Kết quả, các đoàn đã phát hiện 140 cơ sở vi phạm quy định về đảm bảo ATTP, tiến hành xử lý phạt tiền 5 cơ sở với số tiền 61,6 triệu đồng; buộc tiêu hủy tại chỗ nhiều loại thực phẩm của 32 cơ sở...

Ngoài ra, thông qua các kênh truyền thông, các trang mạng xã hội, nhiều vụ việc phát hiện dùng nguyên liệu bẩn, ôi thiu trong sản xuất thực phẩm cũng liên tục được đăng tải. Theo các cơ quan chức năng, thói quen mua sắm dễ dãi, không truy xuất nguồn gốc của một bộ phận người dân đã góp phần “tiếp tay” cho thực phẩm bẩn len lỏi vào từng bữa ăn gia đình, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Hiện nay, trên mạng xã hội đầy rẫy những bài quảng cáo, livestream bán thực phẩm giá rẻ với cam kết siêu sạch, nhà làm, không hóa chất, thực phẩm hữu cơ... mà không có bất cứ tiêu chuẩn rõ ràng nào về vệ sinh ATTP. Tin vào những chiêu trò khuyến mãi cùng tâm lý mua hàng theo đám đông khiến nhiều người dễ dàng “chốt đơn” mà không cần biết thứ mình mua có nguồn gốc từ đâu. Mặt khác, với suy nghĩ “bây giờ ăn cái gì chẳng độc”, hay tiện đâu mua đó, giá rẻ thì mua, người tiêu dùng đã vô tình khiến cho những chiêu trò kinh doanh thực phẩm kém chất lượng ngày càng nhiều và tinh vi, lấn át thực phẩm sạch.

Khi thực phẩm “bẩn” ngày càng tràn lan và không thể nhận biết được bằng mắt thường thì việc tự nâng cao ý thức trong mua bán, lựa chọn của người tiêu dùng chính là giải pháp hữu hiệu nhất để đảm bảo sức khỏe cho bản thân, gia đình và xã hội.

Chị Hoàng Thị Tâm, ở Phường 1, TP. Đông Hà chia sẻ: “Trước đây, tôi thường mua các thực phẩm “nhà làm” trên mạng, cho con tự lựa chọn thực phẩm yêu thích khi đi siêu thị, còn bản thân thì thường tiện đường ghé tạm quán cóc, chợ xép để mua đồ ăn cho gia đình. Thế nhưng, những ngày qua, trước những thông tin mà báo chí đưa về các loại sữa giả, dầu ăn, thực phẩm chức năng giả tràn lan trên thị trường, rồi vụ việc một công ty lớn bị tố sử dụng thịt lợn “bẩn” trong sản xuất xúc xích khiến tôi có phần dè dặt, cẩn trọng hơn mỗi khi đi chợ hay siêu thị. Bây giờ, tôi chú trọng lựa chọn những cửa hàng kinh doanh thực phẩm theo hướng hữu cơ, đạt tiêu chuẩn VietGAP hoặc những sản phẩm OCOP của các địa phương trong tỉnh”.

Theo chị Tâm, việc thay đổi thói quen mua sắm và lựa chọn thực phẩm đã giúp bữa ăn của gia đình luôn đảm bảo các tiêu chí ngon, sạch, an toàn cho sức khỏe. Ngoài việc tìm mua các thực phẩm có thể truy xuất nguồn gốc rõ ràng, được bày bán tại các siêu thị, cửa hàng kinh doanh thực phẩm có uy tín thì người tiêu dùng cũng cần trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để có thể tự lựa chọn thực phẩm một cách thông thái.

Ghi nhận của phóng viên, trước những nguy cơ về thực phẩm bẩn ảnh hưởng đến sức khỏe, nhiều người dân trong tỉnh đã tự nâng cao ý thức, hiểu biết và thận trọng lựa chọn những cơ sở kinh doanh uy tín, các sản phẩm sạch có chứng nhận, kiểm định rõ ràng để phục vụ nhu cầu của gia đình. Nhiều người tiêu dùng đã tự bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình bằng cách “tẩy chay” những cơ sở kinh doanh có bán thực phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ; thay đổi thói quen mua sắm khi chú trọng kiểm tra nguồn gốc, nhãn mác, hạn sử dụng và thành phần của thực phẩm; cập nhật các cảnh báo từ cơ quan chức năng trước khi quyết định mua một loại thực phẩm nào đó.

Trưởng Phòng Y tế huyện Gio Linh Nguyễn Thế Hoàng cho biết, thời gian qua, đơn vị đã tập trung chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác an toàn vệ sinh thực phẩm trên nhiều mặt. Cụ thể, đã phối hợp triển khai có hiệu quả “Tháng hành động vì ATTP” năm 2025 trên địa bàn huyện; tham mưu UBND huyện thành lập nhiều đoàn kiểm tra liên ngành về vệ sinh ATTP, tiến hành kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm hành chính đối với 4 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống chưa chấp hành tốt các quy định với tổng số tiền phạt 5,6 triệu đồng.

Ban chỉ đạo liên ngành Vệ sinh an toàn thực phẩm huyện Gio Linh đã chỉ đạo 14/14 xã, thị trấn ban hành kế hoạch triển khai Tháng hành động vì ATTP năm 2025; ban hành văn bản chỉ đạo về việc tăng cường tuyên truyền, kiểm tra, xử lý tình trạng kinh doanh, tiêu thụ cá nóc tại địa bàn dân cư và qua mạng xã hội; thu hồi các sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng (dạng sữa bột) là hàng giả...

Cùng với đó là chú trọng truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng, yêu cầu các tầng lớp nhân dân không mua bán, sử dụng, tiêu dùng các sản phẩm không đảm bảo vệ sinh cũng như có trách nhiệm tố giác các cơ sở sản xuất thực phẩm có hành vi vi phạm pháp luật hay ATTP với chính quyền hoặc cơ quan chức năng. Nhờ vậy, ý thức của người tiêu dùng cũng được nâng lên trong việc lựa chọn, sử dụng thực phẩm an toàn.

Để bảo đảm chất lượng ATTP, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, thiết nghĩ, cần có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ hơn nữa giữa các cơ quan quản lý, người sản xuất, hộ kinh doanh đến người tiêu dùng nhằm thay đổi tư duy, thói quen mua sắm và tiêu dùng thực phẩm.

Chỉ khi người tiêu dùng không dễ dàng mua bán, sử dụng các sản phẩm không đảm bảo ATTP thì những thực phẩm bẩn mới không có nơi tiêu thụ, không còn chỗ đứng trên thị trường và mới kiểm soát, đẩy lùi được “vấn nạn” thực phẩm kém chất lượng, mất vệ sinh.

Hoài Nhung